John McEwen

John McEwen

(c) Department of Foreign Affairs and Trade website – www.dfat.gov.au, CC BY 3.0 au
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1900 Chiltern
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1980 Melbourne
Premier Australii
Okres	od 19 grudnia 1967 do 10 stycznia 1968
Przynależność polityczna	Partia Agrarna
Poprzednik	Harold Holt
Następca	John Gorton
Odznaczenia

John McEwen (ur. 29 marca 1900 w Chiltern, zm. 20 listopada 1980 w Melbourne) – australijski polityk, na przełomie lat 1967 i 1968 był przez trzy tygodnie tymczasowym premierem Australii.

Życiorys

Pochodzenie i młodość

Pochodził z rodziny aptekarzy. Jako piętnastolatek zakończył edukację i zaczął pracę w administracji publicznej. W czasie I wojny światowej trafił do wojska, ale nim zdążył przejść podstawowe szkolenie, wojna dobiegła już końca. Po powrocie do cywila postanowił zająć się rolnictwem i założył farmę mleczną. Stał się aktywistą rolniczych związków, a następnie blisko z nimi związanej Partii Wiejskiej (CP).

Kariera polityczna

W 1934 został z jej ramienia członkiem Izby Reprezentantów. W latach 1937–1941 po raz pierwszy zasiadał w rządzie, kierując resortami spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych oraz lotnictwa. Po ośmiu latach w opozycji, w 1949 powrócił do władzy jako minister gospodarki i rolnictwa, a później handlu i przemysłu. Kierując resortami gospodarczymi dał się poznać jako zwolennik protekcjonistycznej polityki celnej, zwłaszcza w odniesieniu do surowców. W ten sposób chciał ograniczyć zagraniczną konkurencję dla australijskich farmerów. W 1956 został wybrany na lidera CP.

Premier Australii

W grudniu 1967 w nie wyjaśnionych do końca okolicznościach zaginął (najpewniej utonął, ale nigdy nie odnaleziono jego ciała) premier Harold Holt. Jego gabinet tworzyła koalicja liberałów z LPA, których przywódcą był Holt, oraz CP. Gdy 19 grudnia szef rządu został formalnie uznany za zmarłego, gubernator generalny powierzył tymczasowo tekę premiera McEwenowi, jako liderowi drugiej partii koalicyjnej i zarazem ministrowi o najdłuższym stażu.

Od początku było wiadomo, iż McEwen będzie stał na czele gabinetu tylko do chwili, gdy osieroceni śmiercią Holta liberałowie wybiorą nowego przywódcę. Tymczasowy premier aktywnie włączył się w tę rozgrywkę. Zadeklarował, że jeśli nowym szefem LPA zostanie uznawany za faworyta William McMahon, to jego partia wyjdzie z koalicji. Ta deklaracja znacznie pogłębiła kryzys przywództwa u liberałów i sprawiła, że wybory na lidera partii wygrał ostatecznie dotychczasowy minister edukacji, John Gorton. To właśnie jemu 10 stycznia 1968 McEwen przekazał władzę. Nowy premier poprosił go o pozostanie na wcześniejszym stanowisku ministra handlu i przemysłu, a także postanowił o utworzeniu specjalnie dla niego, nieistniejącego wcześniej w Australii, stanowiska wicepremiera.

Emerytura

W 1971 McEwen, w wieku 71 lat, przeszedł na emeryturę i wycofał się z życia publicznego. W tym samym roku otrzymał Order św. Michała i św. Jerzego klasy Rycerz Wielkiego Krzyża, uprawniający do tytułu Sir. W 1973 został odznaczony japońskim Orderem Wschodzącego Słońca. Zmarł 20 listopada 1980. Jego imię nosi budynek będący siedzibą Narodowej Partii Australii, w którą przekształciła się dawna Partia Wiejska.

Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie Archiwum Narodowego Australii (en) [dostęp 2010-04-21]