John Napier

John Napier of Merchiston (ur. 1550 w Edynburgu, zm. 4 kwietnia 1617 tamże^[1]) – szkocki arystokrata, matematyk. W wersji zlatynizowanej: Ioannes Neper.

Życiorys

W 1614 rozpowszechnił podany przez swego znajomego sposób budowy tablic umożliwiających mnożenie liczb za pomocą dodawania innych liczb, odpowiednio z danymi powiązanych, czyli czegoś, co jest bardzo pokrewne dzisiejszym logarytmom. Właściwe logarytmy dziesiętne zostały wprowadzone przez Henry’ego Briggsa. Logarytmy Napiera powiązane były ze zwykłymi logarytmami naturalnymi wzorem

${\displaystyle \operatorname {Nap} (x)=161180957-10^{7}\ln x.}$

Oprócz tablic logarytmicznych Napier układał trygonometryczne. Zapoczątkował współczesną notację ułamków (separator dziesiętny)^[2]. Zajmował się trygonometrią sferyczną. Wynalazł przyrząd - kostki (pałeczki) Napiera, w którym mnożenie zastąpił serią dodawań; zasada konstrukcji tych pałeczek doprowadziła do zbudowania suwaka logarytmicznego^[3].

Od jego nazwiska pochodzą nazwy:

• neper – bezwymiarowa jednostka miary wielkości ilorazowych,
• Neper – krater na Księżycu.

Zobacz też

• Liczba Nepera

Przypisy

Linki zewnętrzne

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: John Napier w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)