John Saxon
![]() John Saxon (2014) | |
Imię i nazwisko | Carmine Orrico |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 5 sierpnia 1936 Nowy Jork |
Data i miejsce śmierci | 25 lipca 2020 Murfreesboro |
Zawód | aktor |
Współmałżonek | Mary Ann Saxon |
Lata aktywności | 1954–2020 |
Strona internetowa |
John Saxon, właśc. Carmine Orrico[1][2] (ur. 5 sierpnia 1936 w Nowym Jorku, zm. 25 lipca 2020 w Murfreesboro)[3][4] – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Zdobywca nagrody Złotego Globu w nieistniejącej już kategorii „najlepsza wschodząca gwiazda – aktor” (1958). Znany powszechnie z roli Ropera w filmie Wejście smoka (1973) oraz porucznika Dona Thompsona w horrorach z serii Koszmar z ulicy Wiązów.
Życiorys
Wczesne lata
Pochodził z rodziny włosko-amerykańskiej[5]. Urodził się w Nowym Jorku jako syn Anny (z domu Protettore)[6] i Antonia Orrico[7], robotnika portowego. W 1953 ukończył szkołę średnią New Utrecht High School w nowojorskiej dzielnicy Brooklyn. Równocześnie uczęszczał do Actor’s Studio na zajęcia aktorskie Stelli Adler[8]. Jednocześnie imał się różnych zajęć, aby podreperować swój budżet, m.in. był modelem. Jego zdjęcia zwróciły uwagę „łowcy talentów” Henry Wilsona, który zaproponował go wytwórni Universal[9].
Kariera
W wieku 16 lat przybył do Hollywood i zmienił nazwisko na John Saxon. W 1954 po raz pierwszy trafił na duży ekran w dwóch filmach George’a Cukora: komedii romantycznej To może się zdarzyć każdemu (It Should Happen to You) z Judy Holliday i dramacie muzycznym Narodziny gwiazdy (A Star Is Born) z Judy Garland. W kryminalnym filmie filmie noir Na swobodzie (Running Wild, 1955)[10] pojawił się jako Vince Pomeroy. Rok później (1956) rola gracza baseballowego w filmie Moment nieuwagi (The Unguarded Moment) przyniosła mu sławę i uznanie. Za rolę Billa Tremaine w komedii Blake’a Edwardsa This Happy Feeling (1958) został uhonorowany nagrodą Złotego Globu w kategorii „najbardziej obiecujący nowy aktor”.
Przez kolejne kilka lat występował w całej serii lekkich filmów przeznaczonych dla młodego widza, w których partnerowały mu popularne ówcześnie gwiazdki: Sandra Dee, Luana Patten czy Debbie Reynolds. Jeden z nich trafił także na polskie ekrany – komedia Mr. Hobbs na urlopie (Mr. Hobbs Takes a Vacation, 1962) z Jamesem Stewartem. Swoją pierwszą dramatyczną rolę szeregowego Raymonda Endore’a zagrał w dramacie wojennym Wojenne polowanie (War Hunt, 1962) u boku Roberta Redforda. Jako Chuy Medina w westernie Sidneya J. Furie Appaloosa (1966) u boku Marlona Brando zdobył nominację do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego.
Pod koniec lat 60., skuszony przez włoską Cinecittà zaczął grywać w intratnych aczkolwiek mało ambitnych filmach klasy „B”. Były to głównie horrory i spaghetti westerny. Doprowadziły one do marginalizacji aktora na głównym rynku amerykańskim. Można go było oglądać w tak znanych serialach jak Doktor Kildare (1966) czy Kung-fu (1972). Zmieniło się to po wejściu na ekrany kultowego dziś Wejścia smoka (1973), gdzie wystąpił jako Roper u boku Bruce’a Lee, u którego przedtem brał lekcje sztuk walki. Dużą popularność zyskał jako porucznik Donald Thompson w kasowym hicie Wesa Cravena Koszmar z ulicy Wiązów (1984). Nie zaniedbywał również szklanego ekranu. W operze mydlanej Dynastia (1982–1984) zagrał postać Rashida Ahmeda, potężnego potentata z Bliskiego Wschodu, brata Farouka (Kabir Bedi), romansującego z Alexis (Joan Collins), dopóki nie rozpoczął kontaktów biznesowych z Blakiem Carringtonem (John Forsythe). W miniserialu NBC Liz: Historia Elizabeth Taylor (Liz: The Elizabeth Taylor Story, 1995) z Sherilyn Fenn w roli tytułowej zagrał Richarda Brooksa, reżysera Kotki na gorącym blaszanym dachu. W jednym z odcinków serialu CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas (2005) wystąpił w roli Waltera Gordona.
Życie prywatne
14 stycznia 1967 poślubił Mary Ann, z którą miał syna Antonia (ur. 31 stycznia 1971 w Los Angeles). Jednak 27 grudnia 1979 doszło do rozwodu. 14 czerwca 1987 ożenił się z Elizabeth, z którą rozwiódł się 12 września 1992. 29 sierpnia 2008 poślubił Glorię Martel.
Zmarł 25 lipca 2020 w Murfreesboro w Tennessee na zapalenie płuc w wieku 83 lat.
Filmografia
- 1955 Running Wild
- 1956 The Unguarded Moment
- 1959 The Big Fisherman
- 1962 War Hunt
- 1966 The Time Tunnel
- 1966 Appaloosa
- 1968 One Dollar Too Many
- 1972 Joe Kidd
- 1973 Wejście smoka
- 1974 Planet Earth
- 1974 Czarne święta
- 1975 Strange New World
- 1975 The Six Million Dollar Man
- 1976 Violent Naples
- 1977 Atak na Entebbe jako gen. Elad Peled
- 1978 Shalimar
- 1979 Elektryczny jeździec
- 1980 Battle Beyond the Stars
- 1980 Cannibal Apocalypse
- 1982 Rooster
- 1982 Ciemności
- 1982-84 Dynastia
- 1983 Prisoners of the Lost Universe
- 1984 Koszmar z ulicy Wiązów
- 1984-94 Napisała: Morderstwo
- 1987 Koszmar z ulicy Wiązów III: Wojownicy snów
- 1992 Maximum Force
- 1994 Nowy koszmar Wesa Cravena
- 1994 Gliniarz z Beverly Hills III
- 1996 Od zmierzchu do świtu
- 2005 CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas
- 2006 Mistrzowie horroru
- 2009 Stare wygi
- 2009 War Wolves
- 2009 The Mercy Man
Bibliografia
- Portret na życzenie. John Saxon. „Film”. nr 6/1962 (1987-02-08). Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- John Saxon. T. 15: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., listopad 2009, s. 9. ISBN 978-83-252-0755-7.
Przypisy
- ↑ Personalidade: John Saxon (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ John Saxon (ang.). Listal. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ Mike Barnes: John Saxon, 'Enter the Dragon,' 'Nightmare on Elm Street' Actor, Dies at 83 (ang.). „The Hollywood Reporter”, 2020-07-25. [dostęp 2020-07-26].
- ↑ Bob D’Angelo: John Saxon, ‘Nightmare on Elm Street,’ ‘Enter the Dragon’ actor, dead at 83 (ang.). kiro7.com, 2020-07-25. [dostęp 2020-07-26].
- ↑ John Saxon - What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-07-26].
- ↑ John Saxon Biography (1935-) (ang.). Filmreference.com. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ John Saxon (5 de Agosto de 1935) (port.). Filmow. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ John Saxon (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ John Saxon (ang.). TV.com. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ Hal Erickson: John Saxon Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2020-07-25].
Linki zewnętrzne
- John Saxon w bazie IMDb (ang.)
- John Saxon w bazie Filmweb
- John Saxon w bazie Notable Names Database (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Derek Hatfield, Licencja: CC BY 2.0
John Saxon at the 2014 Fan Expo Canada
John Saxon in 1975