John le Carré

John le Carré
Ilustracja
John le Carré (2008)
Imię i nazwisko

David John Moore Cornwell

Data i miejsce urodzenia

19 października 1931
Poole

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 2020
Truro, Wielka Brytania

Narodowość

angielska

Język

angielski

Alma Mater

Uniwersytet w Bernie
Lincoln College w Oksfordzie

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
podpis
Nagrody
  • Złoty Sztylet: 1963 Ze śmiertelnego zimna, 1977 Jego uczniowska mość
  • Somerset Maugham Award: 1964 Ze śmiertelnego zimna
  • Nagrody im. Edgara Allana Poe: Najlepsza powieść, 1965 Ze śmiertelnego zimna
  • Mystery Writers of America: 1984
  • Martin Beck Award: 1986 Szpieg doskonały
Strona internetowa

John le Carré, właśc. David John Moore Cornwell (ur. 19 października 1931 w Poole, zm. 12 grudnia 2020 w Truro[1][2]) – brytyjski pisarz, autor kryminałów. W młodości funkcjonariusz MI6. Wiele z jego powieści zostało zekranizowanych.

Życiorys

Urodził się 19 października 1931 w Poole, w Dorset, jako drugi syn Ronalda i Olivii Glassy Cornwellów. Kiedy miał kilka lat ojciec został skazany za oszustwa a matka porzuciła rodzinę.

Uczył się w Sherborne School, przez rok studiował na Uniwersytecie w Bernie (reminiscencje w powieści Szpieg doskonały), studiował na Lincoln College w Oksfordzie.

W latach 1950–1952 pracował dla brytyjskiego wywiadu wojskowego w Wiedniu. W 1954 ożenił się z Ann Alison Veronica Sharp. Porzucił studia w Oksfordzie, aby uczyć w Millfield Junior School (1954–1955). W latach 1955–1956 powrócił na studia i ukończył je.

W latach 1956–1958 wykładał języki nowożytne w Eton College. W latach 1959–1964 był pracownikiem brytyjskiej służby zagranicznej; pracował w Bonn i Hamburgu. Podwójny agent Kim Philby zdemaskował go jako funkcjonariusza MI6.

Pierwszą powieść Budzenie zmarłych napisał w 1961 pod pseudonimem „John le Carré”. Jego książki utrzymane są w klimacie szpiegowskim i nie stronią od wątków autobiograficznych. Pierwszym dużym sukcesem była opublikowana w 1963 powieść Ze śmiertelnego zimna. W 1965 zrezygnował z pracy w ministerstwie spraw zagranicznych aby zostać zawodowym pisarzem.

Napisał scenariusz odcinka serialu Armchair Theatre, pod tytułem The End of the Line wyemitowanego w 1970 roku

W 1971 rozwiódł się, a następnie ożenił z Valerie Jane Eustace.

Wystąpił jako dowódca w filmie Mała doboszka z 1984 roku.

W 2020 został laureatem Nagrody im. Olofa Palmego za 2019 rok[3].

Publikacje

Powieści

  • Call for the Dead (1961); Budzenie zmarłych (Wydawnictwo Amber, 2002, przeł. Radosław Januszewski)
  • A Murder of Quality (1962); Perfekcyjne morderstwo (1992, przeł. Michał Ronikier); Morderstwo doskonałe (Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Monika Wiśniewska); powieść detektywistyczna
  • The Spy Who Came in from the Cold (1963); Ze śmiertelnego zimna (1986, przeł. Piotr Pieńkowski i Adam Szostkiewicz, 2. obieg; 1990, przeł. Robert Stiller); Z przejmującego zimna (2008, przeł. Jan Kraśko)
  • The Looking-Glass War (1965); Wojna w lustrze (1993, przeł. Ludwik Dorn); Za późno na wojnę (Wydawnictwo Amber, 2003, przeł. Radosław Januszewski)
  • A Small Town in Germany (1968); Miasteczko w Niemczech (2002, przeł. Radosław Januszewski); Małe miasteczko w Niemczech (Wydawnictwo Sonia Draga, 2010, przeł. Jan Rybicki)
  • The Naïve and Sentimental Lover (1971); Naiwny i sentymentalny kochanek (1993, przeł. Tomasz Bieroń); powieść psychologiczna
  • Tinker, Tailor, Soldier, Spy (1974); Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg (2000, przeł. Ewa Życieńska; 2010, przeł. Jan Rybicki); Szpieg (Świat Książki, 2011, przeł. Jan Rybicki)
  • The Honourable Schoolboy (1977); Jego uczniowska mość (1996, przeł. Robert Sudół)
  • Smiley’s People (1979); Ludzie Smileya (1999, przeł. Maciej Świerkocki)
  • The Little Drummer Girl (1983); Mała doboszka (1994, przeł. Ewa Życieńska; 2009, przeł. Bohdan Maliborski)
  • A Perfect Spy (1986); Szpieg doskonały (1996, przeł. Paweł Korombel; 2003, przeł. Jan Rybicki)
  • The Russia House (1989); Russia House (1991, przeł. Ewa Życieńska; Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Monika Wiśniewska)
  • The Secret Pilgrim (1991); Znakomity uczeń (1996, przeł. Jerzy Morka); Tajny pielgrzym (2000, przeł. Jerzy Kozłowski)
  • The Night Manager (1993); Nocny recepcjonista (1995, przeł. Paweł Korombel)
  • Our Game (1995); Nasza gra (1995, przeł. Maciej Pertyński)
  • The Tailor of Panama (1996); Krawiec z Panamy (1997, przeł. Paweł Korombel; Wydawnictwo Sonia Draga, przeł. Jerzy Kozłowski)
  • Single & Single (1999); Single & Single (1999, przeł. Ewa Życieńska)
  • The Constant Gardener (2001); Wierny ogrodnik (2001, przeł. Radosław Januszewski)
  • Absolute Friends (2003); Przyjaźń absolutna (2004, przeł. Jan Rybicki)
  • The Mission Song (2006); Pieśń misji (2007, przeł. Jan Rybicki)
  • A Most Wanted Man (2008); Bardzo poszukiwany człowiek (Wydawnictwo Sonia Draga, 2009, przeł. Jan Rybicki)
  • Our Kind of Traitor (2010); Zdrajca w naszym typie (Wydawnictwo Sonia Draga, 2011, przeł. Jan Rybicki)
  • A Delicate Truth (2012); Subtelna prawda (Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Paweł Korombel)
  • The Pigeon Tunnel: Stories from My Life (2016); Tunel z gołębiami: opowieści z mojego życia (Wydawnictwo Sonia Draga, 2017, przeł. Jan Rybicki)
  • A Legacy of Spies (2017); Szpiegowskie dziedzictwo (Wydawnictwo Sonia Draga, 2018, przeł. Jan Rybicki)
  • Agent Running in the Field (2019); Agent w terenie (Wydawnictwo Sonia Draga, 2021, przeł. Jan Rybicki)
  • Silverview (2021); Silverview (Wydawnictwo Sonia Draga, 2022, przeł. Jan Rybicki)

Nowele

  • Dare I Weep, Dare I Mourn? (1967) opublikowana w „The Saturday Evening Post” 28 stycznia 1967
  • What Ritual is Being Observed Tonight? (1968) opublikowana w „The Saturday Evening Post” 2 listopada 1968
  • The Writer and The Horse (1968) opublikowana w „The Savile Club Centenary Magazine” i „The Argosy”

Wydania zbiorowe

Ekranizacje

RokTytuł polskiTytuł oryginalnyTytuł(y) powieściReżyserDodatkowe informacje
1965Szpieg, który przyszedł z zimnej strefyThe Spy Who Came In from the ColdZe śmiertelnego zimna; Z przejmującego zimnaMartin Ritt
1966Śmiertelna sprawaThe Deadly AffairBudzenie zmarłychSidney Lumet
1969Cudzymi rękomaThe Looking Glass WarWojna w lustrze; Za późno na wojnęFrank Pierson
1979Druciarz, krawiec, żołnierz, szpiegTinker, Tailor, Soldier, SpyDruciarz, krawiec, żołnierz, szpiegminiserial; scenarzysta le Carré
1982Ludzie SmileyaSmiley’s PeopleLudzie Smileyaminiserial; scenarzysta le Carré
1984Mała doboszkaThe Little Drummer GirlMała doboszkaGeorge Roy Hillle Carré wystąpił jako dowódca
1987brak oficjalnego tłumaczenia tytułuA Perfect SpySzpieg doskonałyminiserial; scenarzysta le Carré
1990Wydział RosjaThe Russia HouseRussia HouseFred Schepisi
1991brak oficjalnego tłumaczenia tytułuA Murder of QualityPerfekcyjne morderstwo; Morderstwo doskonałeGavin Millarprodukcja TV; scenarzysta le Carré
2001Krawiec z PanamyThe Tailor of PanamaKrawiec z PanamyJohn Boormanscenarzysta i producent wykonawczy le Carré
2005Wierny ogrodnikThe Constant GardenerWierny ogrodnikFernando Meirelles
2011SzpiegTinker Tailor Soldier SpyDruciarz, krawiec, żołnierz, szpiegTomas Alfredsonproducent wykonawczy le Carré; można go zobaczyć wśród gości na przyjęciu bożonarodzeniowym
2014Bardzo poszukiwany człowiekA Most Wanted ManBardzo poszukiwany człowiekAnton Corbijn
2016Zdrajca w naszym typieOur Kind of TraitorZdrajca w naszym typieSusanna White
2016Nocny recepcjonistaThe Night ManagerNocny recepcjonistaSusanne Bierminiserial

Przypisy

  1. Richard Lea, Sian Cain, John le Carré, author of Tinker Tailor Soldier Spy, dies aged 89, „The Guardian”, 13 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).
  2. John le Carré: Espionage writer dies aged 89, „BBC News”, 14 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).
  3. 2019 – David Cornwell / John Le Carré, palmefonden.se, 10 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-20] (ang.).

Bibliografia

  • Ludwik Dorn. Szpiedzy: Zgrzybiałe, niepotrzebne dzieci. „Literatura na Świecie”. 7(216), s. 137–172, lipiec 1989. 

Media użyte na tej stronie

John le Carré signature.png
Автограф Джона Ле Карре
John le Carre.jpg
Autor: Krimidoedel, Licencja: CC BY 3.0
John le Carré at the "Zeit Forum Kultur" in Hamburg on November 10th 2008.