Jolanta Baziak

Jolanta Baziak

Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1956 Toruń
Język	polski
Dziedzina sztuki	poezja
Odznaczenia

Jolanta Baziak (ur. 10 kwietnia 1956 w Toruniu) – polska poetka, eseistka, krytyk literacki, redaktor, wydawca^[1], plastyk i animator kultury.

Życiorys

W wieku 13 lat (rok 1969) zamieszkała w Bydgoszczy. Tu najpierw ukończyła szkołę podstawową, a następnie liceum ekonomiczne^[1]. Ukończyła studia na wydziale teologii (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) oraz filologię polską w Uniwersytecie im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Od roku 1976 w ZPR (Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe). Kolejne 10 lat (1985-1994) poświęciła początkowo Estradzie Bydgoskiej, a następnie Estradzie Poznańskiej (jako kierownik zespołu estradowego)^[1]. W 1994 została członkiem SPP. Od 1997 jest redaktorem naczelnym miesięcznika literackiego Akant. Otrzymała nagrodę Milczewskiego-Bruno, Międzynarodowego Listopada Poetyckiego oraz Strzałę Łuczniczki za najlepszą książkę roku 2006, ponadto Srebrny Krzyż Zasługi i odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej. W 2013 uhonorowana doroczną Nagrodą Artystyczną Prezydenta Miasta Bydgoszczy za całokształt pracy artystycznej.

Obecnie redaguje katalogi i wydawnictwa Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz jest jurorką ogólnopolskich konkursów literackich. Jako animatorka kultury prowadzi warsztaty literacko-filozoficzne dla młodzieży^[1].

Twórczość

Debiutowała w roku 1974, czytając swe wiersze przed mikrofonem Polskiego Radia. Swe utwory publikowała w czasopismach: "Metafora", "Sycyna", "Literatura" i "Promocje Pomorskie". Jej wiersze przetłumaczono na język niemiecki oraz czeski^[1].

Jolanta Baziak tworzy poezję mistyczną, której stałym motywem jest poszukiwanie metafizycznych i religijnych sensów codziennego doświadczenia ciała oraz relacji międzyludzkich. Jej − określana jako trudna w odbiorze i wieloznaczna^[2][3] − twórczość zdradza silne więzi z malarstwem impresjonistycznym.

Duchowymi mentorami poetki są: francuska chrześcijańska myślicielka Simone Weil^[4] oraz szwedzki poeta Artur Lundkvist. Prócz tego odnaleźć w niej można również wiele inspiracji twórczością Zbigniewa Herberta i Artura Lundkvista oraz malarstwem impresjonistów.

Twórczość poetycka Jolanty Baziak określana jest jako hermetyczna i trudna w odbiorze; rządzi nią prawo niedopowiedzenia, aluzyjności oraz polifonicznego zestawienia kilku sprzecznych, niedokończonych racji. W latach 90. spotkała się ona jednak z entuzjastycznym przyjęciem Tadeusza Nowaka, Jana Błońskiego oraz ks. Jana Twardowskiego.

Istotnym atutem poezji Jolanty Baziak jest oryginalna forma oraz wysublimowany, enigmatyczny język poetycki. Powtarzającym się motywem w tej twórczości jest konflikt między duszą a ciałem. Baziek jest autorką popularnonaukowej biografii Leona Wyczółkowskiego, Leon Wyczółkowski – kolejne życie, wydanej przez Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy; kompendium wiedzy o artyście. Inna książka (Wyczółkowski, Przybyszewscy, Munch i Vigeland. Fryz życia) podejmuje wątki życia artystycznego Wyczółkowskiego, Stanisława Przybyszewskiego, Dagny Juell-Przybyszewskiej, Edvarda Muncha i Gustava Vigelanda.

Jej twórczość została wyróżniona Nagrodą im. Ryszarda Milczewskiego-Bruno (Poznań, 2000 r.) oraz XXIII Międzynarodowego Listopada Poetyckiego (Poznań, 2000 r.)^[1]. Od roku 1980 jest członkiem ZAiKS (Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych), natomiast od roku 1995 należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od roku 2003 piastuje funkcję prezesa Towarzystwa Inicjatyw Kulturalnych, a rok później (2004) uzyskała członkostwo Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. W tym samym roku (2004) została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi^[1]. W 2019 roku odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi oraz brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[5].

Utwory

Zbiory wierszy

• Strefa pomylonych, (Wydawnictwo „Arkun”, Gdynia 1991)
• Wielbłądzica, (Kujawsko–Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, Bydgoszcz 1995)
• Daleka Wenus, (Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 1996)
• Bezdomni w ciałach, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1997)
• Pół szyby światła, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2000)
• Wiersze wybrane 1991-2001, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001)^[1]
• Coś istnienia, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2003)
• Przekłady i wiersze nowe, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2004)
• Trudne modlitwy, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2006)
• Wyspa, chwila (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2009; wyd. II – 2011)
• Pochylone niebo (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2011)
• Całe stworzenie: Wiersze wybrane i nowe 1974–2014 Pryma, Tercja, Kwinta (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2014)
• Samosiewne, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2017)
• słowObraz, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2021)

Książki

• Ziemia zawsze święta, (Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1998)
• Ziemia początku, (Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2002)
• zbiór esejów Pasje i niepokoje Simone Weil, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001)
• zbiór esejów Nietzsche w optyce filozofów, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2008)
• książka popularnonaukowa Leon Wyczółkowski – kolejne życie, (Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2010); wyd. II uzupełnione – Bydgoszcz 2012
• Wyczółkowski, Przybyszewscy, Munch i Vigeland. Fryz życia, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2012)
• Baziaki. Pokolenia, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2017), 2019 - wersja angielska
• Wygnaniec, Tułacz, a może Ikar, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2019)

Publikacje w antologiach

• Pegaz bydgoski, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1994, s. 13-15)^[1]
• Arka poezji, antologia: A.Jędrzejczak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1998, s. 41-55)
• Droga do Ashramu, antologia poezji kontrkulturowej, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1998, s. 126-134)
• Dwa światy w jedno, I Agon Poetycki "O wieniec Akantu", almanach: wybór J.Baziak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001)
• Z początkiem, ale bez końca..., almanach pokonkursowy II Agonu Poetyckiego "O wieniec Akantu", wybór J.Baziak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2002)
• Jest człowiek i jest Bóg..., almanach pokonkursowy III Agonu Poetyckiego "O wieniec Akantu", wybór J.Baziak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2003)
• Furtka słońca..., almanach IV Agonu Poetyckiego "O wieniec Akantu", wybór J.Baziak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2004)
• Dom nasz czy ulica..., almanach pokonkursowy V Agonu Poetyckiego "O wieniec Akantu", wybór J.Baziak, (Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2005)^[1]

Przypisy