Jonathan Demme

Jonathan Demme
	; Jonathan Demme (2015)
Prawdziwe imię i nazwisko	Robert Jonathan Demme
Data i miejsce urodzenia	22 lutego 1944 ; Baldwin
Data i miejsce śmierci	26 kwietnia 2017 ; Nowy Jork
Zawód	reżyser, producent filmowy, scenarzysta
Lata aktywności	1971–2017
	Strona internetowa

Robert Jonathan Demme (wym. dɛmi, ur. 22 lutego 1944 w Baldwin w stanie Nowy Jork, zm. 26 kwietnia 2017 w Nowym Jorku^[1]) – amerykański reżyser, producent filmowy i scenarzysta, laureat Oscara w 1991 za reżyserię filmu Milczenie owiec.

Życie prywatne

Demme urodził się w Baldwin, w stanie Nowy Jork. Dorastał w Miami na Florydzie. Studiował weterynarię (jest absolwentem University of Florida w Gainesville, największego uniwersytetu w południowej części USA). Był wujem reżysera Teda Demmego (1963-2002).

Był dwukrotnie żonaty: z reżyserką i producentką Evelyn Purcell i z malarką Joanne Howard. Ojciec trojga dzieci z drugiego małżeństwa: Ramona Castle, Brooklyn James i Josephine.

Matką chrzestną jego najmłodszej córki jest pisarka Edwidge Danticat^[2].

Kariera

Na początku lat sześćdziesiątych pracował jako dziennikarz, a w 1966 roku służył w United States Air Force^[3]. W 1969 wyjechał do Anglii, gdzie pracował jako producent telewizyjny.

Demme zaczynał karierę filmowca pracując przy filmach exploitation dla Rogera Cormana (nazywanego Królem filmów klasy B) w latach 1971-1976. Napisał wtedy i wyprodukował Angels Hard as They Come i The Hot Box, następnie wyreżyserował 3 filmy – Więzienna gorączka (Caged Heat), Szalona mama (Crazy Mama) i Na gołe pięści (Fighting Mad) dla studia Cormana, New World Pictures.

W roku 1977 Demme wyreżyserował komedię Handle with Care dla Paramount Pictures. Film został dobrze przyjęty przez krytyków filmowych, jednak ze względu na małą promocję filmu, nie odniósł on dużego sukcesu kasowego.

Jego film Melvin i Howard z roku 1980 również nie miał dużej promocji, jednak zdobył przychylne recenzje i uznanie filmowców (nagroda za reżyserię od Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków), dzięki czemu podpisał kontrakt na wyreżyserowanie filmu Szybka zmiana (Swing Shift). Wysokobudżetowa produkcja miała zamiar być głównym ekskluzywnym obrazem dla Warner Bros. Pictures^[4], jak również komercyjnym przełomem dla Jonathana^[5], jednak film został skompromitowany przez różnice poglądów i koncepcji twórczych między Jonathanem a Goldie Hawn, w konsekwencji czego Demme zrzekł się filmu. Film wydano w maju 1984 i został on powszechnie skrytykowany i niedoceniony przez widzów kinowych.

Po Szybkiej zmianie Demme zaczął tworzyć również filmy koncertowe – m.in. zapis koncertów grupy Talking Heads Stop Making Sense (1984, Grand Prix festiwalu we Flandrii) czy Swimming to Cambodia (1987, nominacja do Independent Spirit Award za reżyserię). W tamtym okresie stworzył kilka komedii kryminalnych: Dzika namiętność (1986) z Melanie Griffith i Poślubiona mafii (1988) z Michelle Pfeiffer.

W roku 1991 Demme zrealizował jeden z najsłynniejszych thrillerów psychologicznych lat 90. – Milczenie owiec z Jodie Foster i Anthonym Hopkinsem. Film jest jednym z trzech zdobywców pięciu najważniejszych Nagród Akademii: film, reżyseria, scenariusz, główna rola męska i kobieca. Jonathan Demme, za wyreżyserowanie tego filmu, otrzymał również Srebrnego Niedźwiedzia, nagrodę Amerykańskiej Gildii Reżyserów Filmowych, Bostońskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych, Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych i nagrodę National Board of Review.

W 1993 wyreżyserował kolejny film, Filadelfia, który również otrzymał Oscara, tym razem za kreację Toma Hanksa.

W ostatniej dekadzie zrealizował dwa remaki popularnych filmów: Prawdziwe oblicze Charliego (2002) z Timem Robbinsem, remake filmu Szarada z 1963 oraz Kandydat (2004) z Denzelem Washingtonem i Meryl Streep, remake filmu Przeżyliśmy wojnę z 1962 roku.

Film The Agronomist (2003) przyniósł mu Gotham Award dla Najlepszego Dokumentu, a Jimmy Carter Man from Plains (2007) – Biografilm Award i nagrodę FIPRESCI na MFF w Wenecji.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 53. MFF w Cannes (2000). Przewodniczył obradom jury sekcji "Horyzonty" na 72. MFF w Wenecji (2015).

Filmografia

Scenarzysta

2007: Jimmy Carter Man from Plains
2002: Prawdziwe oblicze Charliego (The Truth About Charlie)
1984: Stop Making Sense
1976: Na gołe pięści (Fighting Mad)
1974: Więzienna gorączka (Caged Heat)
1972: The Hot Box
1971: Angels Hard as They Come

Reżyser

2008: Rachel wychodzi za mąż (Rachel Getting Married)
2007: Jimmy Carter Man from Plains
2006: Neil Young: Serce ze złota (Neil Young: Heart of Gold)
2004: Kandydat (The Manchurian Candidate)
2003: The Agronomist
2002: Prawdziwe oblicze Charliego (The Truth About Charlie)
1998: Storefront Hitchcock
1998: Pokochać (Beloved)
1997: Historie z metra: Podziemne opowieści (SUBWAYStories: Tales from the Underground)
1993: Filadelfia (Philadelphia)
1991: Milczenie owiec (The Silence of the Lambs)
1988: Famous All Over Town
1988: Poślubiona mafii (Married to the Mob)
1987: Swimming to Cambodia
1986: Dzika namiętność (Something Wild)
1984: Stop Making Sense
1984: Szybka zmiana (Swing Shift)
1982: Kim w tej chwili jestem? (Who Am I This Time?)
1980: Melvin i Howard (Melvin and Howard)
1979: Ostatni uścisk (The Last Embrace)
1978: Columbo: Murder Under Glass
1977: Handle with Care
1976: Na gołe pięści (Fighting Mad)
1975: Szalona mama (Crazy Mama)
1974: Więzienna gorączka (Caged Heat)

Aktor

1997-2003: Oz jako dyrektor handlowy
1996: Szaleństwa młodości (That Thing You Do!) jako Major Motion Picture Director
1994: One Foot On a Banana Peel, the Other Foot in the Grave: Secrets From the Dolly Madison Room jako narrator
1985: Ucieczka w noc (Into the Night) jako Federal Agent
1979: Ostatni uścisk (The Last Embrace) jako człowiek w pociągu
1977: Człowiek, który się zmieniał (The Incredible Melting Man) jako Matt
1976: Bulwar Hollywood (Hollywood Boulevard) jako Godzilla

Producent

2006: Neil Young: Serce ze złota (Neil Young: Heart of Gold)
2003: The Agronomist
2003: Beah: A Black Woman Speaks
2002: Prawdziwe oblicze Charliego (The Truth About Charlie)
2002: Adaptacja (Adaptation.)
1998: The Uttmost
1998: Pokochać (Beloved)
1996: Into the Rope
1996: Courage and Pain
1996: Szaleństwa młodości (That Thing You Do!)
1994: One Foot On a Banana Peel, the Other Foot in the Grave: Secrets From the Dolly Madison Room
1993: Filadelfia (Philadelphia)
1991: Mężczyźni i kobiety 2: W miłości nie ma zasad (Women & Men 2: In Love There Are No Rules)
1990: Miami Blues
1986: Dzika namiętność (Something Wild)
1972: The Hot Box
1971: Angels Hard as They Come

Przypisy

↑ Bruce Weber: Jonathan Demme, Oscar-Winning Director, Is Dead at 73. nytimes.com. [dostęp 2017-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-26)]. (ang.).
↑ Profile: Edwidge Danticat, the Guardian, 20 listopada 2004 [dostęp 2020-06-22] (ang.).
↑ Jonathan Demme – Director – Films as Director:, Other Films:, Publications.
↑ Front Demme Entertainment Update, www.storefrontdemme.com [dostęp 2020-09-25] [zarchiwizowane z adresu 2003-05-18] (ang.).
↑ Senses of Cinema: Great Directors Critical Database Profile by Keith Uhlich.

Linki zewnętrzne

[1] Bruce Weber: Jonathan Demme, Oscar-Winning Director, Is Dead at 73. nytimes.com. [dostęp 2017-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-26)]. (ang.).

[2] Profile: Edwidge Danticat, the Guardian, 20 listopada 2004 [dostęp 2020-06-22] (ang.).

[3] Jonathan Demme – Director – Films as Director:, Other Films:, Publications.

[4] Front Demme Entertainment Update, www.storefrontdemme.com [dostęp 2020-09-25] [zarchiwizowane z adresu 2003-05-18] (ang.).

[5] Senses of Cinema: Great Directors Critical Database Profile by Keith Uhlich.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

1970-79	Więzienna gorączka (1974) Szalona mama (1975) Na gołe pięści (1976) Handle with Care (1977) Ostatni uścisk (1979)
1980-89	Melvin i Howard (1980) Kim w tej chwili jestem? (1982) Szybka zmiana (1984) Dzika namiętność (1986) Podróż do Kambodży (1987) Poślubiona mafii (1988)
1990-99	Milczenie owiec (1991) Filadelfia (1993) Pokochać (1998)
2000-09	Prawdziwe oblicze Charliego (2002) Kandydat (2004) Rachel wychodzi za mąż (2008)
dokumentalne	Stop Making Sense (1984) Haiti: Dreams of Democracy (1988) Cousin Bobby (1992) Storefront Hitchcock (1998) Agronomist (2003) Neil Young: Serce ze złota (2006) Jimmy Carter: Człowiek z Georgii (2007)

1928–1940	Lewis Milestone / Frank Borzage (1928) Frank Lloyd (1929) Lewis Milestone (1930) Norman Taurog (1931) Frank Borzage (1932) Frank Lloyd (1933) Frank Capra (1934) John Ford (1935) Frank Capra (1936) Leo McCarey (1937) Frank Capra (1938) Victor Fleming (1939) John Ford (1940)
1941–1960	John Ford (1941) William Wyler (1942) Michael Curtiz (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950) George Stevens (1951) John Ford (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Delbert Mann (1955) George Stevens (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959) Billy Wilder (1960)
1961–1980	Robert Wise (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) George Cukor (1964) Robert Wise (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Carol Reed (1968) John Schlesinger (1969) Franklin J. Schaffner (1970) William Friedkin (1971) Bob Fosse (1972) George Roy Hill (1973) Francis Ford Coppola (1974) Miloš Forman (1975) John G. Avildsen (1976) Woody Allen (1977) Michael Cimino (1978) Robert Benton (1979) Robert Redford (1980)
1981–2000	Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) James L. Brooks (1983) Miloš Forman (1984) Sydney Pollack (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Barry Levinson (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Anthony Minghella (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–2020	Ron Howard (2001) Roman Polański (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel i Ethan Coenowie (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009) Tom Hooper (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ang Lee (2012) Alfonso Cuarón (2013) Alejandro G. Iñárritu (2014) Alejandro G. Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Bong Joon-ho (2019) Chloé Zhao (2020)
2021–2040	Jane Campion (2021)

1956–1979	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Siergiej Sołowjow (1975) Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djułgerow (1978) Astrid Henning-Jensen (1979)
1980–1999	István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Gieorgij Szengiełaja (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989) Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Yim Ho / Richard Loncraine (1996) Éric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999)
2000–2019	Miloš Forman (2000) Lin Cheng-sheng (2001) Otar Ioseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Michael Winterbottom i Mat Whitecross (2006) Josef Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009) Roman Polański (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017) Wes Anderson (2018) Angela Schanelec (2019)
2020–	Hong Sang-soo (2020) Dénes Nagy (2021) Claire Denis (2022)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne