Jordanki w Toruniu
Drzewostan w części południowej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Dzielnica | |
Data założenia | po 1920 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
53°00′47″N 18°36′01″E/53,013056 18,600278 |
Jordanki w Toruniu – niewielki park (częściowo zabudowany) znajdujący się w centrum Torunia.
Lokalizacja
„Jordanki” są usytuowane w centrum miasta tuż przy Zespole Staromiejskim. Od północy ograniczone ulicą Czerwona Droga, od wschodu Aleją Solidarności, od południa Wałami Gen. Sikorskiego, zaś od zachodu Aleją Jana Pawła II.
Historia
Lata 1920–1945
„Jordanki” są częścią tzw. pasa parkowego okalającego Zespół Staromiejski. Powstały one na miejscu fragmentu dawnych fortyfikacji pruskich, a dzisiejszego kształtu nabrały w okresie międzywojnia, kiedy to zniwelowano teren i nasadzono roślinność, a część południową tego terenu przeznaczono pod zabudowę. W latach 1927–1932 w jego południowo-wschodniej części wybudowano budynek obecnego Urzędu Marszałkowskiego, a od strony południowej budynek zajmowany obecnie przez Bank BGŻ[1].
W czasie II wojny światowej w barakach, które znajdowały się na miejscu obecnego Centrum Sztuki Współczesnej, Niemcy zorganizowali w 1943 roku obóz przejściowy. Przetrzymywani tam byli m.in. Polacy i Czesi, którzy kierowani byli głównie do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu oraz Sztutowie. W pierwszych latach powojennych baraki te zniszczono[2].
Lata 1945–1990
W drugiej połowie XX wieku trwało dalsze zabudowywanie obszaru „Jordanek”. W 1956 roku od strony Alei Solidarności powstały korty tenisowe dla Klubu Sportowego „Start – Wisła”, natomiast w jego centralnym miejscu w 1966 roku wybudowano basen, stadion oraz pawilon sportowy, w którym znalazły swoje siedziby następujące instytucje: KS „Start-Wisła”, Międzyszkolny Ośrodek Sportu, Przychodnia Sportowo-Lekarska, Wojewódzka Federacja Sportu oraz kawiarnia i niewielki hotel. Dzięki tym inwestycjom teren ten stał się miejscem imprez sportowych, głównie tzw. „dni sportu” toruńskich szkół oraz terenem aktywnego spędzania wolnego czasu przez mieszkańców miasta. Wraz z basenem „Wodnik” tworzył on kompleks popularnych letnich kąpielisk miejskich i stał się atrakcyjnym, położonym w samym centrum miasta, nieopodal zabytkowej starówki, obszarem zielonym pełniącym funkcje rekreacyjno-sportowe[3][4].
Po 1990
Na początku lat 90. XX w. „Jordanki” zaczęły tracić swój sportowo-rekreacyjny charakter. Zlikwidowano wtedy baseny, a wyremontowany pawilon zmienił swoje pierwotne przeznaczenie i służył toruńskiej oświacie (stał się siedzibą ZNP oraz Centrum Edukacji Nauczycieli), a sam stadion uległ degradacji. Ostatni mieszczący się tu obiekt sportowy, korty tenisowe, przeniesiono w roku 2011 na osiedle Na Skarpie. W 2003 roku, kiedy to Skarb Państwa przekazał ten teren miastu, ówczesne władze przeznaczyły go na cele kulturalne i zaplanowały w tym miejscu budowę muzeum sztuki nowoczesnej (dzisiejsze CSW „Znaki Czasu” – otwarte w 2008 r.) i wielofunkcyjnej sali koncertowej (obecnie Centrum Kulturalno-Kongresowe „Jordanki” – otwarte w 2015 r.)[5].
W 2007 roku w południowo-zachodniej części tego terenu odsłonięto pomnik Jana Pawła II[6].
W grudniu 2016 roku plac przed CKKJ nazwano imieniem Grzegorza Ciechowskiego[7].
W latach 2019 - 2020 tzw. zielona część „Jordanek” została zrewitalizowana[8][9].
Roślinność
Na terenie „Jordanek” występują: dęby, klony, kasztanowce, lipy, wierzby, jodły oraz krzewy jałowców i forsycji.
Infrastruktura
Obiekty na terenie Jordanek
Zdjęcie | Nazwa | Ukończenie budowy | Zabytek |
---|---|---|---|
Urząd Marszałkowski | 1932 | ||
BNP Paribas Banku Polska | 1939 | ||
Pomnik Jana Pawła II | 2007 | ||
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu | 2007 | ||
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki | 2015 | ||
Budynek warsztatowo-magazynowy oraz administracyjny Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu | 2021/2022[10] | ||
Europejskie Centrum Filmowe Camerimage | 2025/2026[11] |
Obiekty nieistniejące
Zdjęcie | Nazwa | Ukończenie budowy | Rozebrany/Zburzony | Uwagi |
---|---|---|---|---|
Fortyfikacje Twierdzy Toruń | Początek XIX w. | Po 1920 | Ostatni budynek Twierdzy Toruń (prochownie bastionu z 1825) rozebrano w 2019[12] | |
(c) Michał Michał, CC BY-SA 3.0 | Korty tenisowe Klubu Sportowego "Start - Wisła" | 1956 | 2010 | |
Międzyszkolny Ośrodek Sportu (basen, stadion oraz pawilon sportowy) | 1966 | 2013 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Historia Jordanek, academia.edu [dostęp 2016-03-23] .
- ↑ Kto trafiał do baraków przy Wałach? W czasie wojny i po jej zakończeniu – Nowości – Dziennik Toruński, Toruń, Kujawy i Pomorze – aktualności, informacje, artykuły, wydarzenia., nowosci.com.pl [dostęp 2016-03-23] .
- ↑ Powróćmy do tradycji Jordanek, cowtoruniu.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05] (pol.).
- ↑ Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki Toruń – Historia, jordanki.torun.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04] .
- ↑ Jordanki retro, torun.pl [dostęp 2016-03-23] .
- ↑ Papież na Jordankach, torun.pl [dostęp 2016-03-23] .
- ↑ Dni Grzegorza Ciechowskiego w Toruniu, „Radio Gra Toruń” [dostęp 2016-12-16] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-23] .
- ↑ Michał Ciechowski , Co powstanie za Urzędem Marszałkowskim i CKK Jordanki?, Tylko Toruń - portal informacyjny, 22 stycznia 2018 [dostęp 2018-12-11] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/korekty-w-budzecie-miasta
- ↑ W Toruniu powstanie Europejskie Centrum Filmowe Camerimage - z ... - Polskie Radio PiK, www.radiopik.pl [dostęp 2020-09-25] .
- ↑ Wyburzono kolejny element Twierdzy Toruń » Radio Gra Toruń - Moje Miasto Moje Radio • Toruń 88.8 FM, gra.fm [dostęp 2020-09-25] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Shiny green button/marker widget.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu4
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Jana Pawła II w Toruniu2
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
urząd marszałkowski w Toruniu
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podwalnia Bastionu VI w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu92
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu2