Jordanki w Toruniu

Jordanki w Toruniu
Ilustracja
Drzewostan w części południowej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Dzielnica

Stare Miasto (część urzędowa Torunia)

Data założenia

po 1920

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jordanki w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′47″N 18°36′01″E/53,013056 18,600278
Dawny stadion Międzyszkolnego Ośrodka Sportu, na którym do 2025 roku ma powstać Europejskie Centrum Filmowe Camerimage

Jordanki w Toruniu – niewielki park (częściowo zabudowany) znajdujący się w centrum Torunia.

Lokalizacja

„Jordanki” są usytuowane w centrum miasta tuż przy Zespole Staromiejskim. Od północy ograniczone ulicą Czerwona Droga, od wschodu Aleją Solidarności, od południa Wałami Gen. Sikorskiego, zaś od zachodu Aleją Jana Pawła II.

Historia

Lata 1920–1945

„Jordanki” są częścią tzw. pasa parkowego okalającego Zespół Staromiejski. Powstały one na miejscu fragmentu dawnych fortyfikacji pruskich, a dzisiejszego kształtu nabrały w okresie międzywojnia, kiedy to zniwelowano teren i nasadzono roślinność, a część południową tego terenu przeznaczono pod zabudowę. W latach 1927–1932 w jego południowo-wschodniej części wybudowano budynek obecnego Urzędu Marszałkowskiego, a od strony południowej budynek zajmowany obecnie przez Bank BGŻ[1].

W czasie II wojny światowej w barakach, które znajdowały się na miejscu obecnego Centrum Sztuki Współczesnej, Niemcy zorganizowali w 1943 roku obóz przejściowy. Przetrzymywani tam byli m.in. Polacy i Czesi, którzy kierowani byli głównie do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu oraz Sztutowie. W pierwszych latach powojennych baraki te zniszczono[2].

Lata 1945–1990

W drugiej połowie XX wieku trwało dalsze zabudowywanie obszaru „Jordanek”. W 1956 roku od strony Alei Solidarności powstały korty tenisowe dla Klubu Sportowego „Start – Wisła”, natomiast w jego centralnym miejscu w 1966 roku wybudowano basen, stadion oraz pawilon sportowy, w którym znalazły swoje siedziby następujące instytucje: KS „Start-Wisła”, Międzyszkolny Ośrodek Sportu, Przychodnia Sportowo-Lekarska, Wojewódzka Federacja Sportu oraz kawiarnia i niewielki hotel. Dzięki tym inwestycjom teren ten stał się miejscem imprez sportowych, głównie tzw. „dni sportu” toruńskich szkół oraz terenem aktywnego spędzania wolnego czasu przez mieszkańców miasta. Wraz z basenem „Wodnik” tworzył on kompleks popularnych letnich kąpielisk miejskich i stał się atrakcyjnym, położonym w samym centrum miasta, nieopodal zabytkowej starówki, obszarem zielonym pełniącym funkcje rekreacyjno-sportowe[3][4].

Po 1990

Na początku lat 90. XX w. „Jordanki” zaczęły tracić swój sportowo-rekreacyjny charakter. Zlikwidowano wtedy baseny, a wyremontowany pawilon zmienił swoje pierwotne przeznaczenie i służył toruńskiej oświacie (stał się siedzibą ZNP oraz Centrum Edukacji Nauczycieli), a sam stadion uległ degradacji. Ostatni mieszczący się tu obiekt sportowy, korty tenisowe, przeniesiono w roku 2011 na osiedle Na Skarpie. W 2003 roku, kiedy to Skarb Państwa przekazał ten teren miastu, ówczesne władze przeznaczyły go na cele kulturalne i zaplanowały w tym miejscu budowę muzeum sztuki nowoczesnej (dzisiejsze CSW „Znaki Czasu” – otwarte w 2008 r.) i wielofunkcyjnej sali koncertowej (obecnie Centrum Kulturalno-Kongresowe „Jordanki” – otwarte w 2015 r.)[5].

W 2007 roku w południowo-zachodniej części tego terenu odsłonięto pomnik Jana Pawła II[6].

W grudniu 2016 roku plac przed CKKJ nazwano imieniem Grzegorza Ciechowskiego[7].

W latach 2019 - 2020 tzw. zielona część „Jordanek” została zrewitalizowana[8][9].

Roślinność

Na terenie „Jordanek” występują: dęby, klony, kasztanowce, lipy, wierzby, jodły oraz krzewy jałowców i forsycji.

Infrastruktura

Obiekty na terenie Jordanek

ZdjęcieNazwaUkończenie budowyZabytek
Urząd marszałkowski w Toruniu.jpgUrząd Marszałkowski1932
Obiekt zabytkowy znak.svg
Bank Toruń.jpgBNP Paribas Banku Polska1939
Obiekt zabytkowy znak.svg
Pomnik Jana Pawła II w Toruniu2.jpgPomnik Jana Pawła II2007
CSW w Toruniu.jpgCentrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu2007
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu92.jpgCentrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki2015
Budynek warsztatowo-magazynowy oraz administracyjny Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu2021/2022[10]
Europejskie Centrum Filmowe Camerimage2025/2026[11]

Obiekty nieistniejące

ZdjęcieNazwaUkończenie budowyRozebrany/ZburzonyUwagi
Podwalnia Bastionu VI w Toruniu.jpgFortyfikacje Twierdzy ToruńPoczątek XIX w.Po 1920Ostatni budynek Twierdzy Toruń (prochownie bastionu z 1825) rozebrano w 2019[12]
2011 Toruń - panoramio.jpg
(c) Michał Michał, CC BY-SA 3.0
Korty tenisowe Klubu Sportowego "Start - Wisła"19562010
Niezabudowana część Jordanek w Toruniu, 2020.jpgMiędzyszkolny Ośrodek Sportu (basen, stadion oraz pawilon sportowy)19662013

Zobacz też

Przypisy

  1. Historia Jordanek, academia.edu [dostęp 2016-03-23].
  2. Kto trafiał do baraków przy Wałach? W czasie wojny i po jej zakończeniu – Nowości – Dziennik Toruński, Toruń, Kujawy i Pomorze – aktualności, informacje, artykuły, wydarzenia., nowosci.com.pl [dostęp 2016-03-23].
  3. Powróćmy do tradycji Jordanek, cowtoruniu.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05] (pol.).
  4. Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki Toruń – Historia, jordanki.torun.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04].
  5. Jordanki retro, torun.pl [dostęp 2016-03-23].
  6. Papież na Jordankach, torun.pl [dostęp 2016-03-23].
  7. Dni Grzegorza Ciechowskiego w Toruniu, „Radio Gra Toruń” [dostęp 2016-12-16].
  8. Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-23].
  9. Michał Ciechowski, Co powstanie za Urzędem Marszałkowskim i CKK Jordanki?, Tylko Toruń - portal informacyjny, 22 stycznia 2018 [dostęp 2018-12-11] (pol.).
  10. https://www.torun.pl/pl/korekty-w-budzecie-miasta
  11. W Toruniu powstanie Europejskie Centrum Filmowe Camerimage - z ... - Polskie Radio PiK, www.radiopik.pl [dostęp 2020-09-25].
  12. Wyburzono kolejny element Twierdzy Toruń » Radio Gra Toruń - Moje Miasto Moje Radio • Toruń 88.8 FM, gra.fm [dostęp 2020-09-25] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Obiekt zabytkowy znak.svg
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna
Część zielona „Jordanek” w Toruniu4.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu4
Pomnik Jana Pawła II w Toruniu2.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Jana Pawła II w Toruniu2
CSW w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
CSW w Toruniu
Jordanki w Toruniu22.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jordanki w Toruniu22
Część zielona „Jordanek” w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu
Urząd marszałkowski w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
urząd marszałkowski w Toruniu
Podwalnia Bastionu VI w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podwalnia Bastionu VI w Toruniu
Bank Toruń.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bank Toruń
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu92.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu92
Część zielona „Jordanek” w Toruniu2.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Część zielona „Jordanek” w Toruniu2
2011 Toruń - panoramio.jpg
(c) Michał Michał, CC BY-SA 3.0
2011 Toruń