Jorge Sampaio
 | |
| Pełne imię i nazwisko | Jorge Fernando Branco de Sampaio |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 18 września 1939 |
| Data i miejsce śmierci | 10 września 2021 |
| Prezydent Portugalii | |
| Okres | od 9 marca 1996 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
| Odznaczenia | |
          _-_ribbon_bar.gif){kind=small}                    .svg){kind=small}  .png){kind=small}  _-_ribbon_bar.png){kind=small}   .png){kind=small}     _-_ribbon_bar.gif){kind=small}  _1class_BAR.svg){kind=small}    | |
Jorge Fernando Branco de Sampaio (ur. 18 września 1939 w Lizbonie[1], zm. 10 września 2021 w Carnaxide e Queijas[2]) – portugalski polityk, prawnik i samorządowiec, w latach 1989–1992 sekretarz generalny Partii Socjalistycznej, od 1989 do 1995 burmistrz Lizbony, w latach 1996–2006 prezydent Portugalii.
Życiorys
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lizbońskim. Uzyskał uprawnienia adwokata, po czym podjął praktykę w zawodzie. W okresie Nowego Państwa zajmował się obroną w procesach politycznych. Działał w środowiskach opozycyjnych. Po rewolucji goździków w 1974 był wśród założycieli Ruchu Socjalistycznej Lewicy, w 1978 przeszedł do Partii Socjalistycznej. W 1975 objął stanowisko sekretarza stanu ds. współpracy międzynarodowej[1].
W 1979 po raz pierwszy wybrany na posła do Zgromadzenia Republiki. Ponownie uzyskiwał mandat deputowanego w wyborach w 1980, 1985, 1987 i 1991[1][3]. Od 1979 do 1984 wchodził w skład Europejskiej Komisji Praw Człowieka. W 1989 wybrany na sekretarza generalnego Partii Socjalistycznej[1], zastąpił na tej funkcji Vítora Constâncio. Swoim ugrupowaniem zarządzał przez trzy lata, w 1992 funkcję tę objął António Guterres[4]. Od 1989 do 1995 sprawował urząd burmistrza Lizbony (presidente da Câmara Municipal de Lisboa)[1].
W 1996 wystartował w wyborach prezydenckich, otrzymał w pierwszej turze 53,9% głosów, pokonując Aníbala Cavaco Silvę, który był jedynym kontrkandydatem[5]. Urząd prezydenta Portugalii objął 9 marca 1996[4]. W kolejnych wyborach w 2001 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, zapewniając ją sobie w pierwszej turze (z wynikiem 55,6% głosów)[5]. Drugą kadencję prezydencką zakończył 9 marca 2006[4]. Po odejściu z urzędu pełnił funkcję specjalnego wysłannika i wysokiego przedstawiciela sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych[1].
Odznaczony kilkudziesięcioma portugalskimi i zagranicznymi orderami i odznaczeniami najwyższych klas[6][7], w tym Orderem Orła Białego (1997)[8].
Zmarł 10 września 2021 w szpitalu w Carnaxide e Queijas z powodu niewydolności oddechowej[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Jorge Fernando Branco de Sampaio. clubmadrid.org. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Morreu Jorge Sampaio. rtp.pt, 10 września 2021. [dostęp 2021-09-10]. (port.).
- ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Republiki. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ a b c Leaders of Portugal. zarate.eu. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Resultados Eleitorais. eleicoes.cne.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Estrangeiras. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 813
| I Republika (1911–1926) | |
|---|---|
| II Republika Nowe Państwo (1926–1974) |
|
| III Republika (od 1974) |
Media użyte na tej stronie
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Wstęgi Trzech Orderów (Portugalia)
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Collar
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta grafika (ribbon) (lub wszystkie grafiki w tym artykule bądź kategorii) powinny zostać przetworzone na grafiki wektorowe jako plik SVG. O zaletach grafik wektorowych można przeczytać na stronie Commons:Media for cleanup. Jeśli wersja SVG tej grafiki jest już dostępna, załaduj ją. Po załadowaniu SVG zamień ten szablon na stronie tej grafiki na szablon {{vector version available|nazwa nowej grafiki.svg}}.
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 1. Klasy
Baretka Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy
Baretka Orderu Zbawiciela I klasy (Grecja)
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Sash of Collar of Order of Charles III, to be worn when the Collar doesn't suit the occasion
Ribbon of the Order of the golden Lion of the House of Nassau - Netherlands
Baretka: Meksykański Order Orła Azteckiego (model 2011) – I Klasa: Kollana (Łańcuch) – Meksyk.
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1999) – Krzyż Wielki – Rumunia.
Baretka: Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy – Słowacja.
Autor: Jsc96, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plakietka (metalowa baretka) Złotego Orderu Wolności (Słowenia)
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Republic (Tunisia)
Baretka brytyjskiego Orderu św. Michała i św. Jerzego.
Baretka brytyjskiego Królewskiego Orderu Wiktorii.
Coat of arms of Portugal
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Amílcar Cabral Order - 1st Class (The Republic of Cabo Verde)
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (Orderu Zasługi Węgier) – odmiana cywilna.
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order of Liberty - Grand Collar
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the National Order of Merit - Athir (Algeria), version 1
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Rio Branco – Brazylia. (Ordem de Rio Branco – Grã-Cruz).
Baretka: Order Zasługi Chile – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Aviz
Autor: Mboro, Licencja: CC0
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Szkolnictwa Publicznego – Portugalia. (Ordem da Instrução Pública – Grã-Cruz).
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Wielki.
Baretka: Order Bernardo O'Higginsa – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: L'Ordre de l'Ouissam Alaouite (since 1956), Grand Cordon, Maroc.
Baretka Wielkiego Krzyża Orderu Witolda Wielkiego
Ribbon bar of Order of Prince Yaroslav the Wise
Autor: Hermínio Oliveira/ABr, Licencja: CC BY 3.0 br
O presidente de Portugal Jorge Sampaio.
Autor: Macesito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Rycerza Wielkiego Krzyża Orderu Oranje-Nassau
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Portugalia. (Ordem do Mérito – Grã-Cruz).
Baretka Wielkiej Wstęgi Orderu Wyzwoliciela
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą (od 2001).
Order of 7th November 1987 (Tunisia)
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order Of Merif of the Republic of Cyprus
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Guiné-Bissau:
- Ordem Nacional das Colinas do Boé
- Ordem Nacional De Mérito, Cooperação e Desenvolvimento
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Wielkiego Oficera Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Order of Friendship and Peace (Mozambique)
Baretka Orderu Lwa Finlandii I klasy
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Merit (Paraguay)