Jorge Sampaio
 | |
| Pełne imię i nazwisko | Jorge Fernando Branco de Sampaio |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 18 września 1939 |
| Data i miejsce śmierci | 10 września 2021 |
| Prezydent Portugalii | |
| Okres | od 9 marca 1996 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
| Odznaczenia | |
          _-_ribbon_bar.gif){kind=small}                    .svg){kind=small}  .png){kind=small}  _-_ribbon_bar.png){kind=small}   .png){kind=small}     _-_ribbon_bar.gif){kind=small}  _1class_BAR.svg){kind=small}    | |
Jorge Fernando Branco de Sampaio (ur. 18 września 1939 w Lizbonie[1], zm. 10 września 2021 w Carnaxide e Queijas[2]) – portugalski polityk, prawnik i samorządowiec, w latach 1989–1992 sekretarz generalny Partii Socjalistycznej, od 1989 do 1995 burmistrz Lizbony, w latach 1996–2006 prezydent Portugalii.
Życiorys
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lizbońskim. Uzyskał uprawnienia adwokata, po czym podjął praktykę w zawodzie. W okresie Nowego Państwa zajmował się obroną w procesach politycznych. Działał w środowiskach opozycyjnych. Po rewolucji goździków w 1974 był wśród założycieli Ruchu Socjalistycznej Lewicy, w 1978 przeszedł do Partii Socjalistycznej. W 1975 objął stanowisko sekretarza stanu ds. współpracy międzynarodowej[1].
W 1979 po raz pierwszy wybrany na posła do Zgromadzenia Republiki. Ponownie uzyskiwał mandat deputowanego w wyborach w 1980, 1985, 1987 i 1991[1][3]. Od 1979 do 1984 wchodził w skład Europejskiej Komisji Praw Człowieka. W 1989 wybrany na sekretarza generalnego Partii Socjalistycznej[1], zastąpił na tej funkcji Vítora Constâncio. Swoim ugrupowaniem zarządzał przez trzy lata, w 1992 funkcję tę objął António Guterres[4]. Od 1989 do 1995 sprawował urząd burmistrza Lizbony (presidente da Câmara Municipal de Lisboa)[1].
W 1996 wystartował w wyborach prezydenckich, otrzymał w pierwszej turze 53,9% głosów, pokonując Aníbala Cavaco Silvę, który był jedynym kontrkandydatem[5]. Urząd prezydenta Portugalii objął 9 marca 1996[4]. W kolejnych wyborach w 2001 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, zapewniając ją sobie w pierwszej turze (z wynikiem 55,6% głosów)[5]. Drugą kadencję prezydencką zakończył 9 marca 2006[4]. Po odejściu z urzędu pełnił funkcję specjalnego wysłannika i wysokiego przedstawiciela sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych[1].
Odznaczony kilkudziesięcioma portugalskimi i zagranicznymi orderami i odznaczeniami najwyższych klas[6][7], w tym Orderem Orła Białego (1997)[8].
Zmarł 10 września 2021 w szpitalu w Carnaxide e Queijas z powodu niewydolności oddechowej[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Jorge Fernando Branco de Sampaio. clubmadrid.org. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Morreu Jorge Sampaio. rtp.pt, 10 września 2021. [dostęp 2021-09-10]. (port.).
- ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Republiki. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ a b c Leaders of Portugal. zarate.eu. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Resultados Eleitorais. eleicoes.cne.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Estrangeiras. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 813
| I Republika (1911–1926) | |
|---|---|
| II Republika Nowe Państwo (1926–1974) |
|
| III Republika (od 1974) |
Media użyte na tej stronie
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Wstęgi Trzech Orderów (Portugalia)
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Aviz
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Rio Branco – Brazylia. (Ordem de Rio Branco – Grã-Cruz).
Baretka Orderu Zbawiciela I klasy (Grecja)
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Wielki.
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (Orderu Zasługi Węgier) – odmiana cywilna.
Baretka brytyjskiego Orderu św. Michała i św. Jerzego.
Baretka brytyjskiego Królewskiego Orderu Wiktorii.
Coat of arms of Portugal
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Amílcar Cabral Order - 1st Class (The Republic of Cabo Verde)
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order of Liberty - Grand Collar
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the National Order of Merit - Athir (Algeria), version 1
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Collar
Autor: Jsc96, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plakietka (metalowa baretka) Złotego Orderu Wolności (Słowenia)
Baretka: Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy – Słowacja.
Baretka: Order Zasługi Chile – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
Baretka: Meksykański Order Orła Azteckiego (model 2011) – I Klasa: Kollana (Łańcuch) – Meksyk.
Autor: Mboro, Licencja: CC0
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Szkolnictwa Publicznego – Portugalia. (Ordem da Instrução Pública – Grã-Cruz).
Baretka: Order Bernardo O'Higginsa – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Sash of Collar of Order of Charles III, to be worn when the Collar doesn't suit the occasion
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Republic (Tunisia)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: L'Ordre de l'Ouissam Alaouite (since 1956), Grand Cordon, Maroc.
Baretka Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy
Baretka Wielkiego Krzyża Orderu Witolda Wielkiego
Ribbon bar of Order of Prince Yaroslav the Wise
Autor: Hermínio Oliveira/ABr, Licencja: CC BY 3.0 br
O presidente de Portugal Jorge Sampaio.
Autor: Macesito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Rycerza Wielkiego Krzyża Orderu Oranje-Nassau
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Portugalia. (Ordem do Mérito – Grã-Cruz).
Baretka Wielkiej Wstęgi Orderu Wyzwoliciela
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą (od 2001).
Order of 7th November 1987 (Tunisia)
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 1. Klasy
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1999) – Krzyż Wielki – Rumunia.
Autor: Gonçalo Veiga, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta grafika (ribbon) (lub wszystkie grafiki w tym artykule bądź kategorii) powinny zostać przetworzone na grafiki wektorowe jako plik SVG. O zaletach grafik wektorowych można przeczytać na stronie Commons:Media for cleanup. Jeśli wersja SVG tej grafiki jest już dostępna, załaduj ją. Po załadowaniu SVG zamień ten szablon na stronie tej grafiki na szablon {{vector version available|nazwa nowej grafiki.svg}}.
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order Of Merif of the Republic of Cyprus
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Guiné-Bissau:
- Ordem Nacional das Colinas do Boé
- Ordem Nacional De Mérito, Cooperação e Desenvolvimento
Ribbon of the Order of the golden Lion of the House of Nassau - Netherlands
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Wielkiego Oficera Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Order of Friendship and Peace (Mozambique)
Baretka Orderu Lwa Finlandii I klasy
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Merit (Paraguay)