José Cura

José Cura
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 grudnia 1962
Rosario

Typ głosu

tenor

Gatunki

opera

Zawód

muzyk (śpiewak, kompozytor, dyrygent)

Wydawnictwo

Deutsche Grammophon, Teldec, Erato

Odznaczenia
Kawaler Narodowego Orderu Cedru (Liban)
Strona internetowa

José Cura (ur. 5 grudnia 1962 w Rosario[1]) – argentyński tenor, dyrygent, reżyser, scenarzysta i fotograf, znany z oryginalnych i wyrazistych przedstawień bohaterów operowych[2], w szczególności z roli Otello, w operze Verdiego o tym samym tytule, Samsona, bohatera opery “Samson i Dalila“ Camille Saint-Saëns’a, Canio z “Pajaców“ Leoncavallo, “Stiffelio“ Verdiego i wielu innych.

W 2007 roku miała miejsce światowa premiera produkcji “La Commedia è finita”, przedsięwzięcie to zostało w całości zaprojektowane i wyreżyserowane przez José Curę, który ponadto zaśpiewał w nim główną rolę Canio. Dla Cury był to początek kariery scenografa i reżysera, której kolejnymi etapami było wystawienie “Samsona i Dalili“ w Badisches Staatstheater Karlsruhe w 2010[3] roku (gdzie również zaśpiewał tytułową rolę), “Jaskółki“ w Lotaryńskiej Operze Narodowej[4] w Nancy (gdzie wystąpił w roli dyrygenta), oraz w 2012 roku “Rycerskości Wieśniaczej“ i “Pajaców“ w Walońskiej Operze Królewskiej[5] w Liège, gdzie wcielił się w role Cania i Turiddu.

W Polsce znany głównie z występów ze śpiewaczką operową, Ewą Małas-Godlewską, z którą nagrał płytę Song of love oraz koncert dla Telewizji Polskiej.

Kariera

Początki[6][7]

Talent muzyczny José Cury rozwijał się bardzo szybko: w wieku 12 lat uczył się gry na gitarze pod przewodnictwem Juana di Lorenzo, w wieku 15 lat zadebiutował jako dyrygent chóru, jako szesnastolatek rozpoczął naukę kompozycji u Carlosa Castro i gry na fortepianie u Zulmy Cabrery. W 1982 rozpoczął naukę na wydziale muzycznym Uniwersytetu Narodowego w Rosario, w następnym roku został dyrygentem-asystentem chóru uniwersyteckiego. W wieku 21 lat wygrał stypendium w Teatro Colón w Buenos Aires, gdzie spędził 6 miesięcy. Cura koncentrował się na kompozycji i dyrygenturze, nadal śpiewając w chórze operowym, do 1988 roku, kiedy rozpoczął pracę z Horacio Amauri, chcąc rozwinąć odpowiednią technikę wokalną. Zdecydowawszy się na rozwijanie kariery operowej, Cura w 1991 roku przeprowadził się do Włoch, gdzie rozpoczął trening wokalny pod okiem Vittoria Terranovy(niem.). W lutym 1992 roku zadebiutował w Weronie w roli Ojca w „Pollicino” Henze’go. W Genui zagrał Remendado w „Carmen” Bizeta, i Kapitana Kuszników w „Simon Boccanegra” Verdiego. W 1993 roku Cura zagrał swoją pierwszą główną rolę w „Signorina Julia” Bibalo w Teatro Lirico di Giuseppe Verdi w Trieście. Rok 1994 rozpoczął się serią niezwykle udanych debiutów: w rolach Ismaela w „Nabucco” Verdiego w Genui, Don Alvaro w „Mocy przeznaczenia” w Turynie, a następnie w roli Ruggero w światowej premierze trzeciej wersji „Jaskółki” Pucciniego i Roberto, z rzadko wystawianej opery „Wiły”, tego samego kompozytora (Martina Franca). To drugie wykonanie jest szczególnie godne uwagi, jako pierwsze kompletne nagranie z udziałem Cury. W tym samym roku Cura zajął pierwsze miejsce w konkursie Operalia[8], sygnowanym przez Plácido Domingo. W listopadzie, w Chicago, rolą Lorisa Ipanova w operze Umbero Giordano „Fedora”, u boku Mirelli Freni, zadebiutował w Stanach Zjednoczonych, rolę tę następnie powtórzył w Trieście w 1995, w Londynie w 1996, w Wiedniu w 1997 i 1998 i w Tokio, Zurychu i Lecce w 1998.

1995-2000

Cura zaczął rozwijać swój repertuar w 1995 roku. W lutym wrócił do Włoch, aby wystąpić jako Paoli il Bello w operze “Francesca da Rimini” Riccardo Zandonai w Palermo. W lipcu zadebiutował w Covent Garden Theatre, w tytułowej roli w operze “Stiffelio“, w wieczór otwierający Festiwal Verdiego. W 1996 budował i stopniowo umacniał swoją pozycję jednego z najbardziej obiecujących tenorów swojego pokolenia[9]. Po styczniowym występie w roli Osaki w alegorycznej operze Mascagniego “Iris“ w Operze Rzymskiej, powrócił do Londynu aby wziąć udział w “Samsonie i Dalili“ Saint-Saëns’a, rola ta przyniosła mu światowe uznanie[10][11]. Rok 1996 przyniósł również dwie nowe role-Pollio w “Normie“ Belliniego, i Don Jose w “Carmen“, którymi zadebiutował w Los Angeles i San Francisco. Inne kluczowe role, wliczając w to “Wiły“, “Pajace“ Leoncavallo, “Andrea Chénier“ Giordano w Operze w Zurychu, “Rycerskość wieśniacza“ Mascagniego na festiwalu w Rawennie (pod batutą Ricardo Muti, transmitowane przez telewizję włoską), i “Pajace” w amsterdamskim Concertgebouw (dyrygowane przez Ricardo Chailly i transmitowane na żywo). W grudniu wystąpił w odcinku na temat Pucciniego w cyklu dokumentalnym BBC “Wielcy Kompozytorzy”. Styczeń 1997 to czas debiutu w mediolańskiej La Scali, gdzie wystąpił w roli Enzo w „La Gioconda” Ponchielli’ego. Cura powrócił do La Scali w Czerwcu 1998 jako Des Grieux w “Manon Lescaut“ Pucciniego, i ponownie w Lutym 1999 w “Mocy Przeznaczenia“, oba pod batutą Riccardo Muti’ego.

W efekcie wzrastającej pozycji i reputacji oraz narastającego zainteresowania krytyków[12], José Cura powziął kluczową dla jego przyszłej kariery decyzję. W 1997 roku, w turyńskim Teatro Regio, w wieku 34 lat, pod batutą Claudio Abbado[13], Cura zadebiutował w głównej roli w operze “Otello“ Verdiego, transmitowanej na żywo we włoskiej telewizji. La Nazione zatytułowało recenzję: “José Cura, narodził się nowy Otello!”[14]. Sceny operowe całego świata porozumiały się pozwalając Curze zabrać swojego Maura w podróż do Londynu, Waszyngtonu, Madrytu, Triestu, Monachium, Buenos Aires, Nicei, Paryża, Wiednia, Zurychu, Warszawy, Tokio i Florencji, czyniąc z niego najbardziej pożądanego odtwórcę roli Otella swojego pokolenia[15][16]. Po debiucie w roli Otello, Cura wystąpił w “Rycerskości Wieśniaczej“ w Bolonii, “Tosce“ w Torre del Lago, w “Fedorze“ w Wiedniu i w szeroko uznanym “Samsonie i Dalili“ w Turynie. Latem 1997 w Arena di Verona po raz pierwszy wystąpił w głównej roli w operze “Carmen“. Rok zakończył serią sensacyjnych koncertów w Niemczech.

W 1998 roku po raz pierwszy wystąpił w “Aidzie“ na inauguracji sezonu New Imperial Theatre w Tokio[17].

Mocno zakorzeniony w zbiorowej świadomości jako jeden z największych współczesnych głosów[18], w 1999 Cura rolą w “Carmen“ powrócił do Paryża[19], przedstawieniem Moc przeznaczenia do Mediolanu i do Werony rolą w “Aidzie“ (pierwsza opera transmitowana na żywo przez internet[20]). Rok zakończył debiutem w “Rycerskości Wieśniaczej“ w Metropolitan Opera w Nowym Jorku, jako drugi tenor w historii MET debiutujący na premierze przedstawienia (wcześniej zrobił to w 1902 Enrico Caruso[21]), i w Teatro Real w Madrycie w roli Otello, dyrygowanej przez jego wieloletniego przyjaciela i mentora Maestro Luisa Antonio García Navarro.

2000-2005

W roku 2000 Cura wystąpił w “Otello“ w Waszyngtonie, i w roli Alfredo, wziął udział w przełomowej produkcji „La Traviata in Paris”, w autentycznych paryskich sceneriach, transmitowanej na żywo na cały świat.

W 2001 José Cura pojawił się w wielu szczególnych przedstawieniach i produkcjach operowych honorujących setną rocznicę śmierci Verdiego, wliczając w to przedstawienie „Otella” w Operze Wiedeńskiej 27 stycznia (dzień śmierci Verdiego), w paryskim Théâtre du Châtelet londyńskim Covent Garden, triesteńskim Teatro Lirico di GIuseppe Verdi i w Operze Zuryskiej. Wystąpił również w przedstawieniach “Aidy“ w Grecji i Japonii i stworzył pamiętną role w „Don Carlos” w Zurychu. Dał dwa koncerty z sopranistką Danielą Dessì, poświęcone muzyce Verdiego w londyńskim Barbican Centre, i wspólnie z Renato Brusonem wystąpił na koncercie arii i duetów Verdiego w Parmie.

Cura kontynuował odtwarzanie ról w operach Verdiego w 2002 roku, kiedy wystąpił w roli Manrico w “Trubadurze“ w ROH, ponownie wystąpił w roli Otella w Zurychu i w Warszawie, gdzie dał specjalny, jednorazowy występ. Pojawił się również w “Tosce“ w Tokio, w “Pajacach“ w Wiedniu oraz w “Samsonie i Dalili“ w wersji koncertowej w Barbican Centre pod batutą sir Colina Davisa. Inne ważne koncerty z 2002 roku, wliczając w to 4 występy na świeżym powietrzu: Dalhalla w Szwecji, Łódź-Polska, Odeon Heroda Attyka w Atenach w Grecji i Hyde Park w Londynie, gdzie Cura wystąpił przed widownią szacowaną na 40 000 osób. Inne godne wzmianki występy to np. National Theater and Concert Hall w Tajpej, Pavilhão Atlântico w Lizbonie i Kreml w Moskwie.

Opery wystawione na początku 2003 roku to między innymi “Otello“ (w Tokio), “Don Carlos“ w Zurychu i “Tosca“ (Wiedeń). W czerwcu Cura zadebiutował w roli Kalafa w Arena di Verona w fantazyjnej operze Pucciniego, „Turandot”[22]. Sezon 2003/2004 rozpoczął debiutem w roli Jana Chrzciciela w operze Masseneta “Herodiada“ w Operze Wiedeńskiej. W listopadzie Cura powrócił do repertuaru Verdiego powtarzając role w “Don Carlosie“ i w “La Traviata“, obie w Zurychu. W grudniu i styczniu 2004 powrócił do USA, występując w produkcji Lyric Opera w Chicago-“Samson i Dalila“. W marcu powtórzył występ w ROH w Londynie. W Wiedniu publiczność miała szansę zobaczyć go w “Andrea Chénier“. W Zurychu zatryumfował w roli Dicka Johnsona w “Dziewczynie ze Złotego Zachodu“ Pucciniego. W kwietniu dyrygował wykonaniem “Madame Butterfly“ w Warszawie.

José Cura zawsze był zdania, że muzyka klasyczna powinna być dostępna dla mas. Poparł swoją tezę biorąc udział w dwóch spektakularnych wydarzeniach na początku 2004 roku. W lutym wszedł na podium dyrygenta, aby poprowadzić “Bal Maskowy“ Verdiego w Piacenzy we Włoszech-była to unikalna, nowoczesna produkcja, ulokowana w przestrzennej sali wystawowej, przygotowanej na wystawienie przedstawienia dla możliwie najszerszej publiczności. W maju wybrał się do Seulu aby wziąć udział w kilku przedstawieniach “Carmen“, w ramach projektu przybliżającego operę mieszkańcom Azji. Przedstawienia odbyły się w amfiteatrze mieszczącym 37000 widzów, ze 120 metrową sceną wyposażoną w telebim o wielkości boiska do piłki nożnej. Sezon 2003/2004 zakończył “Otellem“ w Hamburgu i “Carmen” w Warszawie.

We wrześniu 2004 José Cura powrócił do Zurychu aby ponownie wystąpić w roli Otella, a następnie wziąć udział w premierze “Stiffelio“ w roli tytułowej. Pod koniec października Cura wrócił również do Lizbony, aby wziąć udział w koncercie na rzecz Associação Portuguesa Contra a Leucemia, podczas którego zaprezentował eklektyczny mix American spirituals, wybór najbardziej znanych arii i argentyńskich piosenek w pierwszym akcie, oraz wraz z rodzimymi gwiazdami zaprezentował się jako wytrawny gwiazdor muzyki pop w najpopularniejszych portugalskich piosenkach. 2 listopada był gospodarzem Nocy Dziesięciu Tenorów w Royal Festival Hall w Londynie. Cura wystąpił tam w podwójnej roli-jako tenor i dyrygent-po wykonaniu kilku znanych arii zajął miejsce na podium, ukazując nie tylko swoje zdolności dyrygenckie, ale również wrodzoną wrażliwość na potrzeby pozostałych młodych solistów[23].

2005-2010

Cura rozpoczął rok 2005 koncertową wersją “Korsarza“ Verdiego w Barcelonie[24], następnie wystąpił w „Samsonie i Dalili” w MET[25]. Wiosną 2005 Cura skupił się na odtworzeniu roli Canio w Berlinie i Piacenzie w dwóch bardzo różnych produkcjach. W czerwcu powrócił do Werony rolą Radamenesa w dwóch przedstawieniach “Aidy“ w produkcji Franco Zefirellego[26]. W lipcu wystąpił w dwóch przedstawieniach Otello. Sezon 2005 zakończył Turandot w Arena di Verona.

We wspólnym koncercie z Anną Netriebko wystąpił przed ośmiotysięczną widownią w Lanxess Arena w Kolonii[27]. W czerwcu wziął udział w ceremonii otwarcia Mistrzostw Świata w Lekkiej Atletyce w Duisburgu[28]. Sezon 2005/2006 rozpoczął w Londynie biorąc udział w długo wyczekiwanym przedstawieniu “Dziewczyny ze Złotego Zachodu“ Pucciniego, w roli wyjętego spod prawa Dicka Johnsona[29]. Następnie powtórzył rolę Roberto w rzadko wystawianej operze Pucciniego “Wiły“ w Wiedniu[30][31]. W styczniu 2006 roku wrócił na scenę w tytułowej roli w “Andrea Chénier“ w Teatro Comunale di Bologna. W lutym, José Cura w barcelońskim Liceu, po osiemnastoletniej nieobecności przywrócił publiczności arcydzieło Verdiego-“Otello“[32][33].

Po ponownym wcieleniu się w role Alfreda w “Traviacie“ i Stiffelia w niedocenianej operze Verdiego pod tym samym tytułem, Cura stał się pierwszym tenorem który przywrócił do życia Kalafa-bohatera opery “Turandot“ Pucciniego, w awangardowej produkcji w Operze w Zurychu. Cura ponownie wystąpił w tej roli w sezonie 2006/2007 i 2007/2008. Z Zurychu Cura wyruszył do Wiednia, gdzie wystąpił w “Wiłach“ i dyrygował “Madame Butterfly“ w Operze Wiedeńskiej. W czerwcu Cura powrócił do Japonii aby ponownie wystąpić w “Andrea Chénier“. Jego występ został nagrodzony entuzjastyczną owacją, której przewodził Jun’ichirō Koizumi, premier Japonii, wielbiciel opery[34][35]. Niespodziewany zwrot nastąpił latem, kiedy Cura przyjechał do Werony na pierwsze z kilku przedstawień “Pajaców“. Tenor, który miał wystąpić w roli Turiddu w połączonym z Pajacami spektaklu, zmuszony był wycofać się w ostatniej chwili, zostawiając Arena di Verona bez światowej klasy tenora, który byłby w stanie podjąć się roli. Cura natychmiast zareagował. Wstępując w letnim upale na antyczne kamienie rzymskiego amfiteatru, nadal cierpiąc z powodu jet-lag, próbując przywołać rolę w której nie występował od sześciu lat, spłacił honorowy dług, zaciągnięty w 1992 roku, kiedy Arena di Verona po raz pierwszy otworzyła przed nim ramiona. Cura był pierwszym tenorem w osiemdziesięcioczteroletniej historii Arena di Verona, który podjął się tak trudnego zadania. W połowie lipca Cura wyjechał do Rijeki w Chorwacji, na Letnią Noc Muzykowania. Po wrześniowym występie w roli Roberto w “Wiłach” w Wiedniu, Cura udał się do Berlina, aby wziąć udział w przedstawieniu “Dziewczyny ze Złotego Zachodu“ w Deutsche Oper. W październiku wrócił do Turynu, występując ponownie w innowacyjnej inscenizacji Turandot. W październiku Cura powrócił do Stanów Zjednoczonych aby wziąć udział w szeregu koncertów w MET, oraz w dwóch koncertach. Zagrał również Mario Cavaradossi’ego w “Tosce“ Franco Zefirellego[36][37]. Znalazł również czas aby podczas krótkiego pobytu w Nowym Jorku polecieć do Miami jako gość specjalny Orquestra Sinfônica do Estado de São Paulo, w czasie nocy muzyki latynoskiej. Wziął również udział w gali Richard Tucker Music Foundation[38], prestiżowym dorocznym koncercie najwybitniejszych śpiewaków operowych. Łakomym kąskiem dla fanów opery “Don Carlos“ Verdiego był listopadowy występ Cury w Zurychu. Przedstawił tam niezwykle wiarygodny obraz torturowanego, niepewnego siebie Infanta. W wiedeńskim wykonaniu tej samej opery, główny bohater został sportretowany całkowicie inaczej.

Po krótkim urlopie Cura wrócił, aby wziąć udział w trzech galach i ponownie wystąpić w “Pajacach“ w Berlinie. W Zurychu zakończył rok wystawieniem “Turandot“, w Palermo zaprezentował się w roli Cavaradossiego w kontrowersyjnej inscenizacji “Toski“, a w Baden, w ostatniej chwili zastąpił w tej samej roli nieobecnego kolegę. Kolejnym punktem sezonu był występ w roli Canio w Berlinie. Po charytatywnej gali dla Associação Portuguesa Contra a Leucemia w Lizbonie, przed podróżą do Szanghaju z przedstawieniem “Turandot”, Cura wystąpił w specjalnym przedstawieniu “Otella“ w Mannheimie. Wystąpił również w roli nauczyciela w klasach mistrzowskich dla grupy międzynarodowych śpiewaków, a następnie wziął udział w koncercie jako mecenas New Devon Opera. W lipcu dokonał niezwykłego wyczynu. Podczas kolejnego pobytu w Rijece wcielił się w role reżysera, scenografa i dramaturga w produkcji „La Commedia è finita”.

W lipcu, to, co w założeniu miało być letnim urlopem z rodziną, zmieniło się w triumfalny powrót do Argentyny[39]. Cura wziął udział w ponownym odsłonięciu Pomnika Flagi w swoim rodzinnym mieście (gdzie został uznany za jedno z 50 niezwykłych świateł, które Rosario wysłało światu)[40][41][42][43]. Następnie wystąpił w serii ekstatycznie przyjętych koncertowych przedstawień “Samsona i Dalili“[44]. Wziął również udział w niezapomnianym, intymnym koncercie, gdzie zaprezentował nowe kompozycje oparte na poezji Pabla Nerudy[45]. Pobyt w Argentynie zakończył klasami mistrzowskimi dla młodych śpiewaków.

Cura zakończył gorące letnie miesiące w Cortonie, we Włoszech, dwoma koncertami na prestiżowym Tuscan Sun Festival[46]. Poprowadził również Rosyjską Orkiestrę Narodową podczas wieczoru perełek orkiestrowej muzyki rosyjskiej, oraz wystąpił w koncercie, podczas którego zaprezentował najpopularniejsze arie Leoncavallo, Pucciniego, Verdiego i Bizeta. W Halle, wraz z Anną Netrebko, wystąpił w koncercie arii i duetów przed ośmiotysięczną widownią[47].

Następnie Cura powrócił do Barcelony, aby wystąpić w trwającej miesiąc serii przedstawień “Andrea Chénier“ w Liceu. Po kolejnym koncercie galowym dla Associação Portuguesa Contra a Leucemia, Cura dotarł do Kolonii, aby zagrać główną rolę w słynnych operach werystycznych “Rycerskość Wieśniacza“ i “Pajace“. Pomiędzy przedstawieniami w Kolonii Cura wystąpił w dwóch koncertach w Eindhoven (drugi z koncertów został wymuszony ogromnym zainteresowaniem publiczności).

W styczniu 2008 Cura sprawił miłośnikom opery prezent, występując w rzadko wykonywanej operze Masseneta “Le Cid“ w operze w Zurychu. W dniu premiery zmarł ojciec Cury, Oscar. Pomimo wielkiej osobistej tragedii, Cura zdecydował się wziąć udział w przedstawieniu, a zakończony owacjami na stojąco występ zadedykował swojemu ojcu[48][49]. Następnego dnia odleciał do swojego rodzinnego miasta. Na początku lutego, w przerwie między przedstawieniami Le Cid w Zurychu, Cura poprowadził “Requiem” Verdiego dla węgierskiej organizacji Salva Vita, która działa na rzecz poprawy samodzielności niepełnosprawnych obywateli poprzez kształcenie zawodowe. Po marcowych występach w roli dyrygenta w Operze Berlińskiej, Cura ponownie zawitał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wystąpił w oczekiwanej inscenizacji “Pajaców“ w operze w San Diego, był to pierwszy występ Cury w roli Canio w Ameryce[50][51][52][53].

Po powrocie do Europy, Cura wystąpił w roli Otello w Operze Hannoverskiej, a następnie wziął udział w koncercie galowym w Düsseldorfie, oraz wystąpił w roli Cavaradossiego w “Tosce“ w Karlsruhe. Lipiec zastał Curę we Włoszech-najpierw w Bolonii, gdzie powrócił popisową rolą Samsona, a następnie w Turynie, gdzie z okazji obchodów 150 rocznicy śmierci Pucciniego wystąpił w rzadko inscenizowanej operze “Edgar“[54]. Cura podsumował letnie miesiące krótkim powrotem do Zurychu na dwa przedstawenia “Turandot“, a następnie wystąpił na Festiwalu w Toledo oraz Tuscan Sun Festival w Cortonie[55], gdzie zaprezentował również wystawę swoich fotografii, będącą zapowiedzią książki „Espontáneas”[56][57]. Sezon letni zakończył “Samsonem i Dalilą“ w Santanderze, w Hiszpanii.

Początek sezonu 2008/2009 zastał Curę pracującego w klasach mistrzowskich New Devon Opera, której jest mecenasem. W połowie września wrócił do ROH aby powtórzyć występ w roli Dicka Johnsona w “Dziewczynie ze Złotego Zachodu“. Rolę tę powtórzył następnie w Zagrzebiu i w Nancy. W Nancy wystąpił w rok przed tym i w rok po tym, jak prowadził klasy mistrzowskie przy stowarzyszeniu Nancy Opera Passion[58]. W listopadzie wystąpił w Auditorio de Tenerife w roli Otello, z okazji jesiennego festiwalu. Pod koniec miesiąca wystąpił w Mannheimie w połączonym przedstawieniu Cav/Pag. Cura po raz pierwszy wystąpił w roli Kalafa w 2003 roku w Weronie, a po 6 latach ponownie wcielił się w rolę kontrowersyjnego i niebezpiecznego księcia w Covent Garden[59][60].

Cura kontynuował sezon 2008/2009 koncertami symfonicznymi w Bolonii i Budapeszcie, koncertami galowymi w Ochrydzie i Puli, przedstawieniami “Stiffelio“, “Carmen“ i opery “Tosca“ w Wiedniu, “Rycerskością Wieśniaczą“ i “Pajacami“ w MET w Nowym Jorku oraz “Turandot“, “Rycerskością Wieśniaczą” i “Pajacami” w Zurychu.

2010-teraz

Cura koncertuje na wielu scenach operowych wcielając się w swoje popisowe role-Otello, Samsona, Canio, Turiddu, Don Jose, Stiffelio, Cavaradossiego, Dicka Johnsona, Calafa, Edgara itd. W 2010 roku zadebiutował w roli Rodolfo w Cyganerii W Operze w Zurychu.

W 2013 roku wystąpił w roli Otello w MET[61][62], chwilę wcześniej, w ostatniej chwili, ratując przedstawienie “Carmen“, o co został poproszony tuż po wylądowaniu w Nowym Jorku. Bez prób, walcząc ze zmęczenim i jet-lagiem, wcielił się w rolę Don Jose, dzięki czemu przedstawienie nie zostało odwołane[63][64].

Dyrygentura

W związku z tym, że Cura początkowo kształcił się na wydziale dyrygentury, jego talent wokalny pozostał nieodkryty do 1988 roku[65].

Stał się pierwszym artystą który równocześnie śpiewa i dyryguje-zarówno na koncertach, jak i podczas nagrań. Jako pierwszy łączy też na koncertach formy wokalne i symfoniczne. Cura zapisał się w historii opery, kiedy w przedstawieniu “Rycerskości Wieśniaczej“ wcielił się w role dyrygenta, a po przerwie wszedł na scenę jako Canio z “Pajaców“ w Operze Hamburskiej w lutym 2003 roku[66]. W 2001 roku przyjął na okres trzech lat pozycję głównego dyrygenta gościnnego Sinfonia Varsovia; przed nim pozycję tę zajmował Yehudi Menuhin[67]. Współpracę zainaugurował listopadowy koncert w Warszawie. Następnie Cura przewodził orkiestrze w serii szeroko uznanych przedstawień takich utworów symfonicznych, jak “Pinie Rzymskie“ Respighiego, Druga Symfonia Rachmaninowa, czy Dziewiąta Symfonia Beethovena[68]. Z polskim zespołem Cura nagrał Drugą Symfonię Rachmaninowa, oraz zbiór arii „Aurora”. Ulubiony dyrygent gościnny wszystkich europejskich orkiestr, poprowadził koncert noworoczny w Budapeszcie.

Jako doświadczony wykonawca, José Cura z sukcesem połączył role śpiewaka i dyrygenta, co udowodnił podczas koncertu w Konzerthaus w Wiedniu, w listopadzie 2002 roku, bezproblemowo przechodząc z roli tenora, prezentującego arie z najnowszej płyty, do roli dyrygenta, prowadzącego Drugą Symfonię Rachmaninowa[69]. 18 września dyrygował wykonaniem Piątej Symfonii Beethovena, w ramach VI Festiwalu Europejskiego w Jeleniej Górze. Następnie udał się do Sofii, gdzie 28 września poprowadził orkiestrę Bułgarskiej Filharmonii Narodowej, w programie koncertu znalazły się “Pinie Rzymskie“ Respighiego, „Tańce Połowieckie” z opery “Kniaź Igor“ Borodina i Piąta Symfonia Czajkowskiego[70]. W październiku 2003, powrócił do Pragi na koncert w formule “Standing-room-only”, w którym połączył arie Pucciniego z Dziewiątą Symfonią najbardziej znanego czeskiego kompozytora, Antonína Dvořáka. Ostatni koncert miał miejsce w Budapeszcie, podczas którego maestro poprowadził Węgierską Orkiestrę Symfoniczną Matav. Wykonywana wtedy Dziewiąta Symfonia Antonína Dvořáka została nagrana na żywo i wydana pod marką Cuibar. W kwietniu 2004 roku Cura dyrygował “Madame Butterfly“ w Warszawie.

Maestro Cura dowiódł swojej wszechstronności na dyrygenckim podium w roku 2006. W lipcu powrócił do korzeni dyrygując wykonaniem dwóch utworów na Festiwalu Operowym w Miszkolcu na Węgrzech. Piękno programu, który otwarty został posępnym “Stabat Mater” Rossiniego, uwydatnione zostało interpretacją „Te Deum” Zoltána Kodálya. We wrześniu, w Plymouth w Anglii, poprowadził Ten Tors Orchestra w koncercie galowym[71]. W programie gali znalazły się utwory Rossiniego (uwertura z “Wilhelma Tella“), Czajkowskiego (“Eugeniusz Oniegn“), Gershwina (fragment “Porgy i Bess“), Verdiego (“Nieszpory sycylijskie“) i Antonína Dvořáka. (Pieśń do Księżyca z “Rusałki“ i finał Dziewiątej Symfonii). W grudniu Cura udał się w podróż do Włoch, w trakcie której wziął udział w telethonie wspierającym chorych na zanik mięśni. Podczas koncertów z L’orchestra della Fondazione Arturo Toscanini w Busseto i Piacenzie wykonywał II Koncert Fortepianowy i II Symfonię Rachmaninowa oraz „Tańce z Galanty” Zoltána Kodálya. Maestro zakończył miesiąc w Mantui dyrygując “Nieszporami Sycylijskimi“ Verdiego.

Reżyseria i Scenografia

W 2007 José Cura wyreżyserował i zaprojektował scenografię „La Commedia è finita”.

W maju 2008 wyprodukował “Bal maskowy“ dla teatru w Kolonii, a następnie “Samsona i Dalilę“ dla Badisches Staatstheater[72][73] w 2010 (gdzie również zaprojektował kostiumy) i “Jaskółkę“ w Lotaryńskiej Operze Narodowej oraz “Rycerskość Wieśniaczą“ i “Pajace“ dla Królewskiej Opery Walońskiej w 2012.

Również w 2012 został pierwszym artystą który zaprojektował scenografię i kostiumy, jak również wyreżyserował operę i dyrygował nią. Był to spektakl “Jaskółka“ w Lotaryńskiej Operze Narodowej w Nancy we Francji.

Fotografia

W 2008 roku wydał swoją pierwszą książkę z fotografiami „Espontáneas” (ISBN 3-85881-193-9), zdjęcia z tej publikacji zostały wystawione w trakcie Tuscan Sun Festival w Cortonie.

Najważniejsze nagrania

Dyskografia i filmografia Cury pokrywa się z jego głównym repertuarem operowym, koncertowym i występami w charakterze dyrygenta. W 2002 stworzył Cuibar Phono Video (CPV). W tym samym roku, nakładem CPA wydał Drugą Symfonię Rachmaninowa z Sinfonia Varsovia. Jego prace nadal wydawane są przez tę wytwórnię.

Dyskografia

RokNagranieFirma fonograficzna
1994Le VilliErato
1996IrisBMG – Ricordi
1997AnheloErato
1997Puccini AriasErato
1998FedoraECA
1998Samson et DalilaErato
1999VerismoErato
2000PagliacciDecca
2000VerismoErato
2000La Traviata à ParisTeldec
2000Manon LescautDeutsche Grammophon
2001Bravo Cura Tour CollectionErato
2002Artist PortraitWarner Classics
2002BolerosWarner Classics
2002AuroraCPV
2002Rachmaninov Symphony N.2 in E minorCPV
2003Dvorak Love Songs / Symphony N.9CPV

Filmografia

RokNagranieFirma
1999Great ComposersBBC
1999In Passione DominiRAI
2000Puccini: Il TritticoBMG – Ricordi
2001A Passion for VerdiRM Associates
2001ToscaKultur
2001Verdi GalaEuro Arts
2002Il TrovatoreBBC – Opus Arte
2004Verdi GalaDynamic
2005Manon LescautTDK
2006Andrea ChénierRai Trade
2007La Traviata à ParisRAI Cinema
2007OtelloOpus Arte
2008José Cura in Concert Budapest 2000Cuibar – Bravissimo
2009EdgarArthaus – RAI Trade
2010Cavalleria/PagliacciSWR – Arte
2012Samson et DalilaCuibar – Arthaus

Nagrody i Wyróżnienia[74]

RokNagroda/WyróżnienieNadający
19941st Prize[75]Plácido Domingo’s Operalia International Opera Competition
1996Abbiati AwardPremio Franco Abbiati della Critica Musicale Italiana, Italy
1998Orphée D’OrAcadémie du Disque Lyrique, France
1999Professor Honoris CausaeUniversidad C.A.E.C.E, Argentina
1999Citizen of HonourCity of Rosario, Argentina
1999ECHO Singer of the YearDeutsche Phono-Akademie, Germany
2000Chevalier de l’Ordre du CèdreLebanese Government
2001Artist of the Year[76]Grup de Liceistes – Barcelona, Spain
2002The Ewa Czeszejko[77]Sochacki Foundation Award, Poland
2003Artist of the Year[78]Catullus Prize, Italy
2004Citizen of HonourCity of Veszprem, Hungary
2005Citizen of HonourCity of Piacenza, Italy
2005Città di BavenoFestival Umberto Giordano, Italy
2006Giovanni Zanatello Artist of the 2005 SeasonArena di Verona, Italy
2006Enric Granados Award[79]Enric Granados, Spain
2006Insigna d’orAmics de l’Opera de Lerida, Spain
2007Career Achievement AwardLebanese Society of Rosario, Argentina
2008Best Argentinean Opera Singer of 2007Fundación Teatro Colón, Argentina
2009Best Argentinean Male Singers of the Decade (1999-2008)[80]Fundación Konex, Argentina
2009Career Medal[81]Fondazione Ugo Becattini, Italy
2010Österreicher Kammersänger[82]Wiener Staatsoper, Austria

Nauczanie i mecenat

Jest mecenasem New Devon Opera[83] i vice-przewodniczącym British Youth Opera[84]. W 2007 roku został zaangażowany jako gościnny wykładowca Królewskiej Akademii Muzycznej w Londynie[85]. Nauczał w wielu klasach mistrzowskich w różnych instytucjach, najbardziej godna wzmianki jest praca dla Nancy Opera Passion, która skupia się na promowaniu młodych talentów na scenach światowych[86][87].

Praca charytatywna

W 2005 roku Cura wziął udział w Telethonie na rzecz chorych na zanik mięśni. W sierpniu 2007 został honorowym współzałożycielem Associação Portuguesa Contra a Leucemia (APCL) za wieloletnie wsparcie w walce o wynalezienie leku na białaczkę[88][89]. Od 2008 roku współpracuje z węgierską fundacją Salva Vita[90].

Przypisy

  1. ↑ José Cura biography. onefineart.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-09)]. on onefineart.com.
  2. ↑ José Cura Reviews on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-28)]..
  3. ↑ José Cura’s 2012 Reviews.
  4. ↑ La Rondine on Bravocura.com.
  5. ↑ Pag and Cav in Liege on Bravocura.com.
  6. ↑ José Cura’s Biography on Warnerclassics.com. warnerclassics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-04)]..
  7. ↑ José Cura’s Biography on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-28)]..
  8. ↑ Operalia Competition Winners. operaliacompetition.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  9. ↑ Early Articles about Cura on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-18)]..
  10. ↑ 2004 Reviews on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-16)]..
  11. ↑ New York Times Review of Samson and Delilah 23.02.05.
  12. ↑ Cura’s early reviews on Bravocura.com.
  13. ↑ Otello in Turin on Bravocura.com.
  14. ↑ José Cura’s biography at the Arena di Verona Website.
  15. ↑ José Cura’s Otellos on Bravocura.com.
  16. ↑ Latinospost Review of Otello at the Met 2013.
  17. ↑ Aida on Bravocura.com.
  18. ↑ The Opera Critic José Cura.
  19. ↑ Carmen reviews on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-28)]..
  20. ↑ Aida on YouTube.
  21. ↑ Met Opera Archives.
  22. ↑ Turandot on Bravocura.com.
  23. ↑ The Guardian Article 07.11.04.
  24. ↑ Corsaro on Operaduetstravel.com.
  25. ↑ Met Opera Archives Samson et Dalila.
  26. ↑ Aida on Virtuosochannel.com.
  27. ↑ Apro Justclassics Cura/Netrebko Concert. apro-justclassics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  28. ↑ WorldGames News Archive.
  29. ↑ Guardian Article 17.09.05.
  30. ↑ Financial Times Article.
  31. ↑ Cura Reviews 2005.
  32. ↑ Otello Liceu on Classical.net.
  33. ↑ Otello Barcelona on Bravocura.com.
  34. ↑ Mattino Di Padova article 07.03.06.
  35. ↑ Andrea Chenier Bologna and Tokyo on Bravocura.com.
  36. ↑ Tosca at the Met 2006 on Bravocura.com.
  37. ↑ Met Opera Archives Tosca.
  38. ↑ Tucker Gala on the San José Opera Guild Website.
  39. ↑ La Nación „José Cura el Regreso del Hijo Prodigo”.
  40. ↑ LaCapital “La bandera es la identificación: no es el DNI sino el ADN de cada uno”.
  41. ↑ José Cura Article for Parati.com.ar. parati.com.ar. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  42. ↑ Archived Article on Mendoza.edu.ar. weblog.mendoza.edu.ar. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-29)]..
  43. ↑ City of Rosario’s Personalities on Rosario.gov.ar. rosario.gov.ar. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-06)]..
  44. ↑ Opera Perú „José Cura vuelve a Buenos Aires”.
  45. ↑ La Nación „José Cura escribe de amor”.
  46. ↑ Tuscan Sun Festival 2007.
  47. ↑ HalleWestfalen Listing.
  48. ↑ Le Cid on Bravocura.com.
  49. ↑ La Nación „Aplausos y Lágrimas para José Cura”.
  50. ↑ Gay Lesbian Times Pagliacci at the San Diego Opera. gaylesbiantimes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  51. ↑ „Cura, Futral shine in new San Diego Opera Pagliacci” on Operawarhorses.com.
  52. ↑ Pagliacci San Diego on Bravocura.com.
  53. ↑ UT San Diego „A Pair of Aces”. legacy.utsandiego.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-04)]..
  54. ↑ Opera Today Edgar.
  55. ↑ Nove da Firenze José Cura at the Tuscan Sun Festival.
  56. ↑ Tuscan Sun Festival 2008. english.firenze.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-09)]..
  57. ↑ Italy Mag Festival del Sole. italymag.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-07)]..
  58. ↑ Nancy Opéra Passion Programmation. nancyoperapassion.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-14)]..
  59. ↑ Musical Criticism Interview with José Cura.
  60. ↑ El Mundo Interview with José Cura 01.06.09.
  61. ↑ Latinospost „Cura Hamson Stoyanova Healine an Otello for the Ages”.
  62. ↑ El Diario.es „José Cura es Ovacionado tras su Otello en Nueva York”.
  63. ↑ Met Last Minute News „José Cura will sing the role of Don José in Carmen”.
  64. ↑ „José Cura to Sing Carmen” on Salazarfamilycircle’s blog.
  65. ↑ Biography with comments by Cura, online at „One Fine Art”. onefineart.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]. on onefineart.com. Retrieved 28 December 2012.
  66. ↑ MusicWeb International Seen and Heard Interview with José Cura”.
  67. ↑ Sinfonia Varsovia.org.
  68. ↑ José Cura’s conducting on Bravocura.com. bravocura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-28)]..
  69. ↑ Cura conducting at the Vienna Konzerthaus on Operaduetstravel.com.
  70. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2017-11-24] (fr.).
  71. ↑ Ten Tors Gala José Cura Listing.
  72. ↑ https://vimeo.com/56743828#at=0.
  73. ↑ YouTube.
  74. ↑ http://www.josecura.com.
  75. ↑ Operalia Winners 1994. operaliacompetition.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  76. ↑ Liceistes Cantant de la Temporada. liceistes.cat. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)]..
  77. ↑ Ewa Czeszejko Website. czeszejkosochacka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-05)]..
  78. ↑ José Cura Catullo Prize.
  79. ↑ Enric Granados Award.
  80. ↑ José Cura Fundación Konex. fundacionkonex.com.ar. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-12)]..
  81. ↑ Fondazione Ugo Becattini. fondazioneugobecattini.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]..
  82. ↑ Klassik Heute José Cura Kammersanger.
  83. ↑ José Cura NDO Patron. newdevonopera.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)]..
  84. ↑ BYO Contact Details. byo.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-06)]..
  85. ↑ José Cura at the RAM Website.
  86. ↑ Maestro, com/Master%20Classes/maestro.htm [dostęp 2021-06-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-28].
  87. ↑ YouTube.
  88. ↑ Medicosdeportugal.saude.sapo.pt.
  89. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2017-11-24] (fr.).
  90. ↑ Salvavita Hungary Website.

Pozostałe źródła

Inne dokumenty

  • Gragnani, Serenella (2008) Giù la Maschera! Personaggi a nudo Pacini Fazzi Editore ISBN 978-88-7246-901-9.
  • Scalisi, Cecilia and Gregorio-Cernadas, Maximiliano (2007), José Cura el Titán de la Lirica en Samson et Dalila Teatro Colón B.A. ISBN 978-987-05-2883-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

José Cura in 2013.jpg
Autor: Cuibar, Licencja: CC BY 2.0
José Cura in 2013 during an RNE interview
LBN National Order of the Cedar - Knight BAR.png
Baretka Kawalera Narodowego Orderu Cedru