Josef Beran

Josef Beran

Kardynał prezbiter
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5 Eucharistia et labor Eucharystia i praca
Kraj działania	Czechy
Data i miejsce urodzenia	29 grudnia 1888 Pilzno
Data i miejsce śmierci	17 maja 1969 Rzym
Miejsce pochówku	Katedra świętego Wita
Arcybiskup praski
Okres sprawowania	1946–1969
Prymas
Okres sprawowania	1946–1969
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	10 czerwca 1911
Nominacja biskupia	4 listopada 1946 arcybiskup Pragi
Sakra biskupia	8 grudnia 1946
Kreacja kardynalska	22 lutego 1965 Paweł VI
Kościół tytularny	S. Croce in via Flaminia
Odznaczenia

Josef Beran (ur. 29 grudnia 1888 w Pilźnie, zm. 17 maja 1969 w Rzymie) – czeski duchowny katolicki, Sługa Boży Kościoła katolickiego, arcybiskup Pragi, kardynał.

Życiorys

Po studiach w czeskim seminarium wyjechał do Rzymu, gdzie kontynuował naukę (w Papieskim Athenaeum De Propaganda Fide). 10 czerwca 1911 r. w Rzymie przyjął święcenia kapłańskie. Po powrocie do Pragi był duszpasterzem, wykładał na Uniwersytecie Karola oraz pełnił funkcję dyrektora duchowego seminarium praskiego. 11 czerwca 1936 r. papież Pius XI nadał mu tytuł tajnego szambelana (kolejny papież, Pius XII, potwierdził nominację w październiku 1939 r.).

Formularz rejestracyjny Josefa Berana jako więźnia w nazistowskim obozie koncentracyjnym w Dachau

W czerwcu 1942 r., po zamachu na Reinharda Heydricha został aresztowany przez gestapo. Był więziony na Pankracu w Pradze, potem w obozie koncentracyjnym w Terezinie; tu wraz z Beranem więziono ks. Štěpána Trochtę, późniejszego biskupa litomierzyckiego i kardynała. W latach 1942–1945 Beran pozostawał w obozie koncentracyjnym Dachau, tu z pallotynem ks. Richardem Henkesem.

W listopadzie 1946 r. ks. Beran został mianowany arcybiskupem Pragi; 8 grudnia 1946 sakry biskupiej udzielił mu w Pradze arcybiskup Saverio Ritter (Nuncjusz apostolski w Czechosłowacji), przy współudziale biskupa hradeckiego Mořica Píchy i praskiego biskupa pomocniczego Antonína Eltschknera.

W 1948 r. zawiesił, po czym ekskomunikował ks. Josefa Plojhara. Pomimo nacisków nigdy nie odwołał ekskomuniki, natomiast Plojhar używał wszelkich wpływów, aby zastosowano jak najostrzejsze restrykcje przeciwko biskupowi. Kiedy władze chciały zwolnić Berana w 1956 r., wskutek nacisków Plojhara pozostał do 1963 r. w areszcie.

W 1949 r. ponownie został uwięziony, tym razem przez władze komunistyczne; do 1963 r. był przetrzymywany w różnych wioskach i więzieniach w Mukařovie (koło Pragi) i Radvanovie. Cały czas prześladowano go i śledzono. Między innymi, w tajemnicy dodawano do napojów i jedzenia dla arcybiskupa, oraz dbającej o niego zakonnicy, afrodyzjak, w nadziei na nakręcenie kompromitujących scen^[1].

Lata 1963–1965 spędził na wolności, ale uniemożliwiono mu wykonywanie obowiązków biskupich. W lutym 1965 r. zezwolono mu na opuszczenie Czechosłowacji. Resztę życia spędził w Rzymie, gdzie brał udział w życiu Kościoła – uczestniczył w IV ostatniej sesji II soboru watykańskiego oraz odebrał od papieża Pawła VI nominację kardynalską (22 lutego 1965 r., z tytułem prezbitera S. Croce in via Flaminia)^[2]. Zmarł w Rzymie 17 maja 1969 r. i został pochowany, jako jedyny Czech, w bazylice watykańskiej.

2 kwietnia 1998 r. otwarto w Pradze diecezjalny proces beatyfikacyjny kardynała Berana. W styczniu 2018 papież Franciszek zgodził się na przewiezienie spoczywającego w Grotach Watykańskich ciała kard. Josefa Berana do Czech, a konkretnie do Pragi^[3].

Odznaczenia

W 1991 r. został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy^[4].

Przypisy

Bibliografia

• sylwetka w internetowym słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy. www2.fiu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
• Josef Beran na Catholic-hierarchy

Biskupi prascy

Biskupi prascy (973–1344)	Thietmar (Dětmar, Dietmar) (973–982) Wojciech Sławnikowic (Vojtěch, Adalbert) (982–996) Strachkwas Chrystian (elekt) (996) Thiadag (998–1017) Ekkhard (Ekkehard, Ekhard, Helicardus) (1017–1023) Hyza (Hyzo, Hizzo, Izzo) (1023–1030) Severus (Šebíř) (1030–1067) Jaromir Gebhart (Gebehard, Jaromír) (1068–1089) Kosmas (1090–1098) Herman (Heřman) (1099–1122) Meinhard (Menhart) (1122–1134) Jan I (1134–1139) Sylwester (Silvestr) (elekt, zrezygnował) (1139–1140) Otto (Ota) (1140–1148) Daniel I (1148–1167) Gothard (Goltpold, Hotart, Gotpold) (elekt) (1168) Bedřich z Puttendorfu (1168–1179) Valentin (Veliš) (1179–1182) Henryk Brzetysław (Jindřich Břetislav) (książę Czech) (1182–1197) Daniel II (Milík z Talmberka) (1197–1214) Andrzej (Ondřej) (1214–1224) Peregrin (Pelhřim z Vartenberka) (1124–1125) Budislav (Budivoj, Budilov) (1225–1226) Jan II (1226–1236) Bernhard Kaplíř ze Sulevic (Buchard) (1236–1240) Mikołaj z Riesenburgu (Mikuláš z Reisenburku) (1240–1258) Jan III z Dražic (1258–1278) Tobiasz z Bechyně (Tobiáš z Bechyně) (1278–1296) Řehoř Zajíc z Valdeka (1296–1301) Jan IV z Dražic (1301–1343) Arnoszt z Pardubic (1343–1344)
Arcybiskupi prascy (1344–1471)	Arnoszt z Pardubic (1344–1364) Jan Očko z Vlašimi (1364–1379) Jan z Jenštejna (1379–1396) Olbram ze Škvorce (Volfram ze Škvorce) (1369–1402) Mikuláš Puchník z Černic (elekt) (1402) Zbyněk Zajíc z Hasenburka (1403–1411) Zygmunt Albík z Uničova (1411–1412) Konrád z Vechty (1413–1431) Jan Rokycana (Jan z Rokycan) (1435–1471)
Arcybiskupi prascy (od 1561)	Antonín Brus z Mohelnice (1561–1580) Martin Medek (1581–1590) Zbyněk Berka z Dubé (1592–1606) Karel z Lamberka (1607–1612) Jan Lohelius (1612–1622) Ernst Adalbert von Harrach (1623–1667) Jan Vilém Libštejnský (1667–1668) Matouš Ferdinand Sobek z Bílenberka (1669–1675) Jan Bedřich z Valdštejna (1675–1694) Jan Josef Breuner (1695–1710) Franz Ferdinand von Kuenburg (1713–1731) Daniel Josef Mayer (1732–1733) Jan Adam Vratislav z Mitrovic (1733–1733) Jan Mořic Gustav Manderscheid–Blankenheim (1733–1763) Antonín Petr Příchovský z Příchovic (1764–1793) Vilém Florentin Salm (1793–1810) Václav Leopold Chlumčanský (1815–1830) Alois Josef Krakovský z Kolowrat (1831–1833) Andrzej Alojzy Ankwicz (1834–1838) Alois Josef Schrenk (1838–1849) Friedrich Josef von Schwarzenberg (1850–1885) Franz von Schönborn (1885–1899) Lev Skrbenský z Hříště (1899–1916) Pavel Huyn (1916–1919) František Kordač (1919–1931) Karel Kašpar (1931–1941) Josef Beran (1946–1969) František Tomášek (1977–1991) Miloslav Vlk (1991–2010) Dominik Duka (2010–2022) Jan Graubner (od 2022)

(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5