Josef Velker

Josef Velker[a]
Јозеф Beлкep
Data i miejsce urodzenia5 grudnia 1912
Šove
Data i miejsce śmierci29 listopada 1995
Huntsburg
Pozycjalewoskrzydłowy
Kariera seniorska
LataKlubWyst.Gole
1931–1937NAK Novi Sad
1937–1941FK Vojvodina
1941–1944Újvidéki AC76(38)
1945–1951FK Vojvodina
Kariera reprezentacyjna
LataReprezentacjaWyst.Gole
1938–1940 Jugosławia3(2)

Josef Velker (serb. Јосиф Велкер, Josif Velker, chorw. Josip Velker, węg. József Welker, niem. Josef Wölker, ur. 5 grudnia 1912 w Šove, zm. 29 listopada 1995 w Huntsburgu) – jugosłowiański piłkarz narodowości niemieckiej występujący na pozycji pomocnika, reprezentant Jugosławii w latach 1938–1940.

Kariera klubowa

Grę w piłkę nożną na poziomie seniorskim rozpoczął w wieku 19 lat w NAK Novi Sad[1]. W barwach tego klubu występował w mistrzostwach Nowosadzkiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, stanowiących II poziom ligowy[2]. W 1933 i 1936 roku wywalczył z NAK mistrzostwo okręgu Nowosadzkiego[3]. W sezonie 1935/36 uzyskał z tym klubem prawo gry w Prvenstvo Jugoslavije, w której dotarł do półfinału, przegrywając w nim z FK Slavija Sarajewo[4]. Jesienią 1937 roku przeniósł się do FK Vojvodina, która dzięki wysokiemu budżetowi ściągała do siebie czołowych zawodników w kraju[1][5]. W pierwszym sezonie po przybyciu został z 31 bramkami najskuteczniejszym strzelcem zespołu[6]. W latach 1937–1940 czterokrotnie zwyciężył z FK Vojvodina w mistrzostwach okręgu Nowosadzkiego[3].

Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji Jugosławii klub został rozwiązany a jego własność w całości skonfiskowana i przekazana węgierskim nazistom, którzy reaktywowali go pod nazwą Újvidéki AC[2][5]. Velker, jako członek mniejszości niemieckiej, otrzymał nakaz wstąpienia do SS, jednak zdezerterował i ukrywał się w okolicach Vrbasu[1][2]. Działacze Újvidéki AC nawiązali z nim kontakt i złożyli mu ofertę amnestii i gry w klubie pod groźbą osadzenia go i członków jego rodziny w obozie koncentracyjnym, na którą przystał[1][2]. 31 sierpnia 1941 zadebiutował w Nemzeti Bajnokság I w wygranym 3:1 meczu przeciwko MÁVAG SK. W sezonie 1943/44 wraz z Bélą Pálfim został z 15 bramkami najlepszym strzelcem zespołu[7]. Łącznie w latach 1941–1944 rozegrał w węgierskiej ekstraklasie 76 spotkań i zdobył 36 bramek.

Po zakończeniu II wojny światowej grał ponownie w odbudowanej FK Vojvodina[6]. W okresie rządów Komunistycznej Partii Jugosławii klub z przyczyn politycznych i ideologicznych był represjonowany przez władze[2][6]. Zmieniono jego nazwę na FK Sloga i przydzielono miejsce w Lidze Republikańskiej[1][6]. Ponadto piłkarze spotykali się ze stronniczością arbitrów i działaczy związkowych[2][6]. Velker, z powodu nadmiaru obowiązków w gospodarstwie rolnym, ograniczał stopniowo częstotliwość występów; jednocześnie wspierał klub finansowo, samemu nie pobierając żadnej pensji[2]. Latem 1951 roku, po awansie Vojvodiny do Prvej Ligi Jugoslavije, zakończył karierę i przeprowadził się do zamieszkałej w Stanach Zjednoczonych żony[2]. Uznawany jest za najlepszego i najbardziej rozpoznawanego piłkarza w przedwojennej historii FK Vojvodina[2][6].

Kariera reprezentacyjna

25 września 1938 zadebiutował w reprezentacji Jugosławii w zremisowanym 4:4 towarzyskim meczu z Polską w Warszawie, w którym zdobył dwie bramki. Łącznie w latach 1938–1940 rozegrał w drużynie narodowej 3 spotkania i strzelił 2 gole.

Bramki w reprezentacji

LPDataMiejscePrzeciwnikBramkaRezultatRanga meczu 
1.25 września 1938Stadion Wojska Polskiego, Warszawa Polska1:2[b]4:4Mecz towarzyski
2.25 września 1938Stadion Wojska Polskiego, Warszawa Polska3:34:4Mecz towarzyski

Życie prywatne

Urodził się w zamożnej rodzinie niemieckich właścicieli ziemskich, przybyłych na tereny Wojwodiny za panowania Marii Teresy Habsburg[2][6]. Ukończył gimnazjum w Novim Vrbasie a następnie szkołę średnią w Nowym Sadzie[1][2]. W 1931 roku poślubił Amerykankę imieniem Catherine[2]. Po zakończeniu kariery piłkarskiej przeniósł się z żoną do Cleveland w Stanach Zjednoczonych, gdzie pozostał na stałe[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Јозеф Велкер (serb.). fkvojvodina.rs. [dostęp 2020-01-27].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Premotavanje: Prozaida za Velkera (serb.). mozzartsport.com. [dostęp 2020-01-26].
  3. ↑ a b Serbia - List of Regional Champions 1920-1940 (ang.). rsssf.com. [dostęp 2020-01-27].
  4. ↑ Yugoslavia - List of Final Tables (ang.). rsssf.com. [dostęp 2020-01-26].
  5. ↑ a b FK Vojvodina (ang.). liberoguide.com. [dostęp 2020-01-27].
  6. ↑ a b c d e f g Оснивање и историја (serb.). fkvojvodina.rs. [dostęp 2020-01-27].
  7. ↑ 1943-44. évi Nemzeti Bajnokság (węg.). mla.hu. [dostęp 2020-01-27].

Uwagi

  1. ↑ Nosił niemieckie imię Josef (serb. Јозеф), lecz w zależności od okresu historycznego posługiwał się chorwackim imieniem Josip (serb. Јосип) lub węgierskim József (serb. Joжeф) a także zdrobnieniami: Jožika (serb. Joжика) i Joška (serb. Joшка)
  2. ↑ Według źródeł serbskich gol ten zdobyty został przez Franjo Wölfla

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Football pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.