Joseph Boczov

Joseph Boczov

József Boczor

Ferenc Wolff

(c) Bundesarchiv, Bild 146-1983-009-11A / Theobald / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia	21 lip.?/ 3 sierpnia 1905 Baia Sprie, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	21 lutego 1944 Suresnes, Francja (pod okupacją niemiecką)
Przebieg służby
Siły zbrojne	Brygady Międzynarodowe francuski ruch oporu
Główne wojny i bitwy	wojna domowa w Hiszpanii, II wojna światowa †
Odznaczenia

Joseph Boczov, właśc. József Boczor, pseud. Ferenc Wolff (ur. 3 sierpnia 1905 w Felsobanya, zm. 21 lutego 1944 w Suresnes) – węgierski inżynier chemik, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej i francuskiego ruchu oporu, ochotnik w grupie Manukiana.

Przed wojną

W wieku 23 lat opuścił rodzinną wieś, by udać się do Hiszpanii i wstąpić do Brygad Międzynarodowych, co zajęło mu sześć miesięcy. Po klęsce republikanów, razem z grupą innych walczących po ich stronie Węgrów, znalazł się w obozie w Gurs. Zorganizował wówczas brawurową ucieczkę i znalazł się w Paryżu.

II wojna światowa

Boczov wstąpił do imigranckich jednostek ruchu oporu formowanych przez Francuską Partię Komunistyczną, stając na czele oddziału złożonego z Rumunów i Węgrów. Dokonał słynnego zamachu na dworzec w Belleville z wykorzystaniem granatów. Dzięki inżynieryjnym umiejętnościom Boczova jego grupa specjalizowała się w atakach na pociągi Wehrmachtu i SS. Sukcesy odnoszone na tym polu sprawiły, że Boczov stanął na czele większej jednostki zajmującej się wykolejeniami.

Boczov stał się tym samym jedną z najbardziej poszukiwanych przez francuską policję osób. Ukrywał się w Paryżu w kilku konspiracyjnych lokalach. 21 października 1943 Boczov, Léon Goldberg i grupa innych bojowników wyjechali ze stolicy do Grandpuits, gdzie zamierzali zaatakować niemiecki konwój do Troyes. W nocy z 24 na 25 października grupa z powodzeniem dokonała wykolejenia pociągu, nie zdołała jednak wycofać się z pola walki. Zaatakowani i ostrzelani przez francuską policję, stracili trzech zabitych i trzech wziętych do niewoli. Sam Boczov uciekł, jednak tropiony, już 27 listopada 1943 został aresztowany.

Boczov został postawiony przed sądem wojskowym razem z pozostałymi działaczami grupy Manukiana i skazany na śmierć. Został rozstrzelany 21 lutego 1944 w forcie Mont Valérien. Jego wizerunek pojawił się na tzw. czerwonych afiszach (fr. affiches rouges), gdzie Boczov został przedstawiony jako jeden z kryminalistów zagranicznych „udających bojowników o wolność Francji”.

Bibliografia

• Strona poświęcona grupie Manukiana
• Stéphane Courtois, Denis Peschanski, Adam Rayski, Le Sang de l'étranger : les immigrès de la MOI dans la Résistance, Fayard, Paris 1989