Joseph Cook

Joseph Cook

Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1860 Silverdale
Data i miejsce śmierci	30 lipca 1947 Sydney
Premier Australii
Okres	od 24 czerwca 1913 do 17 września 1914
Przynależność polityczna	Związkowa Partia Liberalna
Poprzednik	Andrew Fisher
Następca	Andrew Fisher
Odznaczenia

Joseph Cook (ur. 7 grudnia 1860 w Silverdale, Anglia, zm. 30 lipca 1947 w Sydney) – australijski polityk, w latach 1913-1914 premier tego państwa. Stał na czele rządu Australii w chwili przystąpienia do I wojny światowej.

Życiorys

Młodość i początki w polityce

Nie miał żadnego formalnego wykształcenia, już od dziewiątego roku życia trudnił się pracą w kopalni. W 1885 wziął ślub i wkrótce potem wraz z żoną wyjechał z rodzinnej Anglii do Nowej Południowej Walii. Tam także zajął się pracą górniczą, jak również stał się aktywistą związkowym. Od 1887 był sekretarzem generalnym Zachodniego Związku Górników, a cztery lata później znalazł się wśród członków założycieli Australijskiej Partii Pracy. Nie chciał się jednak zgodzić z zaostrzającą się dyscypliną partyjną, w wyniku czego przeszedł do Partii Wolnego Handlu. W latach 1894-1899 zasiadał z jej ramienia w autonomicznym rządzie swojej kolonii.

Po powstaniu federacji

Po powstaniu zjednoczonej Australii w 1901, Cook został wybrany do parlamentu federalnego. Został zastępcą George’a Reida jako lidera partii, jednak nie wszedł do kierowanego przez Reida rządu. W 1908 przejął kierownictwo partii i doprowadził do jej połączenia z Partią Protekcjonistyczną. Nowo powstałe ugrupowanie nazwano Związkową Partią Liberalną, a Reid został wiceprzewodniczącym u boku Alfreda Deakina. W latach 1909-1910 stał też na czele resortu obrony w gabinecie Deakina. Liberałowie przegrali wybory w 1910, ale dla Cooka oznaczało to przejęcie sterów partii. Po kolejnych wyborach, w 1913, jego partia zdobyła jednomandatową przewagę w Izbie Reprezentantów. Jednocześnie ALP było górą w Senacie. Cook został premierem, ale musiał kierować w krajem w warunkach uniemożliwiającej normalne rządzenie kohabitacji. Postanowił rozwiązać parlament, jednak w czasie kampanii wyborczej przed kolejnym głosowaniem wybuchła I wojna światowa i ALP zdołała pokonać liberałów, wykorzystując dzielące obie partie różnice w sprawach wojskowych.

Po rozłamie w ALP w 1916, Cook wraz z całą partią połączył się z rozłamowcami pod wodzą premiera Billy’ego Hughesa i utworzył Nacjonalistyczną Partię Australii. Objął także urząd ministra marynarki wojennej w rządzie Hughesa. Dzięki zwycięstwom nacjonalistów w dwóch kolejnych wyborach, pozostał w rządzie aż do 1921 (od 1920 jako minister finansów). Był także członkiem delegacji Australii podczas paryskiej konfencji pokojowej.

Polityczna emerytura

W 1918 otrzymał tytuł szlachecki, a w 1921 wycofał się z czynnego życia politycznego. Wzorem kilku wcześniejszych byłych premierów, został wysokim komisarzem Australii w Londynie. W 1927 powrócił do kraju, gdzie na politycznej emeryturze przeżył jeszcze 20 lat.

Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie Archiwum Narodowego Australii (en) [dostęp 21.04.2010]