Joseph Marx

Joseph Marx
Ilustracja
Joseph Marx, 1903
Imię i nazwiskoJoseph Rupert Rudolf Marx
Data i miejsce urodzenia11 maja 1882
Graz
Pochodzenieaustriackie
Data i miejsce śmierci3 września 1964
Graz
Gatunkimuzyka poważna
Zawódkompozytor, pedagog, krytyk muzyczny
Odznaczenia
Krzyż Komandorski II Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (Austria)

Joseph Rupert Rudolf Marx[1][2] (ur. 11 maja 1882 w Grazu, zm. 3 września 1964 tamże[2][3]) – austriacki kompozytor, pedagog i krytyk muzyczny.

Życiorys

Studiował filozofię, historię sztuki, germanistykę i archeologię na Uniwersytecie w Grazu[3]. Uczęszczał też na zajęcia z zakresu muzykologii u Ericha Wolfa Degnera[2]. W 1911 roku uzyskał tytuł doktora na podstawie dysertacji Über die Funktion von Intervallen, Harmonic und Melodic beim Erfassen von Tonkomplexen[2]. W 1914 roku otrzymał stanowisko profesora teorii muzyki w Akademie für Musik w Wiedniu, od 1922 roku był jej dyrektorem[2][3]. Po reorganizacji uczelni i przemianowaniu jej na Hochschule für Musik pełnił funkcję jej pierwszego rektora (1924–1927)[2][3]. Do jego uczniów należał Johann Nepomuk David[3]. Od 1931 do 1938 roku pisał krytyki muzyczne do „Neues Wiener Journal”[2][3]. W latach 1932–1933 przebywał w Turcji, pomagając przy organizacji konserwatorium w Ankarze[3]. Po 1945 roku współpracował z „Wiener Zeitung”[2][3]. Był członkiem jury IV (1949) i V (1955) Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina[3]. Przyjaźnił się z Karolem Szymanowskim[3].

Odznaczony Wielką Srebrną Odznaką Honorową za Zasługi dla Republiki Austrii (1928) oraz Odznaką Honorową za Naukę i Sztukę (1957)[1].

Twórczość

Twórczość Marxa dzieli się na trzy okresy. W pierwszym (1909–1920) komponował głównie pieśni solowe, w drugim (1920–1930) utwory orkiestrowe, w trzecim (1930–1942) muzykę kameralną[3]. Zasłynął przede wszystkim jako autor pieśni, utrzymanych w stylu późnoromantycznym i nawiązujących do twórczości Hugo Wolfa[2]. Późnoromantyczny charakter mają także jego utwory symfoniczne i kameralne[3]. Pozostawał krytyczny wobec muzyki XX wieku, w swojej poświęconej akustyce, tonalności i filozofii muzyki pracy Weltsprache Musik z 1964 roku pominął milczeniem twórczość Schönberga, Berga i Hindemitha[3].

Był autorem prac Harmonielehre (Wiedeń 1934; 3. wydanie 1948), Kontrapunkt-Lehre (Wiedeń 1935), Betrachtungen eines romantischen Realisten (Wiedeń 1947) i Weltsprache Musik (Wiedeń 1964)[2][3].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory orkiestrowe

  • Romantische Klavierkonzert (1919–1920)
  • Eine Herbstsymphonie (1920–1921)
  • Naturtrilogie: Eine symphonische Nachtmusik, Idylle, Eine Frühlingsmusik (1922–1925)
  • Nordlands-Rhapsodie (1928–1929)
  • Castelli Romani na fortepian i orkiestrę (1930)
  • Alt-Wiener Serenaden (1941–1942)
  • Sinfonietta in modo classico na smyczki (1944)
  • Feste im Herbst (1945)
  • Sinfonia in modo antico na smyczki (1947)

Utwory kameralne

  • Ballade na kwintet fortepianowy (1911)
  • Scherzo na kwintet fortepianowy (1911)
  • Quartett in Form einer Rhapsodic na kwartet fortepianowy (1911)
  • Frühlingssonate na skrzypce i fortepian (1913)
  • Trio Phantasie na trio fortepianowe (1913)
  • 3 kwartety smyczkowe: I „Quartetto in modo chromatico” (1937), II „in modo antico” (1938), III „in modo classico” (1941)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Morgengesang na chór męski, instrumenty dęte i organy (1910; także wersja na chór męski i orkiestrę 1934)
  • Lieder und Gesänge (3 zbiory, 1910–1917)
  • Herbstchor an Pan na chór, chór dziecięcy i organy (1911)
  • Italienisches Liederbuch (3 zbiory, 1912)
  • 5 Lieder na głos i orkiestrę (1921)
  • 5 pieśni Verklärtes Jahr na głos średni i orkiestrę (1930–1932)

Przypisy

  1. ↑ a b Marx, Joseph Rupert Rudolf (niem.). Oesterreichisches Musiklexikon online. [dostęp 2020-02-17].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2319. ISBN 0-02-865529-X.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 118–119. ISBN 83-224-0656-8.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Joseph Marx 1903.jpg
Joseph Marx (1882–1964) in 1903.
AUT Oesterreichisches Ehrenzeichen fuer Wissenschaft und Kunst BAR.svg
Baretka: Austriacka Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę – Austria.
AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 7th Class BAR.png
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 7. Klasy