Jozafat Żarski

Jozafat Żarski
Data urodzenia

1778

Data śmierci

1838

Miejsce pochówku?
Biskup piński
Okres sprawowania

1833-1838

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

greckokatolicki

Nominacja biskupia

1833

Sakra biskupia

21 stycznia 1834

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

21 stycznia 1834

Konsekrator

Jozafat Bułhak

Współkonsekratorzy

Józef Siemaszko
Ignacy Ludwik Pawłowski

Jozafat Żarski (ur. 1778, zm. 1838) – duchowny greckokatolicki, od 1833 biskup piński, konsekrowany na biskupa 21 stycznia 1834.

Życiorys

Urodził się jako Ignacy Żarski w rodzinie wyznania unickiego, od młodości uczęszczał jednak do Kościoła łacińskiego. Do zakonu bazylianów wstąpił po ukończeniu studiów na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, przyjmując imię zakonne Jozafat. W 1811 był już nauczycielem języka francuskiego w szkole przy klasztorze bazyliańskim w Byteniu. W roku następnym powierzono mu stanowisko profesora filozofii w szkole przy klasztorze w Żyrowicach. Od 1816 nauczał w tejże szkole fizyki i pełnił obowiązki prefekta[1].

W 1822 mianowano go przełożonym klasztoru Trójcy Świętej w Wilnie. Od roku 1824 stał na czele archimandrii Trójcy Świętej i był konsultorem prowincji litewskiej zakonu. Od 1825 powierzono mu również stanowisko cenzora głównego ksiąg drukowanych w monasterze wileńskim[1].

Prowincjał Prowincji Litewskiej bazylianów i członek Greckounickiego Kolegium Duchownego

W 1826 Jozafat Żarski został wybrany na prowincjała Prowincji Litewskiej bazylianów. Opowiadał się za zachowaniem zlatynizowanego charakteru zgromadzenia. Występował przeciwko projektom biskupa litewskiego Józefa Siemaszki, zmierzającym do delatynizacji obrządku, która miała z kolei przygotować konwersję unitów diecezji litewskiej na prawosławie[1].

W 1830 otrzymał godność archimandryty[1]. W roku następnym funkcja prowincjała została zlikwidowana, Jozafata Żarskiego zaliczono jednak w poczet członków nowo powstałego Greckounickiego Kolegium Duchownego. Na polecenie kolegium duchowny dokonał w 1832 wizytacji klasztorów bazyliańskich, sprawdzając przede wszystkim ich majątek oraz zarządzaniem nim, jak również stopień zachowywania obrządku bizantyjskiego. Wizytacja wykazała, że nabożeństwa w obrządku bizantyjskim, w tym śpiewane Święte Liturgie, odprawiano jedynie w klasztorach w Grodnie i w Antopolu. Zasugerował przeprowadzenie w monasterach bazyliańskich ograniczonej delatynizacji (ponowne wprowadzenie ikonostasów i psalmistów) i wdrożenie działań na rzecz poprawy dyscypliny. Żarski próbował następnie bez powodzenia powstrzymać likwidację tych klasztorów, w których pozostało niewielu zakonników[2].

Biskup

Widok klasztoru w Byteniu, w którym żył i został pochowany biskup Jozafat Żarski

2 grudnia 1833 biskup Józef Siemaszko zasugerował ministrowi spraw wewnętrznych Dmitrijowi Błudowowi nominowanie dwóch biskupów pomocniczych diecezji litewskiej. Jednym z nich miał być Jozafat Żarski, który w zamyśle Siemaszki miał rezydować w klasztorze w Byteniu, nosząc tytuł biskupa pińskiego. Biskup piński miał utrzymywać się z funduszy klasztoru byteńskiego, likwidowanego monasteru w Antopolu, Monasteru Leszczyńskiego i pozostałych likwidowanych mniejszych ośrodków bazyliańskich, łącznie dysponujących kwotą 39 tys. rubli. Żarski został wyświęcony na biskupa 21 stycznia 1834 w domowej świątyni przy Greckounickim Kolegium Duchownym przez Józefa Siemaszkę, Jozafata Bułhaka i Franciszka Pawłowskiego. Siemaszko miał nadzieję, że jako biskup Jozafat Żarski nie będzie przeciwstawiał się jego działaniom na rzecz usunięcia z liturgii unickiej elementów łacińskich. Został zresztą do tego zobligowany w momencie przyjmowania sakry biskupiej. W praktyce biskup piński nie popierał działań Józefa Siemaszki[3]. W klasztorze w Byteniu nie przeprowadził zmian nakazywanych przez Siemaszkę, nie zadbał również o poprawę dyscypliny wśród zakonników[4].

W monasterze byteńskim Jozafat Żarski przebywał do śmierci w 1838. Do końca życia podkreślał swoją wierność tradycji łacińskiej, pozostawił po sobie pisemne oświadczenie, w którym stwierdzał, że nie brał udziału w delatynizacji obrządku. Został pochowany w klasztornej cerkwi w Byteniu[5].

Przypisy

  1. a b c d Matus I.: Schyłek unii i proces restytucji prawosławia w obwodzie białostockim w latach 30. XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, s. 67-68. ISBN 978-83-7431-364-3.
  2. Matus I.: Schyłek unii i proces restytucji prawosławia w obwodzie białostockim w latach 30. XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, s. 69-70. ISBN 978-83-7431-364-3.
  3. Matus I.: Schyłek unii i proces restytucji prawosławia w obwodzie białostockim w latach 30. XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, s. 72. ISBN 978-83-7431-364-3.
  4. Matus I.: Schyłek unii i proces restytucji prawosławia w obwodzie białostockim w latach 30. XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, s. 452. ISBN 978-83-7431-364-3.
  5. Matus I.: Schyłek unii i proces restytucji prawosławia w obwodzie białostockim w latach 30. XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, s. 459. ISBN 978-83-7431-364-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie