Juan Carreño de Miranda

Juan Carreño de Miranda
Juan Carreño de Miranda
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1614 Avilés
Data i miejsce śmierci	3 października 1685 Madryt
Narodowość	hiszpańska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	barok

Juan Carreño de Miranda [wym. Huan Karreńo de Miranda] (ur. 25 marca 1614 w Avilés w prow. Asturia, zm. 3 października 1685 w Madrycie) – hiszpański malarz okresu baroku.

Portret Karola II (1685)

Był uczniem Pedra de Las Cuevas i Bartolomé Romana w Madrycie. W 1669 został mianowany malarzem królewskim (pintor de cámara), a w 1671, po śmierci Sebastiana Herrery Barnuevo (ok. 1619-1671) – nadwornym malarzem. Jego obrazy namalowane dla klasztoru Doñi Marii de Aragón i kościoła El Rosario zwróciły uwagę Velazqueza. Dzięki jego protekcji został przyjęty na dwór królewski. W 1655 wykonał dekorację Sali Lustrzanej w madryckim Alkazarze (malowidła o tematyce mitologicznej uległy zniszczeniu w pożarze w 1734). Po pożarze Escorialu w 1671 nadzorował jego odbudowę. Kilka jego fresków zachowało się w katedrze w Toledo.

Malował obrazy religijne, ale przede wszystkim portrety dworskie, pozostając pod silnym wpływem Velazqueza i van Dycka. Portretował króla Karola II (wielokrotnie), jego matkę, członków dworu oraz karłów i błaznów.

Odmówił przyjęcia tytułu szlacheckiego Zakonu Santiago twierdząc, że "malarstwo nie potrzebuje zaszczytów".

Jego uczniami byli m.in. Mateo Cerezo (1637-1666), Juan Martín Cabezalero (1633–1673) i Josef de Ledesma (1630–1670).

Wybrane dzieła

Naga grubaska – Eugenia Martínez Vallejo (ok. 1680), Prado

Wniebowzięcie Marii (1660-70), Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu

• Błazen Francisco Bazán 1684-85, 200 x 101 cm, Prado, Madryt
• Chrzest Chrystusa - ok. 1680, 60 x 50 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
• Św. Antoni Padewski z Dzieciątkiem Jezus - ok. 1669, 163 x 119 cm, Gemäldegalerie, Berlin
• Św. Antoni Padweski adorujący Dzieciątko Jezus - 138 x 105 cm, Museo de Santa Cruz, Toledo
• Karol II – ok. 1675, 201 x 141 cm, Prado, Madryt
• Karol II - 1685, 75 x 60 cm, Prado, Madryt
• Karol II - ok. 1685, 145 x 105 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
• Karol II - 1650, 78 x 65 cm, Fine Arts Museums of San Francisco
• Karol II w wieku 10 lat - 217 x 155 cm, Prado, Madryt
• Karol II w wieku 10 lat - 1673-85, 212 x 136 cm, Musée des Beaux-Arts de Valenciennes
• Król Karol II jako chłopiec - 1673, 205 x 142 cm, Gemäldegalerie, Berlin
• Królowa Marianna Austriaczka - 1669, 211 x 125 cm, Prado, Madryt
• Książę Pastrana - 1666-70, 217 x 155 cm, Prado, Madryt
• Magdalena pokutująca - 162 x 124 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Asturii
• Męczeństwo franciszkanów w Japonii - 104 x 140 cm, Museo de Santa Cruz, Toledo
• Naga grubaska (Eugenia Martinez Vallejo naga) - 1680, 165 x 108 cm, Prado, Madryt
• Niepokalane Poczęcie - 1670, Hispanic Society of America, Nowy Jork
• Portret Eugenii Martínez Vallejo, zwanej Grubaśnicą - 165 x 107 cm, Prado, Madryt
• Portret karła Michola - ok. 1680, 140 × 102 cm, Meadows Museum, Dallas
• Portret kobiety - 3. ćwierć XVII w, 208,5 x 115,5 cm, Zamek Królewski na Wawelu, Kraków
• Portret konny Karola II w dzieciństwie - ok. 1670, 203 x 142 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
• Portret mężczyzny - ok. 1680, 76 x 52 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
• Portret rosyjskiego ambasadora Piotra Iwanowicza Potiomkina - 1681, 204 x 120 cm, Prado, Madryt
• Powołanie zakonu trynitarzy - 1666, 315 x 220 cm, Luwr, Paryż
• Św. Anna ucząca Marię czytać - 1674-78, 196 x 168 cm, Prado, Madryt
• Św. Damian - 1665-70, 110 x 83 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
• Św. Jakub w bitwie pod Clavijo - 1660, 231 x 168 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
• Św. Sebastian - 1656, 171 x 113 cm, Prado, Madryt
• Św. Sebastian - 1665, 76 x 64 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
• Uczta Baltazara - 1650-70, 173 x 328 cm, Bowes Museum, Barnard Castle
• Uczta Heroda - 1656, 80 x 53 cm, Prado, Madryt
• Wniebowzięcie Marii - ok. 1657, 167 x 125 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Bilbao
• Wniebowzięcie Marii - 1660-70, 320 × 225 cm, Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu

Bibliografia

• Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ​ISBN 83-7079-076-3​
• Pedro de Madrazo, Catálogo Descriptivo e Histórico del Museo del Prado de Madrid (Parte Primera: Escuelas Italianas y Españolas). Calle del Duque de Osuna #3; Original from Oxford University, Digitized May 1, 2007: M. Rivadeneyra, s. 374-375.
• Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa, AlessandroA. Bettagno i inni, Warszawa: Arkady, 2011, ISBN 978-83-213-4421-8, ISBN 978-83-213-4735-6, OCLC 802065916 .
• Sztuka świata, t. 12, Leksykon A-K, Warszawa: Arkady, 2009, ​ISBN 83-213-4088-1​
• Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 1, Warszawa: HPS, 2006, ​ISBN 978-83-60688-15-1​.