Juan de Valdés Leal
 Juan de Valdés Leal | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 maja 1622 Sewilla |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 października 1690 Sewilla |
| Narodowość | Hiszpania |
| Dziedzina sztuki | Malarstwo |
| Epoka | Barok |
| Ważne dzieła | |
| |
Juan de Valdés Leal, właśc. Juan de Nisa (ur. 4 maja 1622 w Sewilli, zm. 15 października 1690 tamże) – hiszpański malarz i rytownik okresu baroku reprezentujący szkołę sewilską, rywalizujący z Murillem.
Był synem portugalskiego złotnika Fernanda de Nisa. Nazwisko przejął od matki Andaluzyjki. Uczył się u Antonia del Castilla. Działał głównie w Sewilli, Kordobie i Madrycie. W 1647 poślubił malarką Isabellę de Carasquilla. Obok Murilla i Pedra de Camprobina był współzałożycielem Akademii Rysunku i Malarstwa w Sewilli w 1660.
Tworzył obrazy o tematyce religijnej, alegorycznej i batalistycznej. Realizował wiele zamówień dla kościołów i klasztorów Sewilli i Kordoby. Zajmował się też rzeźbą i złotnictwem. Jego dzieła odznaczają się ciepłym kolorytem, dramatycznym napięciem, silnymi kontrastami światłocieniowymi oraz upodobaniem do makabrycznych motywów. Odwoływał się do dzieł Caravaggia, stosując jeszcze dramatyczniejsze efekty świetlne i bardziej niestabilne układy kompozycyjne. W przeciwieństwie do Murilla, który precyzyjnie odtwarzał postacie i detale, stosował technikę mniej staranną: ledwie naszkicowane kształty i urywane pociągnięcia pędzla. Malował też dzieła typu vanitas – poświęcone medytacji nad śmiercią i marnością życia doczesnego (dwa malowidła o tematyce wanitatywnej dla sewilskiego Szpitala Miłosierdzia). Był autorem polichromii wielkiego ołtarza Pedra Roldana w kościele przy Szpitalu Miłosierdzia w Sewilli. Sworzył kilka cykli malarskich: Historia św. Klary (1653-54) dla konwentu klarysek w Carmona, Życie św. Ignacego, założyciela zakonu jezuitów (1674-76), Życie św. Hieronima (1657) oraz Historia proroka Eliasza dla kościoła karmelitanów w Kordowie (1654-58).
Nie pozostawił żadnych uczniów, ale jego dzieci: Lucas, Juan, Maria i Laura de Valdés również zajmowały się malarstwem.
Wybrane dzieła
- Alegoria próżności lub Zagadka marności – 1660, 130 × 99 cm, Wadsworth Atheneum, Hartford
- Atak Saracenów na klasztor San Damiano – Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Biczowanie św. Hieronima – 1656-57, 222 × 247 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Brat Diego de Jerez – 1656-57, 249 × 130 cm, Prado, Madryt
- Brat Vasco Portugalski – 1656-58, 249 × 127,5 cm, Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
- Chrystus i św. Weronika – 161 × 212 cm, Prado, Madryt
- Chrystus obsługiwany przez aniołów – 1663-64, 200 × 358 cm, Muzeum Goi w Castres
- Chrzest św. Hieronima – 1657, 220 × 225 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Don Miguel Mañara – 1679, 100 × 90 cm, Hospital de la Caridad, Sevilla
- Droga na Kalwarię – 1657-60, 209 × 160 cm, Prado, Madryt
- Droga na Kalwarię – 1661, 144 × 144 cm, The Hispanic Society of America, Nowy Jork
- Droga na Kalwarię – ok. 1661, 167 × 145 cm, Prado, Madryt
- Finis gloriae mundi (Koniec chwały tego świata) – 1670-72, 220 × 216 cm, Hospital de la Santa Caridad, Sewilla
- Głowa kobiety – ok. 1658, 44 × 43 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
- In ictu oculi (W mgnieniu oka) lub Alegoria śmierci – 1670-72, 220 × 216 cm, Hospital de la Santa Caridad, Sewilla
- Jezus wśród uczonych w Piśmie – 1686, 200 × 215 cm, Prado, Madryt
- Kalwaria – 1659-60, 410 × 252 cm, Kościół św. Magdaleny, Sewilla
- Klęska Maurów pod murami Azis – 1652-53, 330 × 325 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Kuszenie św. Hieronima – ok. 1657, 224 × 126 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Madonna Złotników – 1654, Museo de Bellas Artes Kordoba
- Matka Boska ukazująca się św. Ignacemu – 1660-64, 217 × 169 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Michał Archanioł – 1654-56, 205 × 109 cm, Prado, Madryt
- Narodziny Marii – 1680-85, 50 × 65 cm, Museo Nacional de Arte Decorativo Buenos Aires
- Niepokalane Poczęcie – 1682, 208 × 143 cm, Meadows Museum, Dallas
- Niepokalane Poczęcie – 1670-72, 319 × 201 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Niepokalane Poczęcie z dwoma donatorami – ok. 1661, 189 × 205 cm, National Gallery w Londynie
- Portret arcybiskupa – 1680-85, 104 × 89 cm, Mead Art Museum, Amherst (Massachusetts)
- Śmierć św. Ignacego – 1674-75, 272 × 370 cm, Kościół San Pedro, Lima
- Św. Hieronim – 1657-60, 211 × 131 cm, Prado, Madryt
- Św. Jan i trzy Marie poszukujący Jezusa – Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Św. Jan Ewangelista – 1675-79, 70 × 33 cm, Museu Nacional d’Art de Catalunya, Barcelona
- Uczta u Szymona – 1660, 24 × 34 cm, Luwr, Paryż
- Uwolnienie św. Piotra – 1675-79, 83 × 92 cm Katedra w Sewilli
- Wesele w Kanie – 1660, 24 × 34 cm, Luwr, Paryż
- Wniebowstąpienie – 1680-85, 36 × 54 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Sewilli
- Wniebowzięcie Marii – 1665-69, 215 × 156 cm National Gallery of Art, Waszyngton
Bibliografia
- Barok, Albert Rovira (red.), Maria Mach (tłum.), Łódź: Galaktyka, 1999, ISBN 83-87914-03-7, OCLC 830299699.
- Wendy Beckett, 1000 arcydzieł, Ewa Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342.
- Julian Gallego, Gudiol Ricart, Barok Hiszpanii, [w:] Sztuka świata, t. 7, Warszawa: Arkady, 1994, ISBN 83-213-3680-9.
- Historia sztuki świata, t. 5, Warszawa: Muza SA, 2000, ISBN 83-7200-656-3.
- Brigitte Hintzen-Bohlen, Andaluzja. Sztuka i architektura, Warszawa: h.f. ullmann, 2008, ISBN 978-3-8331-5106-4.
- Alessandro Bettagno i inni, Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa, Warszawa: Arkady, 2011, ISBN 978-83-213-4421-8, OCLC 802065916.
- Sztuka baroku, red. Rolf Toman, Köln: Könemann, 1997, ISBN 3-8290-1748-0.
- Sztuka świata, t. 13, Leksykon L-Z, Warszawa: Arkady, 2000, ISBN 83-213-4135-7.
- Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 4, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-18-4.
Media użyte na tej stronie
Esta obra, junto con la que lleva por título In ictu oculi, le fue encargada a Juan de Valdés Leal para ser colocada en el sotocoro del Hospital de la Caridad de Sevilla, y al igual que en las pinturas del género Vanitas, aluden a la banalidad de la vida terrena y a la universalidad de la muerte, aunque también quedan unidas con el fin primordial de la Hermandad de la Caridad de Sevilla, que era el de enterrar a los ajusticiados e indigentes de la ciudad, al igual que otras hermandades similares existentes en España en esa época.
Esta obra, junto con la que lleva por título Finis Gloriae Mundi, le fue encargada a Juan de Valdés Leal para ser colocada en el sotocoro del Hospital de la Caridad de Sevilla, y al igual que en las pinturas del género Vanitas, aluden a la banalidad de la vida terrena y a la universalidad de la muerte, aunque también quedan unidas con el fin primordial de la Hermandad de la Caridad de Sevilla, que era el de enterrar a los ajusticiados e indigentes de la ciudad, al igual que otras hermandades similares existentes en España en esa época.