Jubea okazała

Jubea okazała

(c) Stan Shebs, CC BY-SA 3.0
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	arekowce
Rodzina	arekowate
Rodzaj	jubea
Gatunek	jubea okazała
Nazwa systematyczna
Jubaea chilensis (Molina) Baillon Hist. pl. 13:397, in adnot. 1895

Jubea okazała^[3] (Jubaea chilensis) – gatunek rośliny z rodziny arekowatych z monotypowego rodzaju zwanego jubea^[4] Jubaea, zwyczajowo zwany palmą chilijską^[4] i palmą miodową^[4]. Pochodzi z południowo-zachodniego obszaru Ameryki Południowej i jest endemicznym gatunkiem obszaru chilijsko-patagońskiego^[5].

Pokrój

Nasiona

Owoce

Morfologia

Pokrój

Okazała palma osiągająca ponad 30 metrów wysokości, z kłodziną u podstawy osiągającą do 1,5 m średnicy. Kłodzina jest krępa, szara i gładka. Średnica korony osiąga do dziewięciu metrów.

Liście

Pierzaste, o długości od dwóch do czterech metrów.

Owoce

Małe, okrągłe, o średnicy około 2–3 cm średnicy. Owoce te zwane są również „miniaturowym kokosem”, z uwagi na podobieństwo w budowie do owoców palmy kokosowej.

Biologia i ekologia

Palma ta rośnie bardzo wolno – jest jedną z najwolniej rosnących palm na świecie. Zakwita i owocuje dopiero po 60 latach. Dorosła palma w odpowiednim klimacie przyrasta do 20 cm rocznie. W klimacie umiarkowanym uprawa jubei jest możliwa, roślina przyrasta jednak znacznie wolniej (ok. 10 cm rocznie). Jest tolerancyjna do około -15 °C, co czyni ją jedną z najbardziej odpornych na zimno palm z pierzastymi liśćmi. Ponieważ w swoim środowisku rośnie aż do wysokości 1400 metrów nad poziomem morza, nie wymaga gorących okresów letnich. W stanie naturalnym palma występuje prawie wyłącznie na stromych stokach wąwozów.

Zastosowanie

Zwana jest również palmą miodową z uwagi na pozyskiwanie soku („miodu palmowego”) służącego do produkcji cukru oraz tzw. wina palmowego. Ponieważ sok zbiera się poprzez ścięcie pnia, to masowa eksploatacja doprowadziła do znacznego zmniejszenia liczebności gatunku. Obecnie palma ta znajduje się pod ścisłą ochroną, a produkcja wina palmowego z jubei jest ściśle kontrolowana. Wielkość światowej populacji szacuje się na około 100 tysięcy egzemplarzy. Poza Chile rośnie też w Kalifornii, w nielicznych ogrodach Anglii, Szwajcarii, Chorwacji i w północnej części Włoch.

Przypisy

Bibliografia

• The Chilean Wine Palm. [dostęp 2010-02-17].
• GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .