Judeł gra na skrzypcach
 | |
| Gatunek | komedia, musical, romans |
|---|---|
| Rok produkcji | 1936 |
| Data premiery | 30 września 1936 |
| Kraj produkcji | Polska Stany Zjednoczone |
| Język | jidysz, polski |
| Czas trwania | 92 minuty |
| Reżyseria | Józef Green Jan Nowina-Przybylski |
| Scenariusz | Józef Green autor pierwowzoru: Konrad Tom |
| Główne role | Molly Picon |
| Muzyka | Abraham Ellstein |
| Zdjęcia | Jakub Joniłowicz |
| Scenografia | Jacek Weinreich |
| Produkcja | Green-Films |
Judeł gra na skrzypcach (jid. ייִדל מיטן פֿידל Jidl mitn fidl[a]) – polsko-amerykański musical filmowy z 1936 roku w języku jidysz, nakręcony przez Józefa Greena i Jana Nowinę-Przybylskiego. Film opowiada historię rodziny ubogich muzyków – ojca i córki. Straciwszy zajmowane dotychczas lokum, decydują się wyruszyć w drogę jako wędrowni muzycy. Ojciec, nie chcąc jednak narażać córki na niebezpieczeństwa grożące młodej dziewczynie w podróży, przekonuje ją, by podróżowała w chłopięcym przebraniu, przedstawiając się wszystkim nie jako Itke, lecz jako Judeł. W czasie wędrówki dziewczyna zakochuje się w nowo poznanym towarzyszu.
Scenariusz napisał Józef Green na podstawie powieści Konrada Toma, autorem muzyki był Abraham Ellstein, a słowa piosenek stworzył Icyk Manger. Film kręcono w Kazimierzu, Warszawie i Gdyni, natomiast mieszkańcy lokalnych sztetli odgrywali role statystów[1]. Łączny koszt filmu wyniósł 200 000 złotych[1]. Judeł gra na skrzypcach okazał się najpopularniejszym filmem Greena i jego wytwórni, a zarazem, obok Dybuka, jednym z najpopularniejszym filmów jidysz. Film był szeroko eksportowany do krajów Europy Zachodniej, cieszył się również powodzeniem w Stanach Zjednoczonych[1]. Jak pisał Roman Włodek, „na tle wcześniejszych produkcji polskich, nie tylko jidyszowych, komedię Greena wyróżniał staranny dobór tematu, dopracowany scenariusz, dobrzy aktorzy, kultura realizacji i wysoka jakość techniczna”[2].
Obsada
- Molly Picon jako Judeł – Itke
- Symcha Fostel jako Arje, ojciec Itke
- Maks Bożyk jako Ajzyk Kałamutker
- Leon Liebgold jako Froim, syn Ajzyka
- Samuel Landau jako narzeczony Gold
- Maks Bryn jako Marszelik
- Dora Fakiel jako narzeczona Tajbełe
- Abraham Kurc jako restaurator
- Symche Natan jako dyrektor teatru
- Chana Lewin jako wdowa
- Basia Liebgold jako matka Tajbełe
- Laura Glucksman
- Abe Ellstein
Uwagi
- ↑ Tak brzmi tytuł w dialekcie centralnym (tzw. polskim) języka jidysz, w którym nakręcono film. Jego odpowiednik w standardowym jidysz to יודל מיטן פֿידל Judl mitn fidl.
Przypisy
- ↑ a b c Włodek 2019 ↓, s. 89.
- ↑ Włodek 2019 ↓, s. 90.
Bibliografia
- Roman Włodek, Joseph Green, producent polskich filmów jidyszowych, „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” (35), s. 77–101, DOI: 10.14746/i.2019.35.04 [dostęp 2020-11-27].
Linki zewnętrzne
- Judeł gra na skrzypcach w bazie filmpolski.pl
- Judeł gra na skrzypcach w bazie Filmweb
- Judeł gra na skrzypcach w bazie IMDb (ang.)
- Zdjęcia z filmu Judeł gra na skrzypcach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Media użyte na tej stronie
An advertisement for the Hebrew-dubbed w:Yiddle with His Fiddle, published in the British Mandate of Palestine. Public Domain under Israeli law, as all pictures made before 2008 are subject to copyright only for 51 years after being published.