Judyta turyńska

Judyta turyńska
Ilustracja
Księżna i Królowa Czech
(królowa od 1158 roku)
Okresod 1153
do 1172
Jako żonaWładysław II Przemyślida
PoprzedniczkaGertruda Babenberg
NastępczyniElżbieta
Dane biograficzne
DynastiaLudowingowie
Data urodzeniapo 1135
Data śmiercipo 1174
OjciecLudwik I turyński
MążWładysław II Przemyślida
DzieciPrzemysł Ottokar I
Władysław III Henryk
Richenza Przemyślidka

Judyta turyńska (ur. po 1135, zm. 9 września po 1174) – druga żona Władysława II Przemyślidy, a od roku 1158 druga – po Świętosławie Swatawie – królowa czeska.

Była córką Ludwika I, landgrafa turyńskiego. Jej siostra Cecylia poślubiła księcia Oldrzycha. W 1153 Judyta została wydana za Władysława II, trzy lata wcześniej owdowiałego. Dwa lata później przyszedł na świat syn Przemysł Ottokar I, pierwszy w dynastii, który otrzymał imię legendarnego jej założyciela Przemysła Oracza. W dalszych latach urodzili się:

Po wyniesieniu Władysława do godności króla Czech przez cesarza Fryderyka I Barbarossę na sejmie w Ratyzbonie 11 stycznia 1158 roku musiało dojść – wzorem dziadka – do kościelnej uroczystości w Pradze, podczas której koronowano oboje małżonków, łącząc obrzęd z unkcją[1]. Po abdykacji męża (1172) i interwencji cesarza sprzeciwiającego się następstwu Fryderyka Judyta udzieliła Władysławowi schronienia w rodowych dobrach w Turyngii. Po jego rychłej śmierci (1174) zapewne powróciła do Czech i osiadła w klasztorze w Cieplicach, którego była fundatorką i gdzie została pochowana. Jej szczątki odkryto podczas prac archeologicznych w romańskiej bazylice i poddano badaniom antropologicznym[2].

Zabytki związane z królową Judytą

  • Most Judyty w Pradze został wzniesiony z inspiracji króla Władysława i biskupa praskiego Daniela, którzy podczas wyprawy włoskiej (1158) mogli podziwiać antyczne budowle, ale jego fundatorką była królowa. Budowa trwała trzy lata, a w 1172 przeprowadzono kolejne prace. Most był położony poniżej dzisiejszego Mostu Karola, miał 514 m długości i 6,8 m szerokości, a na obu brzegach Wełtawy prowadziły na niego wieże mostowe. Po stronie małostrańskiej zachowały się resztki takiej wieży z reliefem przedstawiającym cesarza Fryderyka Barbarossę nadającego Władysławowi godność królewską[3]. Most przetrwał do 1342, kiedy to 3 stycznia zniosła go powódź. W 1357 na polecenie cesarza Karola IV przystąpiono do wznoszenia obecnej budowli.
  • Klasztor benedyktynek w Cieplicach Judyta ufundowała w latach 1160–1167. Klasztor został zniszczony w czasie wojen husyckich.

Przypisy

  1. M. Skopal K otázce řezenské korunovace Vladislava II. „Acta Universitatis Carolinae. Philosophica et Historica”, T. 2: Studia Historica, t. 31: 1987, s. 31–39, ad rem: s. 36–37.
  2. Emanuel Vlček Judita Durynská – paní znamenité krásy a ducha neobyčejného. O čem vypovídá lebka 2. manželky krále Vladislava II. „Vesmír”, R. 81: 2002, nr 9.
  3. A. Merhautová-Livorová Reliéf na věži bývalého Juditina mostu. „Uméní”, R. 19: 1971, nr 1, s. 70–75.

Media użyte na tej stronie

Judith of Thuringia - forensic facial reconstruction.jpg
Autor: Cicero Moraes, Licencja: CC BY-SA 4.0
A reconstrução facial da rainha Judite da Turingia é um projeto organizado pelo arqueólogo Jiri Sindelar e o trabalho de modelagem foi executado pelo 3D designer Cicero Moraes.