Jules Ferry

Jules Ferry
Jules François Camille Ferry
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 kwietnia 1832
Saint-Dié-des-Vosges

Data i miejsce śmierci

17 marca 1893
Paryż

Zawód, zajęcie

polityk

Stanowisko

premier rządu
minister oświaty

Karykatura Ferry'ego zjadającego przedstawiciela kleru z piernika (1878).

Jules François Camille Ferry (ur. 5 kwietnia 1832 w Saint-Dié-des-Vosges, zm. 17 marca 1893 w Paryżu) – francuski polityk (przeciwnik Napoleona III), wolnomularz, twórca współczesnego obowiązkowego, bezpłatnego i laickiego szkolnictwa[1]. W latach 80. XIX wieku przeżył dwa zamachy na swoje życie, zmarł na atak serca (w niecały miesiąc po wyborze na Przewodniczącego Senatu) po zamachu dokonanym przez fanatyka religijnego [2][3][4].

Życiorys

Jego ojcem był adwokat Charles-Édouard Ferry, natomiast matką – Adèle Jamelot. Był merem Paryża w czasie oblężenia tego miasta (od 15 listopada 1870 do 5 czerwca 1871). W 1872 był ambasadorem w Grecji. Później dwukrotnie pełnił funkcję premiera Francji (jako 44. od 23 września 1880 do 14 listopada 1881 oraz jako 49. od 21 lutego 1883 do 6 kwietnia 1885[5]. Będąc ministrem oświaty podjął trzy batalie o szkołę: bezpłatną, obowiązkową i laicką. Zdecydowanie opowiadał się za nauczaniem moralnym i obywatelskim. Jego zdaniem, prawa mniejszości protestanckiej czy niewierzącej są równie ważne jak prawa większości katolickiej. Prawa te miała gwarantować właśnie szkoła niekonfesyjna, neutralna światopoglądowo. Promował ekspansję kolonialną Francji[6].

Prawa Jules'a Ferry’ego

Seria ustaw dotyczących szkolnictwa podstawowego, która uczyniła nauczanie w szkole podstawowej bezpłatnym. Dzięki temu szkoła podstawowa we Francji stała się obowiązkowa i darmowa dla dziewcząt i chłopców. Twierdził, że nauka jest podstawą demokracji z czego wynika idea równości praw do edukacji i jej jedności, zarówno dla dzieci biednych jak i bogatych[7]. W 1882 nauczanie stało się również laickie. Przepisy prawne z 1882 nie przewidywały obowiązków wobec Boga, choć z programów szkolnictwa podstawowego zniknęły one dopiero w 1923. Ustawa z 1882 uwzględniała natomiast podstawy moralności; ponadto szkoły publiczne przeznaczały jeden dzień w tygodniu (poza niedzielą) wolny od zajęć dla umożliwienia nauczania religijnego zawsze poza budynkami szkolnymi tym, których rodzice tego zapragną. Uczelniom zgromadzeń zakonnych odebrano prawo nadawania licencjatu i posługiwania się nazwą uniwersytetu[8].

Przypisy

  1. Ludwik Hass, Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, 1982, s. 389.
  2. Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s.371
  3. Palmer 1998 ↓, s. 138.
  4. Jean-Michel Gaillard, Jules Ferry, Paris, Fayard, 1989
  5. Jean-Marie Mayeur, Madeleine Rebirioux, The Third Republic from Its Origins to the Great War, 1871-1914. Cambridge University Press, 1987, s.72.
  6. Szkoły z internatem dla Indian czyli o kolonizacji i dekolonizacji umysłów. cochise.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-10)]..
  7. Jan Baszkiewicz, Francja nowożytna. Szkice z historii wieków XVII-XX. Wydawnictwo Poznańskie Poznań 2002, s.308.
  8. J. Kubiak, Wykluczeni, poniżeni i niezłomni, Tygodnik Powszechny Online.

Bibliografia

  • Janina Kulczycka-Saloni: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu (Biblioteka narodowa) (Polish Edition). Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolinskich, 1985, s. 51. ISBN 83-04-01664-8.
  • Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grandes Armes de Paris.svg
Autor: Bluebear2 Edytuj to w Danych Strukturalnych na Commons, Licencja: CC BY-SA 3.0
Greater coat of arms of the city of Paris, France
La Petite Lune - 42.jpg
La Petite Lune n°42 : « À la foire aux pains d'épices. Un amateur distingué ». Jules Ferry croque un prêtre en pain d'épice.
Julesferry.jpg
Jules Ferry, ministre de l'Enseignement public.