Julian Grabiński

Julian Grabiński (przed 1850, zm. po 1900, działał w latach 1862-1896) – aktor, śpiewak (baryton), dyrektor teatrów prowincjonalnych i warszawskich teatrów ogródkowych, przedsiębiorca teatralny[1][2].

Julian Grabiński (trzeci od lewej) jako członek trupy warszawskiego teatru ogródkowego "Tivoli" 1875.

Kariera aktorska

Występował jako aktor i śpiewak w zespołach teatrów prowincjonalnych: Konstantego Łobojki (1862), Lucjana Ortyńskiego (1862-1864), Piotra Woźniakowskiego (1864-1866, 1868), Aleksandra Carmantranda (1869), Anastazego Trapszy (1869-1872), Kazimierza Filleborna (sez. 1877/1878), Łucjana Kościeleckiego (1888-1891), a także przez cały okres aktywności w organizowanych przez siebie zespołach. Występował w warszawskich teatrach ogródkowych: "Tivoli" (1875, 1883), "Alkazar" (1876), "Arkadia" (1878), "Eldorado" (1878), "Promenada" (1891), "Belle Vue" (1888-1890, 1896). Incydentalnie występował również w stałych teatrach w Krakowie (1866), Lwowie (1866) i Poznaniu (sez. 1872/73), jednak nie nawiązał z nimi stałej współpracy. Grał role komediowe, np.: Astolfa (Odludki i poeta Aleksandra Fredry), Rotmistrza (Damy i huzary), Adolfa (Panna mężatka Józefa Korzeniowskiego), Wistowskiego (Grube ryby Michała Bałuckiego) oraz bohaterskie i charakterystyczne: Botlwella (Maria Stuart) i Karola (Zbójcy), wojewody (Mazepa). Jako śpiewak wykonywał głównie partie barytonowe w operetkach: Menelausa (Piękna Helena Jacques'a Offenbacha), Midasa (Piękna Galatea Franza von Suppé) i operach: Basilasa (Cyrulik sewilski) i Janusza (Halka). Po 1896 r. porzucił teatr i został nauczycielem na prowincji[1][2].

Zarządzanie zespołami teatralnymi

Julian Grabiński należał do najbardziej ruchliwych i przedsiębiorczych zarządców teatrów prowincjonalnych. Obszar działalności grup teatralnych, które organizował od 1873 r., obejmował głównie małe miasta w Królestwie Polskim (m.in. Kutno, Łowicz, Konin, Siedlce, Radom, Częstochowa, Piotrków, Włocławek, Płock, Suwałki, Augustów, Łomża, Kielce, Lipno, Łęczyca, Kalisz, Łęczna, Lublin) oraz warszawskie teatry ogródkowe. W ich repertuarze były głównie operetki i komedie. Okresowo zawierał współpracę w zakresie zarządzania zespołami teatralnymi, m.in. z Kazimierzem Fillebornem (1877) i Stefanem Krzyszkowskim (1879-1880)[3][2].

Życie prywatne

Jego żoną była aktorka teatralna Ludwika Grabińska[1][4].

Przypisy

  1. ↑ a b c Grabiński Julian, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201-202.
  2. ↑ a b c Stanisław Dąbrowski, Polski słownik biograficzny. T. 8, Girdwoyń Michał – Gross Adam, Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959–1960, s. 469.
  3. ↑ Krzyszkowski Stefan Odrowąż, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego, Warszawa: PWN, 1973, s. 347.
  4. ↑ Grabińska Ludwika, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Truppa warszawskiego teatru ogródkowego "Tivoli" (1875).jpg
Autor:

Kostrzewski, Franciszek (1826-1911) Redakcja

Pillati, Henryk (1832-1894) Redakcja, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rycina zamieszczona w czasopiśmie "Mucha" (1875, nr 33) dostepnym w Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostep 2022-10-11] przedstawia truppę warszawskiego teatru ogródkowego "Tivoli". Od lewej: Józef Puchniewski, Ludwika Grabińska, Julian Grabiński, Laurenty Sikorski.