Julian Kozłowski
 Julian Kozłowski (ze zbiorów NAC) | |
 kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 stycznia 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18/19 sierpnia 1944 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1939–1944 |
| Siły zbrojne | Armia Imperium Rosyjskiego, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, Armia Krajowa |
| Jednostki | Garnizon Krzemieniecki, 7 Brygada Kadrowa Strzelców, załoga pociągu pancernego „C”, 4 Brygada Kadrowa Strzelców, 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa, Oddział I Organizacyjny Komendy Głównej Armii Krajowej, Okręgowa Delegatura Rządu Wołyń |
| Stanowiska | szef Wydziału Techniczno-Legalizacyjnego Oddziału I KG AK, zastępca i p.o. Delegata Rządu na Wołyń, dowódca oddziału w powstaniu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
Julian Jan Kozłowski vel Edward Milewski vel Henryk Bielecki vel Stefan Kowalczyk vel Julian Krupa vel Nowak, pseud.: „Cichy”, „Wuj”, „Rybak” (ur. 6 stycznia 1898 w Warszawie, zm. 18/19 sierpnia 1944 tamże) – polski nauczyciel, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, kapitan piechoty, cichociemny, powstaniec warszawski.
Życiorys
Julian Kozłowski został powołany przed 1920 rokiem do Armii Rosyjskiej, skąd zdezerterował, jednak został ujęty i zesłany na Syberię. Ukończył Centralny Instytut Wychowania Fizycznego. Był profesorem (nauczycielem wychowania fizycznego) Liceum Krzemienieckiego.
We wrześniu 1939 roku zgłosił się ochotniczo do komendy Garnizonu Krzemienieckiego. 21 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Został internowany na Węgrzech. W kwietniu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Rezerwowego Obozu Wyszkolenia Oficerów (ROWO) w Camp de Coëtquidan i w Pléneuf-Val-André. W czerwcu 1940 roku dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył kolejno w 3 kompanii 17 batalionu kadrowego strzelców 7. Brygady Kadrowej Strzelców, w załodze pociągu pancernego „C”, 4 Brygadzie Kadrowej Strzelców i w 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej.
Po przeszkoleniu konspiracyjnym w dywersji został zaprzysiężony 7 kwietnia 1942 roku i przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach operacji „Measles”, którą dowodził kpt. naw. Mariusz Wodzicki. W tej samej ekipie zostali zrzuceni również: ppor. Jan Grycz „Dziadzio”, por. Wincenty Michalczewski „Mir”, por. Kazimierz Smolski „Sosna”, kpt. Wacław Zaorski „Ryba” i mjr Wiktor Zarembiński „Zrąb”.
Po skoku Kozłowski otrzymał przydział do Oddziału I Organizacyjnego Komendy Głównej Armii Krajowej na stanowisko szefa Wydziału Techniczno-Legalizacyjnego („Park”, „Leta”, „Izba”). Stanowisko szefa Wydziału objął w grudniu 1942 roku. W lipcu 1943 roku został oddelegowany do Delegatury Rządu na Kraj na stanowisko zastępcy Delegata Rządu na Wołyń (Kazimierza Banacha) z miejscem postoju w Kowlu. Do późnego lata 1943 roku pełnił obowiązki Delegata w Okręgowej Delegaturze Rządu na Wołyń. W skład Wołyńskiej Okręgowej Delegatury wchodziły: wydział bezpieczeństwa i samoobrony; komenda Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa (PKB) i samoobrony; wydział oświaty i kultury; wydział propagandy; inspektor łączności. We wszystkich powiatach utworzono inspektoraty Delegatury.
Na początku 1944 roku Julian Kozłowski został aresztowany przez Niemców. Udało mu się zbiec z obozu w Kowlu i wrócić do Warszawy.
Po wybuchu powstania warszawskiego znalazł się w Rejonie 5 „Oaza” Obwodu Mokotów AK. Od 18 sierpnia dowodził 1 kompanią (Batalionu „Oaza”) tego rejonu[1]. W nocy z 18 na 19 sierpnia 1944 roku dowodził oddziałem uderzającym na Wilanów w celu połączenia się z innym oddziałem przebijającym się z lasów kabackich. Połączone oddziały uderzyły na Pałac w Wilanowie. Poległ wraz z 7 innymi żołnierzami w wymianie ognia w bramie wjazdowej na teren pałacu.
Został pochowany w Warszawie.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (pośmiertnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1933)[2]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Życie rodzinne
Był synem Adolfa, sędziego, i Ludwiki z domu Bobińskiej. W 1922 roku ożenił się z Felicją Król (1891–1975). Mieli córkę Jadwigę (1923–1989).
Upamiętnienie
W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Julian Kozłowski.
Atak na Pałac w Wilanowie jest upamiętniony w postaci wielkiego głazu stojącego przy Cmentarzu Wilanowskim. Na głazie umieszczono tablicę z napisem:
W dniach 15–21 sierpnia 1944 roku przez kordon wojsk niemieckich w Kabatach, Ursynowie i Wilanowie przebijały się z Lasów Chojnowskich oddziały powstańcze Armii Krajowej. W nocnym boju 18/19 sierpnia w grupie odsieczy „Grzymała” przedarli się na Sadybę żołnierze kompanii K-1, K-310-2 pułku AK „Baszta” gr. art. „Granat” kompanii „Gustaw”, „Krawiec”, „Legun” i ckm bat. „Oaza”. Wśród poległych w walce zginęli d-ca odsieczy ppłk Mieczysław Sokołowski „Grzymała” i cichociemny kpt. Julian Kozłowski „Cichy” z Sadyby. Cześć Ich Pamięci! Towarzysze broni – władze i społeczeństwo Wilanowa 27 września 1998 r[3]
.
Przypisy
- ↑ Batalion „OAZA” (Dolny Mokotów). [dostęp 2013-11-18].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 279 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Na przedpolu Warszawy – VII Obwód "Obroża" Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. [dostęp 2011-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-09)].
Bibliografia
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 84–86. ISBN 83-902499-5-2.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 345. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 91–92.
Linki zewnętrzne
- Biogram. elitadywersji.org
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Tablica poświęcona 108 poległym cichociemnym w lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie
Julian Kozłowski – cichociemny
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kamień upamiętniający walki w ramach powstania warszawskiego na Wilanowie, kiedy to z 18/19 sierpnia 1944 r., w ramach Grupy Odsieczy „Grzymała” przedostali się na Sadybę żołnierze Kompanii K-LK-310-2 Pułku AK Baszta. W walce polegli Mieczysław Sokołowski „Grzymała” i cichociemny kpt. Julian Kozłowski „Cichy”. Kamień znajduje się przy cmentarzu Wilanowskim