Julian Lange
![]() | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 9 stycznia 1873 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 9 czerwca 1954 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |
Julian Bolesław Lange ps. Leon Bräulich (ur. 9 stycznia 1873 w Chełmnie, zm. 9 czerwca 1954 w Puszczykowie) – działacz niepodległościowy, pułkownik inżynier. Kawaler Orderu Virtuti Militari i Orderu Odrodzenia Polski[1][2].
Życiorys
Urodził się 9 stycznia w rodzinie Ignacego i Jadwigi ze Skrzyneckich[2]. Ukończył w Chełmnie szkołę elementarną i 6 klas gimnazjum, a następnie zdobył zawód ślusarza. Pracował w Berlinie w latach 1890–1900 i uczył się w wieczorowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn. Szkołę ukończył z tytułem inżyniera mechanika[1].
W marynarce niemieckiej odbył służbę wojskową. Mieszkał w Berlinie do 1910 i działał w polonijnych organizacjach społecznych, zwłaszcza młodzieżowych. Wniósł znaczne zasługi dla rozwoju Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Został naczelnikiem w zarządzie gniazda „Sokoła” w Berlinie, naczelnikiem V Okręgu w Berlinie i także prezesem zarządu tego okręgu. Był założycielem gniazd „Sokół” w Nadrenii, Westfalii, Brandenburgii i na Łużycach[1]. W 1910 Przeniósł się do Poznania gdzie został kierownikiem jednej z fabryk Hipolita Cegielskiego. Pełnił też funkcje w Wydziale Związku Sokolstwa Polskiego w Niemczech z siedzibą w Poznaniu i naczelnika oraz zastępcy naczelnika II Okręgu w Poznaniu. Wprowadził w „Sokole” od 1912 tajne zajęcia wojskowe i ćwiczenia polowe dla młodzieży. Autor wielu publikacji sokolskich. Utrzymywał kontakty z PPS zaboru pruskiego do 1913[1].
Podczas I wojny światowej kierował wojskową bazą samochodową i zaopatrywał potajemnie polskie organizacje niepodległościowe w broń. Odegrał wybitną rolę w okresie przygotowań jak i podczas powstania wielkopolskiego. Wszedł w skład tajnej Tymczasowej Komendy Straży Obywatelskiej 7 października 1918 i został wybrany jej naczelnym komendantem. Powołany w końcu października do Sekcji Wojskowej przy Centralnym Komitecie Obywatelskim[1][2]. Był również członkiem Komisji Wojskowo-Policyjnej przy Radzie Ludowej m. Poznania, a naczelnym komendantem Straży Ludowej od 27 listopada 1918. Brał udział podczas powstania w pertraktacjach z Niemcami broniącymi się 27 grudnia w gmachu Prezydium Policji w Poznaniu oraz 28 grudnia w ataku na koszary saperów na Wildzie. Mianowany 9 stycznia 1919 na stopień majora został naczelnym komendantem Straży Ludowej w Poznańskiem i na Pomorzu Gdańskim. Zorganizował po zakończeniu działań powstańczych oddziały Straży Ludowej, z których w maju 1919 utworzono Obronę Krajową[1]. Mianowany pułkownikiem i inspektorem Obrony Krajowej w czerwcu 1919 i funkcje te pełnił do wiosny 1920. Szef Wydziału Wojskowego Komitetu Obrony Śląska w latach 1919–1920, organizował wysyłkę ochotników do powstań na śląsku. Był zaangażowany w prace plebiscytowe i brał w 1921 udział w III powstaniu śląskim.
„W uznaniu za szybkie i doskonałe zorganizowanie SL-OK, jak też wkład w zwycięstwo powstania wklp. i III powstania śląskiego odznaczony został VM”[2].
Pracował nad zjednoczeniem sokolstwa w Polsce od 1919 i publikował własne wspomnienia z przebiegu powstania. Kierował fabryką sprzętu rolniczego Zakładów Hipolita Cegielskiego w Poznaniu w okresie międzywojennym. Działacz Związku Sokolstwa Polskiego. W czasie II wojny światowej mieszkał w Puszczykowie. Działał w Stronnictwie Ludowym od 1945 (od 1949 w ZSL).
Zmarł 9 czerwca 1954 w Puszczykowie i został pochowany na miejscowym cmentarzu Parafii pw. Matki Boskiej Wniebowiętej[1][3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 111[2] (1921)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[5][2]
Życie prywatne
Żonaty z Teodorą z Prałatów (1881–1956), miał córki Ludomiłę oraz Aleksandrę i syna Juliana Zbigniewa[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Gąsiorowski i Topolski 1981 ↓, s. 405.
- ↑ a b c d e f Polak (red.) 1993 ↓, s. 112.
- ↑ Cmentarz | Parafia pw. Matki Boskiej Wniebowziętej w Puszczykowie [dostęp 2022-05-04] (pol.).
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 14), Warszawa, 9 kwietnia 1921, s. 654 .
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
Bibliografia
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 405. ISBN 83-01-02722-3.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Wielkopolskich wz. 1919