Julian Rummel

Julian Eugeniusz Rummel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 września 1878
Lipawa

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 1954
Gdynia

Miejsce spoczynku

Cmentarz Witomiński

Zawód, zajęcie

inżynier budowy okrętów

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Kawaler Orderu Leopolda II (Belgia)

Julian Eugeniusz Rummel (ur. 29 września 1878 w Lipawie, zm. 22 kwietnia 1954 w Gdyni) – inżynier budowy okrętów, współtwórca idei Gdyni, inicjator wielu pionierskich przedsięwzięć związanych z morzem, wolnomularz[1].

W Rosji

Syn Władysława i Walerii z Narolskich. Urodził się w Lipawie (dzisiejsza Liepaja na Łotwie), gdzie ojciec, inżynier uczestniczył w budowach lokalnego portu. W 1888 r. zaczął uczęszczać do gimnazjum klasycznego w Rewlu, w 1892 r. został wysłany do Szkoły Komercyjnej w Petersburgu (prowadzonej na zasadach angielskiego college'u). Studia inżynierskie skończył w Wyższej Szkole Technicznej Glasgow (Szkocja), po czym podjął pracę w rosyjskim syndykacie hutniczym „Prodamiet”.

Ożeniony z Olgą de Morandi, Rosjanką pochodzenia włoskiego. Małżeństwo miało dwoje dzieci: Lidię (1905–1936), zamężną z baronem Franciszkiem Ksawerym Taubem (1890–1964) i Aleksandra (1908–1993), inżyniera, konstruktora samochodów[2]. W roku 1906 został członkiem Państwowej Rady Żeglugi w Petersburgu. Pracował jako sekretarz sekcji morskiej w Rosyjskim Cesarskim Towarzystwie Technicznym – instytucie odpowiedzialnym za opiniowanie wynalazków. Był jednym z założycieli Rosyjsko-Włoskiej Izby Handlowej, działał w Towarzystwie Dnieprowskim oraz w wielu innych organizacjach społecznych związanych z działalnością gospodarczą i morską.

Na naradzie ekonomicznej zwołanej w lipcu 1918 r. przez przedstawicielstwo polskie w Petersburgu, w celu ustalenia programu odradzającej się właśnie po I wojnie światowej ojczyzny, Julian Rummel wygłosił referat pt. Polska a wyjście do morza. W tym samym roku wyruszył z żoną i dziećmi do kraju, do którego dotarł ostatecznie dwa lata później.

Budowniczy Gdyni

Pierwszy raz pojechał nad Zatokę Gdańską dzięki zaproszeniu Związku Towarzystwa Transportowego „Polbal” z Gdańska. Niedługo potem sprowadził rodzinę i zamieszkał w Sopocie. Gdy pod koniec 1921 r. przeniesiony został do warszawskiego zarządu spółki, rozwinął działalność na rzecz budowy portu w Gdyni.

Gdynia Dowodztwo MW tablica Julian Rummel, autor Giennadij Jerszow 2004 rok.

W 1921 r. został mianowany dyrektorem warszawskiego biura Liga Morskiej i Rzecznej. Stanowisko to umożliwiło mu nagłaśnianie sprawy kluczowego znaczenia własnego portu, floty handlowej i marynarki wojennej w przyszłej gospodarce Polski. W 1923 r. wydał książkę pt. Port w Gdyni, przetłumaczoną także na język francuski, która również wpłynęła na decyzję o rozpoczęciu budowy portu. Od 1924 r. współtworzył w tym samym celu Konsorcjum Francusko-Polskie. W okresie spowolnienia prac (1926) wywierał naciski na nowo obranego ministra przemysłu i handlu, Eugeniusza Kwiatkowskiego, aby zainterweniował w tej sprawie osobiście. Sam Rummel został powołany do organizacji polskiej floty handlowej i mianowany dyrektorem Żeglugi Polskiej. Jego działalność na tym stanowisku położyła podstawy pod dalszy rozwój całego sektora gospodarki.

W 1928 r. wybrany członkiem magistratu Gdyni, przez półtora miesiąca pełnił nawet obowiązki burmistrza. Również w 1928 r. założył Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe „Polbryt”, a w 1930 r. wykupił linię przez Ocean Atlantycki w ramach spółki Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe (GAL). Otrzymał za to order Polonia Restituta. Następnie powołał do życia polską spółkę maklerską w formie Polskiej Agencji Morskiej. Gdy 25 maja 1929 r. z inicjatywy Kwiatkowskiego powstał Związek Armatorów Polskich, został wybrany jego prezesem.

Z pozostałych pełnionych przez niego godności można wymienić stanowisko kierownika Legionu Żeglugi Polskiej, radcy i prezesa Komisji Morskiej Gdyńskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, przewodniczącego Rad Opiekuńczych Liceum Handlowego i Gimnazjum Kupieckiego, wiceprezesa Towarzystwa Szkół Zawodowych, prezesa Gdyńskiego Związku Propagandy Turystycznej, pierwszego prezesa zarządu YMCA. Był jednym ze współorganizatorów Yacht Klubu Polskiego.

Po odejściu ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego w 1932 r., Juliana Rummla odwołano ze stanowiska. Jego ostatnią zasługą była organizacja obchodów pierwszego Święta Morza, pomysłu gdyńskiego radnego Andrzeja Wachowiaka.

W 1937 r. Związek Maklerów Polskich obrał go swoim prezesem, był też wiceprezesem Instytutu Bałtyckiego, członkiem rad nadzorczych Stoczni Gdyńskiej oraz Towarzystwa Reasekuracji Morskich. Inicjator powstania gdyńskiego Klubu Rotary i jego prezes[3]. W 1938 r. rząd Grecji poprosił go o przyjęcie godności Konsula Generalnego Grecji w Gdyni.

Wojna i po wojnie

II wojnę światową przeżył w Grecji, organizując pomoc uchodźcom polskim, m.in. w ramach Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. W 1946 r. wrócił do kraju, gdzie został doradcą ministra żeglugi. Po zmianie ustroju odwołany, do śmierci zajmował się sprawami naukowymi. Został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 61-13-2)[4].

Grób Juliana Rummla na Cmentarzu Witomińskim

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

  • W 1980 wydano pośmiertnie jego wybór wspomnień pt. Narodziny żeglugi.
  • W 50. rocznicę śmierci, na gmachu dowództwa Marynarki Wojennej przy ul. Waszyngtona (zbudowany przez Rummla, była siedziba Żeglugi Polskiej) odsłonięto tablicę pamiątkową z jego wizerunkiem wykonaną przez Gennadija Jerszowa[7].

Przypisy

  1. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość : wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 372.
  2. Aleksander Rummel. Autobiografia. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 35/2-3, s. 149–206, 1990. Warszawa: Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN. ISSN 0023-589X. OCLC 882474916. [dostęp 2021-08-14]. (pol.). 
  3. Narzędziami masonerii anglosaskiej są „Rotary–Cluby”. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 7, Nr 1B z 1 stycznia 1937. 
  4. Wyszukiwarka cmentarna - Cmentarze Komunalne w Gdyni
  5. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi związane z powstaniem i rozwojem polskiej marynarki handlowej i pasażerskiej”.
  6. M.P. z 1937 r. nr 100, poz. 145 „za zasługi na polu rozwoju Ligi Morskiej i Kolonialnej”.
  7. Uroczystości upamiętniające Juliana Rummla

Bibliografia

  • Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 638.
  • Zbigniew Nowak: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. T. 4. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1997, s. 112–113. ISBN 83-87539-06-8.
  • Małgorzata Sokołowska: Encyklopedia Gdyni. Gdynia: Verbi Causa, 2006, s. 682–683. ISBN 83-921571-8-4.
  • Wszystko o Gdyni - Julian Rummel. [dostęp 2009-09-23]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Julian Rummel.jpg
Julian Rummel (1878-1954).
BEL Order of Leopold II - Knight BAR.png
Baretka Kawalera Orderu Leopolda II
Gdynia Dowodztwo MW tablica Rummel.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdynia - tablica upamiętniająca Juliana Rummla na budynku Dowództwa Marynarki Wojennej RP. Autor Gennadij Jerszow brąz, 2004 rok.
Grób Juliana Rummla.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób Juliana Rummla na Cmentarzu Witomińskim