Julian Sosabowski

Julian Andrzej Sosabowski

podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1896 Stanisławów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	1959 Edynburg, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	1914–1959
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie (II RP) Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	35 Pułk Piechoty
Stanowiska	zastępca dowódcy pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Julian Andrzej Sosabowski (ur. 30 listopada 1896 w Stanisławowie, zm. 1959 w Edynburgu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Julian Andrzej Sosabowski urodził się 30 listopada 1896 w rodzinie Władysława Franciszka (1863–1904) i Franciszki z Grabarskich (1963–1947). Był bratem Stanisława oraz Janiny (1899–1987)^[1].

Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Należał do 24 Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Stanisławowie, której dowódcą był jego brat Stanisław. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich.

Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego, z warunkowym zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika, nadanego przez generała majora Edwarda Śmigły-Rydza i przydzielony do 23 pułku piechoty^[2]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Wołkowysk, pozostając w ewidencji 9 pułku piechoty Legionów^[3].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1000. lokatą w korpusie oficerów piechoty, natomiast starszy brat został wówczas zweryfikowany w stopniu majora z tym samym starszeństwem i 21. lokatą w korpusie oficerów intendentów^[4]. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy II batalionu 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu^[5][6]. 3 listopada 1926 roku został przeniesiony z 53 pułku piechoty do 31 pułku piechoty w Łodzi na stanowisko oficera Przysposobienia Wojskowego^[7]. 12 kwietnia 1927 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 92. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W listopadzie 1928 został przesunięty na stanowisko dowódcy batalionu^[8], a w grudniu 1929 na stanowisko kwatermistrza^[9]. W marcu 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko inspektora Przysposobienia Wojskowego Warszawa Miasto^[10][11]. W styczniu 1934 przeniesiony został do 11 pułku piechoty w Tarnowskich Górach na stanowisko dowódcy II batalionu, detaszowanego w Szczakowej^[12]. Na tym stanowisku w 1938 został mianowany podpułkownikiem^[13]. Do mobilizacji w 1939 był zastępcą dowódcy 35 pułku piechoty w Brześciu nad Bugiem.

Według planu mobilizacyjnego był wyznaczony na dowódcę Oddziału Zbierania Nadwyżek 55 pułku piechoty. Nie do końca zorganizowany pułk (brak broni maszynowej i przeciwpancernej) został przetransportowany do rejonu Kutna, a następnie do rejonu Łowicza. 8 września oddział stoczył pierwszą walkę z Niemcami, a następnie w ciągłym kontakcie z nieprzyjacielem wycofywał się za Wisłę. Zgodnie z otrzymanymi rozkazami ppłk Sosabowski skierował swój oddział do Mińska Mazowieckiego. Po reorganizacji i uzupełnieniu oddziału rozbitkami z innych formacji wziął udział w boju o Kałuszyn. Miasto zostało odbite z rąk niemieckich. Zgodnie z otrzymanymi wytycznymi, wycofał się do Brześcia. 14 września objął dowództwo piechoty Zgrupowania „Brześć”. Po trzech dniach obrony twierdzy, załoga na rozkaz generała Konstantego Plisowskiego, opuszcza Brześć. Z pozostałości obrońców Sosabowski tworzy kombinowany pułk „Brześć”. W trakcie marszu w kierunku Włodawa-Chełm, do pułku dołączają kolejne oddziały. Powstaje wzmocniony kombinowany pułk „Brześć”. Po dołączeniu do pułku płk. Władysława Filipkowskiego, Sosabowski przekazuje dowództwo, sam zostając zastępcą dowódcy i szefem sztabu. 23 września pułk Brześć wchodzi w skład Grupy płk. Zieleniewskiego. Podpułkownik Sosabowski wraz z dowódcą Grupy, płk Zieleniewskim ustalał warunki kapitulacji z wojskami sowieckimi we Frampolu. 2 października wraz z całym sztabem Grupy został przewieziony do Lwowa. Korzystając z okazji Sosabowski ucieka z niewoli sowieckiej we Lwowie. Wraz z pułkownikiem Zieleniewskim (który także uniknął niewoli sowieckiej) i innymi oficerami Sosabowski 12 października wyrusza w stronę granicy węgierskiej. 20 października dociera na Węgry^[14]. Kilka miesięcy pracuje w Biurze Ewakuacyjnym Konsulatu Polskiego w Budapeszcie jako kierownik biura ewidencji przybyłych z kraju. W połowie maja 1940 wyrusza do Francji, dokąd dociera 17 maja. Służy w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (17 maja 1921)^[15]
• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[16]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[17]
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)^[18]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• StanisławS. Sosabowski StanisławS., Droga wiodła ugorem. Wspomnienia, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990, ISBN 83-08-02236-7, OCLC 69584556 .
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Wojciech Market: Generał brygady Stanisław Franciszek Sosabowski 1892–1967, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012, ISBN 978-83-62345-90-8.