Julianna twerska

Julianna Twerska
ilustracja
wielka księżna litewska
Okres

od 1350
do 1377

Jako żona

Olgierda Giedyminowica

Poprzedniczka

Anna[1]

Dane biograficzne
Dynastia

Rurykowicze

Data i miejsce urodzenia

ok. 1325 r.
Psków, Rosja

Data i miejsce śmierci

17 marca 1391
Rosja

Ojciec

Aleksander twerski

Matka

Anastazja halicka

Mąż

Olgierd Giedyminowic
od 1350 r.
do 24 maja 1377 r.

Dzieci

Kenna,
Eufrozyna,
Skirgiełło Iwan,
Korybut Dymitr,
Teodora (Fedora),
Lingwen Szymon,
Helena,
Władysław II Jagiełło,
Maria,
Korygiełło Kazimierz,
Minigiełło,
Aleksandra,
Katarzyna,
Wigunt Aleksander,
Świdrygiełło Bolesław,
Jadwiga

Julianna Aleksandrowna Twerska, ros. Ульяна Александровна Тверская (ur. ok. 1325, zm. 17 marca 1391[2]) – córka wielkiego księcia Aleksandra twerskiego oraz Anastazji halickiej, druga żona księcia litewskiego Olgierda[3]. Matka króla Polski Władysława II Jagiełły.

Życiorys

Ojciec Julianny, Aleksander twerski w 1329 otrzymał schronienie i wsparcie od Giedymina w jego konflikcie z księciem moskiewskim Iwanem Kalitą, poddanym Ozbega.

W 1349 Olgierd Giedyminowic wielki książę litewski wysłał posłów do Złotej Ordy, proponując Dżani Begowi sojusz przeciwko księciu Siemionowi Moskiewskiemu, lecz oferta ta nie została przyjęta. W tej sytuacji w 1350 Olgierd zawarł z Siemionem pokój oraz ożenił się z jego szwagierką Julianną. Siostra Julianny, Maria, była już wtedy żoną Siemiona.

Wkrótce po przyjęciu przez Jagiełłę chrztu i objęciu przez niego polskiego tronu Julianna wycofała się do monasteru pieczerskiego w Kijowie, gdzie przyjęła imię Maryna (Marina). Według innej wersji wielka księżna spędziła resztę życia w ufundowanym przez siebie po śmierci męża monasterze Świętego Ducha w Witebsku. Tradycja przypisuje księżnej Juliannie działalność fundatorską. Decyzją księżniczki twerskiej wybudowana ok. 1340 r. drewniana cerkiew prawosławna w Wilnie została zastąpiona budowlą z cegły[4] (dziś na tym miejscu znajduje się cerkiew św. Mikołaja). Zmarła 17 marca 1391 r. (dawniej badacze podawali 1392 jako rok jej śmierci). Na inskrypcję z datą dzienną zgonu księżnej natrafiono w marcu 2012 r. w czasie remontu monasteru Przemienienia Pańskiego w Połocku[4]. 5 grudnia 2018 r. Julianna Twerska została kanonizowana przez Ukraińską Autokefaliczną Cerkiew Prawosławną[5].

Julianna i Olgierd mieli szesnaścioro dzieci:

Przypisy

  1. Dawniej uważano, że była nią Maria witebska, zob. J. Tęgowski, Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, s. 47–57.
  2. Расшифровка надписей в Спасо-Преображенском храме (ros.). novopolock.ru, 2015-02-05. [dostęp 2015-04-18].
  3. Rasa Mažeika. Was Grand Prince Algirdas a Greek Orthodox Christian?. „Lituanus”. 4 (33), 1987. [dostęp 2007-09-06]. 
  4. a b Marek Teler. Księżna Julianna twerska: matka króla Jagiełły w kręgu międzynarodowej polityki. „Histmag.org”, lipiec 2019. [dostęp 2019-08-06]. 
  5. Евгений Никольский, О канонизации святой благоверной великой княгини Иулиании Александровны Тверской и Литовской — МузееМания, 7 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-19] (ros.).
  6. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, s. 630

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Facial Chronicle - b.10, p.498 - Death of Iuliania Alexandrovna.jpg

ЛИЦЕВОЙ ЛЕТОПИСНЫЙ СВОД:

В ту же осень преставилась в Литве великая княгиня Ольгерда Гедиминовича — Ульяна, дочь великого князя Александра Тверского, внучка Михаила, правнучка Ярослава Ярославича, в иночестве нареченная Марина, и похоронена была в Киеве в Печерской

Лавре.