Julius Dorpmüller

Julius Dorpmüller
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 183-E00795 / CC-BY-SA 3.0

Julius Dorpmüller w 1939
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1869
Elberfeld

Data i miejsce śmierci

5 lipca 1945
Malente

Zawód, zajęcie

polityk, kolejarz

Narodowość

niemiecka

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Krzyż Rycerski Krzyża Zasługi Wojennej z mieczami (III Rzesza)
IV Klasa Orderu Orła Czerwonego (Prusy)

Julius Heinrich Dorpmüller (ur. 24 lipca 1869 w Elberfeld (obecnie dzielnica Wuppertalu), zm. 5 lipca 1945 w Malente) – prezes Niemieckich Kolei Państwowych (Deutsche Reichsbahn) w latach 1926–1945 oraz minister transportu Niemiec w latach 1937–1945, od 1933 także przewodniczący Zarządu Autostrad Rzeszy.

Dorpmüller był synem inżyniera projektanta kolei. W latach 1889–1893 studiował konstrukcję kolei oraz dróg. Po ukończeniu uczelni w 1898 Dorpmüller pracował w pruskiej państwowej administracji kolejowej. W 1907 zrezygnował z kierownictwa w biurze technicznym i przeniósł się do pracy nad koleją w Szantung. W 1908 został głównym inżynierem niemieckiego odcinka nowej chińskiej kolei państwowej Tianjin – Pukou. Z powodu wypowiedzenia Niemcom wojny przez Chiny, wrócił do ojczyzny w 1918, przemierzając po drodze Mandżurię, Syberię oraz Rosję. Uczestniczył w zarządzaniu radzieckimi kolejami transkaukaskimi. W 1919 został szefem wydziału Eisenbahndirektion Stettin. W okresie 1922 do 30 września 1924 pełnił funkcję prezesa Reichsbahndirektion Oppeln, natomiast w okresie od 1 października 1924 do 1925 był prezesem Reichsbahndirektion Essen. Ze względu na znaczne doświadczenie w obsłudze kolei lekkich, Dorpmüller był konsultantem przy planie Dawesa. W 1925 Rada Nadzorcza Deutsche Reichsbahn-Gesellschaft stworzyła stanowisko stałego przedstawiciela generalnego dyrektora (ständiger Vertreter des Generaldirektors) ze względu na poważną chorobę głównego zarządcy, Rudolfa Oesera. Dorpmüller objął to stanowisko 3 lipca 1925. W grudniu 1925 Technische Hochschule Aachen w Akwizgranie (obecnie RWTH Aachen) w uznaniu zasług uhonorował go doktoratem w dziedzinie inżynierii. 3 czerwca 1926, w dniu śmierci Rudolfa Oesera, Dorpmüller został wybrany przez Radę Nadzorczą na stanowisko głównego kierownika. 18 października 1926 jego nominację zatwierdził prezydent Paul von Hindenburg. 2 lutego 1937 Dorpmüller otrzymał urząd ministra transportu. 11 lipca 1939 ustanowiono Reichsbahngesetz („ustawa o Reichsbahn”). Jednocześnie zatwierdzono obsadzenie Dorpmüllera na stanowiskach ministra transportu i generalnego dyrektora Deutsche Reichsbahn-Gesellschaft. Utrzymał stanowisko w ministerstwie aż do powołania rządu we Flensburgu w 1945 r.

Po wojnie Brytyjczycy poprosili Dorpmüllera o kierowanie odbudową niemieckich kolei. Wraz ze swoim zastępcą, Albertem Ganzenmüllerem, udał się on w podróż lotniczą do Chesnay w Paryżu, gdzie wziął udział w negocjacjach związanych z reorganizacją niemieckiego transportu. Amerykański generał Carl Gray doradzał Dwightowi Eisenhowerowi pozostawienie Dorpmüllera na stanowisku ministra. Gray motywował swoją rekomendację wybitną wiedzą fachową Dorpmüllera oraz doniesieniami tajnych służb, które stwierdziły, że Dorpmüller nie należał nigdy do aktywistów ani sympatyków ruchu nazistowskiego. Dorpmüller powrócił do Malente 13 czerwca 1945 i stamtąd udzielał rad odnośnie do odbudowy kolei. Pracę utrudniała mu poważna choroba – cierpiał na raka. 23 czerwca 1945 Dorpmüller przeszedł operację. Okazało się, że jego układ pokarmowy jest poważnie uszkodzony i że jego życie dobiega końca. Niemniej jednak w dalszym ciągu uczestniczył w oficjalnych spotkaniach.

Dorpmüller zmarł 5 lipca 1945. Został pochowany w Malente.

Po śmierci

Według pisma, który w październiku 1949 komisja denazyfikacyjna w Lubece przekazała siostrze Dorpmüllera, Marii, został on zakwalifikowany do V kategorii („Entlasteter“).

Na liście honorowej uniwersytetu w Akwizgranie z 1995 był on wymieniony jako doktor honoris causa (1925) oraz honorowy senator (1939), jednak bez dalszych szczegółów.

W Muzeum Transportu w Norymberdze (Verkehrsmuseum Nürnberg) oraz w „Hali Dorpmüllera” na głównej stacji kolejowej w Hanowerze znajdowały się popiersia Dorpmüllera. Usunięto je w 1985 w związku z przygotowaniami do obchodów 150 rocznicy budowy kolei w Niemczech. W Bundesbahndirektion Essen znajdował się niegdyś „Dorpmüllerzimmer”. W 1985 przemianowano go na „Kleiner Sitzungssaal” („mała sala konferencyjna”). Przechowywane tam popiersie byłego ministra również zostało usunięte.

Ulice w Wuppertalu, Minden i Hameln, nazwane imieniem Dorpmüllera także stopniowo przemianowano.

Tytuły i odznaczenia

  • 1925 – doktorat inżynierii Technische Hochschule Aachen
  • 1934 – złoty medal Pruskiej Akademii Przemysłu Budowlanego
  • 1939 – Orzeł Rzeszy Niemieckiej

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

DEU KVK Ritter swords BAR.svg
Umowna baretka: Krzyż Rycerski Wojennego Krzyża Zasługi z Mieczami (III Rzesza).
Hitler portrait crop (colorized).jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-H1216-0500-002 / CC-BY-SA
Portrait of Adolf Hitler.
PRU Roter Adlerorden BAR.svg
Baretka:Order Czerwonego Orła
Планка Золотой партийный знак НСДАП.svg
Планка Золотой партийный знак НСДАП
Bundesarchiv Bild 183-E00795, Julius Dorpmüller.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-E00795 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Julius Dorpmüller

Reichsverkehrsminister Dr. Julius Dorpmüller (Porträt) 16.1.1939 [Herausgabedatum]

[Dr. Julius Dorpmüller (Porträt)]

Abgebildete Personen:

  • Dorpmüller, Julius Heinrich Dr.: Reichsverkehrsminister, Generaldirektor der Reichsbahn, Deutschland