Juliusz Łuszczewski

Juliusz Łuszczewski (ur. 12 kwietnia 1892 we Lwowie, zm. 27 grudnia 1971 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy.

Życiorys

Kształcił się w Krakowie, w szkole teatralnej Michała Przybyłowicza, którą ukończył w 1910 roku. Rok wcześniej debiutował aktorsko na deskach krakowskiego Teatru Ludowego. W latach 1910-1911 był członkiem zespołu teatru w Sosnowcu, a następnie występował w Krakowie w Teatrze Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich oraz ponownie w Teatrze Ludowym (choć niektóre dane z tego okresu mogą dotyczyć jego brata, Leona). Po wybuchu I wojny światowej, w 1915 roku został powołany do służby wojskowej.

Juliusz Łuszczewski (drugi od lewej) podczas procesu aktorów oskarżonych za udział w filmie Heimkehr (1948)

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku występował w Poznaniu (Teatr Polski 1922-1923, Teatr Nowy 1925-1927), Lublinie (Teatr Miejski 1923-1925) oraz Bydgoszczy (Teatr Miejski 1927-1928). W latach 1928-1939 był członkiem zespołów teatrów warszawskich: Polskiego, Małego (1928-1930), Ateneum (1930-1932, 1935-1939), Artystów (1932-1933), Nowa Komedia (1933-1934) oraz Aktora (1933-1934).

W latach II wojny światowej występował w warszawskich teatrach jawnych: Ko­media, Bohema, Nowości, Miniatury oraz w krakowskim Teatrze Powszechnym. W 1941 roku wystąpił w nazistowskim filmie propagandowym "Heimkehr" (reż. Gustav Ucicky). Po zakończeniu wojny występował w warszawskim Teatrze Powszechnym (1945-1947). W 1947 roku za działalność w czasie wojny został zawieszony w prawach członka ZASP, a w 1948 roku wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie skazano go na karę 3 lat pozbawienia wolność za udział w filmie "Heimkehr". Do zawodu aktora powrócił w 1950 roku jako członek zespołu warszawskiego Teatru Powszechnego (1950-1970), a następnie - Teatru Narodowego (1970-1971).
Wystąpił w sześciu spektaklach Teatru Telewizji (1956-1967) oraz siedmiu audycjach Teatru Polskiego Radia (1951-1954). W 1964 roku otrzymał wyróżnienie na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za rolę Marmieładowa w spektaklu "Zbrodnia i kara".

Był bratem aktora Leona Łuszczewskiego oraz mężem aktorki i suflerki Marii Różańskej-Łuszczewskiej. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Bródnowskim (kwatera 32C-2-11).

Filmografia

• Księżna Łowicka (1932) - Makrot, szpieg Wielkiego Księcia
• Pod Twoją obronę (1933) - agent wywiadu
• Każdemu wolno kochać (1933) - Bobek, reżyser w teatrze "Wesoły sandacz"
• 10% dla mnie (1933) - "baron" Zdziś
• Jego wielka miłość (1936) - aktor w sztuce "Napoleon"
• Heimkehr (1941) - polski widz w kinie
• Sprawa do załatwienia (1953) - kierownik sklepu muzycznego
• Marysia i Napoleon (1966) - 2 role: szambelan Anastazy Walewski, wuj Marysi oraz kierownik stadniny w Walewicach

Bibliografia

• Juliusz Łuszczewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2022-03-04] .

Linki zewnętrzne

• Juliusz Łuszczewski w bazie filmpolski.pl