Juliusz Żórawski (architekt)

Juliusz Żórawski
Data i miejsce urodzenia2 października 1898
Kraków
Data i miejsce śmierci24 listopada 1967
Kraków
Alma materPolitechnika Warszawska
Praca
Stylmodernizm
BudynkiKino „Atlantic” w Warszawie
Szklany Dom w Warszawie
Dom Wedla przy ul. Puławskiej 28 w Warszawie
Szklany Dom przy ul. Mickiewicza 34/36
Grób rodzinny Juliusza Żórawskiego i jego ojca Kazimierza

Juliusz Żórawski (ur. 2 października 1898 w Krakowie, zm. 24 listopada 1967 tamże[1]) – polski architekt okresu modernizmu.

Życiorys

Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1927). Asystent m.in. w Katedrze Projektowania Monumentalnego do 1939 roku. W latach 1936–1939 był sekretarzem w Zarządzie Głównym SARP. W czasie wojny uzyskał tajny doktorat na WAPW w 1943 o psychologicznym oddziaływaniu architektury na człowieka, którego promotorem był Władysław Tatarkiewicz. Okres 1943–1945 spędził w Zakopanem.

Po wojnie osiadł w Krakowie, gdzie od 1945 pracował na Politechnice Krakowskiej, w której w 1946 uzyskał tytuł profesorski. Prowadził tam katedrę projektów przemysłowych. Autor m.in. pracy O budowie formy architektonicznej (1962)[1].

Większość jego projektów została zrealizowana w 2. połowie lat 30. Najbardziej znane są jego awangardowe budynki mieszkalne projektowane w oparciu o pięć zasad architektury nowoczesnej, sformułowanych przez Le Corbusiera. W latach 1927–1939 prowadził własną pracownię projektową na ulicy Korzeniowskiego w Warszawie.

Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 196-3-4)[2].

Wybrane realizacje

  • Kino „Atlantic” w Warszawie (1929–1930, z Jerzym Sosnkowskim; przebudowane po 1945)[3]
  • Dom Wedla przy ul. Puławskiej 28 (1935–1936)[4]
  • kamienice przy ul. Puławskiej 24a i 24b (1935)[5]
  • kamienica przy ul. Bartoszewicza 1 (1937–1939)[6]
  • dom w al. Przyjaciół 3 w Warszawie (1937, współpraca – Aleksander Więckowski)[7]
  • budynek miejskich szkół powszechnych nr 52, 67 i 121[8] przy ul. Różanej 22/24 (1934–1935)[9]
  • Szklany Dom dla Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych Pracowników Umysłowych na ul. Mickiewicza 34/36 (1937–1939)[10]
  • kamienica przy ul. Krętej 1 (1937)[11]
  • willa prof. Zakrzewskiego (obecnie rezydencja ambasadora Danii) przy ul. Filtrowej 13 (1922–1926 lub 1930, z Antonim Dygatem)[12]
  • Apartment House na ulicy 6 Sierpnia 28 (obecnie Nowowiejska 4)[13] w Warszawie (1933–1935, zniszczony w 1944, odbudowany w zmienionej formie po 1945)[14]
  • kamienica przy ul. Chocimskiej (1932, z Zygmuntem Plater-Zyberkiem)[15]
  • Kino Femina (1936–1939)
  • współpraca z Zygmuntem Plater-Zyberkiem w projekcie budowy Toru wyścigów konnych Służewiec wraz z zespołem budynków (1937–1939)
  • Gmach PKO w Wilnie (1936–1938, razem z Z. Pugetem, przebudowa 1996, A. Nasvytas)

Przypisy

  1. ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1034. ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ Cmentarz Stare Powązki: LEOKADJA ŻORAWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-05-20].
  3. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 99. ISBN 83-908950-1-3.
  4. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 71. ISBN 83-60350-00-0.
  5. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 124. ISBN 83-908950-1-3.
  6. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 31. ISBN 83-60350-00-0.
  7. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 101. ISBN 83-908950-1-3.
  8. ↑ Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 124. ISBN 978-83-61253-51-8.
  9. ↑ Szkoła przy Różanej już po modernizacji. W: Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 12 marca 2021. [dostęp 2021-03-16].
  10. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 207. ISBN 83-908950-1-3.
  11. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 255. ISBN 83-908950-1-3.
  12. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 111. ISBN 83-60350-00-0.
  13. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 14 Nowowiejska–Francesco Nullo. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2008, s. 38. ISBN 978-83-88372-37-7.
  14. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 65. ISBN 83-60350-00-0.
  15. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 126. ISBN 83-908950-1-3.

Media użyte na tej stronie

Szklany Dom ul. Mickiewicza w Warszawie 2017.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Szklany Dom (1938-1941) przy ul. Mickiewicza 34/36 w Warszawie, Polska. Przykład luksusowego modernizmu. Architekt Juliusz Żórawski stworzył budynek z mieszkaniami o powierzchni od 33 do 177m2 każde i z dużym tarasem widokowym na dachu.
Żórawscy rodzinny grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób rodzinny Kazimierza Żórawskiego i jego syna Juliusza.
Dom Wedla przy ul. Puławskiej w Warszawie 2020.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dom Wedla przy ul. Puławskiej 28 w Warszawie