Juliusz Gromczakiewicz

Juliusz Cezar Gromczakiewicz

podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1891 Kraków
Data śmierci	11 lutego 1944
Przebieg służby
Lata służby	1913–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Wojsko Polskie we Francji
Jednostki	6 pułk artylerii polowej 4 pułk artylerii ciężkiej 8 pułk artylerii ciężkiej 1 Pomorski pac
Stanowiska	dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska
Odznaczenia

Juliusz Cezar Gromczakiewicz^[a] (ur. 27 listopada 1891 w Krakowie, zm. 11 lutego 1944) – oficer artylerii cesarskiej i królewskiej armii, Wojska Polskiego i Wojska Polskiego we Francji, kawaler Orderu Virtuti Militari, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Laurentego i Heleny ze Świbów^[3]. Absolwent c. k. gimnazjum w Dębicy^[3], w którym w 1912 złożył maturę^[4]. W 1913 został powołany do c. i k. armii i wcielony do pułku haubic polowych nr 10 w Przemyślu. W szeregach tego pułku (przemianowanego później na pułk haubic polowych nr 24 i pułk artylerii polowej nr 124) walczył na froncie włoskim^[3]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy artylerii: chorążego (1 lipca 1916) i podporucznika (1 stycznia 1917)^[1][2].

W 1918 wstąpił ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do Stacji Zbornej i Uzupełnień Formacji Artylerii w Krakowie. Na początku grudnia zdemobilizowany. Ponownie przyjęty do wojska w czerwcu 1919 i skierowany do 3. baterii 6 pułku artylerii polowej. Później wyznaczony został na stanowisko adiutanta. Na stanowisku dowódcy baterii walczył w obronie Śląska Cieszyńskiego, a następnie na frontach wojny polsko-bolszewickiej. Za wybitne zasługi w czasie odpierania ataków nieprzyjaciela w walkach pod Białkami i Firlejówką odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[3][5]. 14 listopada 1920, jako przedstawiciel macierzystego pułku, wziął udział w ceremonii wręczenia Józefowi Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej^[6].

Po wojnie pozostał w zawodowej służbie wojskowej w 6 pułku artylerii polowej w Krakowie^[7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 291. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[10]. W styczniu 1927 został przeniesiony z 6 pap do 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy II dywizjonu w Częstochowie^[11]. 12 kwietnia 1927 został mianowany na stopień major ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 40. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[12]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II dywizjonu^[13]. 26 kwietnia 1930 został przeniesiony do 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu na stanowisko kwatermistrza^[3][14]. W maju 1933 został przesunięty na stanowisko dowódcy dywizjonu^[3][15]. W sierpniu 1935 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Stryju^[3][16]. Na tym stanowisku pozostał do 1939^[17].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji i został dowódcą I dywizjonu w 1 pułku artylerii ciężkiej. Walczył na Linii Maginota, w bitwie w rejonie Dieuze, o utrzymanie kanału Marna–Ren, w bitwach pod Baccarat i Saint-Die. 22 czerwca 1940 dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w Oflagu XVII A Edelbach^[3][18]. 25 września 1940 został przeniesiony do Oflagu XXI, a 27 maja 1942 do Oflagu II D Gross-Born^[19]. Zmarł 11 lutego 1944. Akt zgonu wystawił urząd miasta Berlina^[18][b]. Został mianowany na stopień podpułkownika^[3][20].

Juliusz Gromczakiewicz był żonaty z Olgą z Wieczorkowskich, z którą miał córkę Ewę (ur. 1916)^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 565)^[3][6]
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921”^[21]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[20][3] „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”
• Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”^[22]
• francuski Krzyż Wojenny^[20]
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy^[23]
• Krzyż Wojskowy Karola^[23]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.)
• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.)
• V. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1911/12. Tarnów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1912.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Kazimierz Kuś: Zarys historji wojennej 6-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Eligiusz Tomkowiak: Gromczakiewicz Juliusz (27 XI 1891–1943) podpułkownik. W: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Bogusław Polak (red.). T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
• Marian Zgórniak: Juliusz Gromczakiewicz (1895–1943). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VIII. Polska Akademia Nauk, 1960.
• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].