Juliusz Hochberger

Juliusz Hochberger

Data i miejsce urodzenia	16 maja 1840 Poznań
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 1905 Lwów
Miejsce spoczynku	Cmentarz Łyczakowski we Lwowie
Zawód, zajęcie	architekt

Kościół Najświętszego Zbawiciela (dawniej św. Pawła), Poznań

Gmach Galicyjskiego Sejmu Krajowego (obecnie Uniwersytet Lwowski), Lwów

Gimnazjum nr 3 im. Franciszka Józefa I (w latach 1918-1939 im. Stefana Batorego), Lwów

Austriacki Bank Kredytowy, Lwów

Juliusz Karol Hochberger (ur. 16 maja 1840 w Poznaniu, zm. 5 kwietnia 1905 we Lwowie) – polski architekt.

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w 1859 wyjechał do Berlina, gdzie kontynuował naukę na Królewskiej Akademii Budownictwa. Już podczas studiów okazał się wybitnym architektem, w 1866 został odznaczony srebrnym medalem w konkursie zorganizowanym z okazji rocznicy śmierci Karla Friedricha Schinkela. Po ukończeniu studiów rozpoczął praktykę u pruskich architektów i przedsiębiorców budowlanych, jego twórczość w tym czasie była różnorodna, projektował kościoły, mosty, drogi, szpitale, stacje kolejowe i dworce. Był m.in. głównym inżynierem na budowie linii kolejowej łączącej Toruń z Poznaniem. W 1872 wziął udział w konkursie na wolne stanowisko szefa Miejskiego Urzędu Budowlanego we Lwowie, wygrał go i zajmował to stanowisko przez trzydzieści trzy lata. Od 1877 należał do Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, od 1882 wchodził w skład rady redakcyjnej czasopisma "Dźwignia", a od 1890 do 1893 Czasopisma Technicznego. Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie. W 1894 został odznaczony Orderem Żelaznej Korony III klasy. Zmarł w 1905, spoczywa na Cmentarzu Łyczakowskim (kw. 86).

Dorobek architektoniczny

Kościoły

• Kościół Najświętszego Zbawiciela w Poznaniu (współautor Friedrich August Stüler) /1866-1869/;
• Kościół pw. Św. Marii Magdaleny w Pszczewie /1894-1897/;

Budynki administracyjne

• Gmach Sejmu Krajowego Galicji, na elewacji rzeźby Teodora Rygiera, Feliksa Mikulskiego i Zygmunta Trembeckiego /1877-1881/;

Placówki oświatowe

W 1873 sejm Austro-Węgier przyjął uchwałę zmieniającą zasady finansowania szkolnictwa, od tego czasu ciężar budowy gmachów szkolnych i ich utrzymania spadł na lokalne samorządy. Poza istniejącymi szkołami żeńskimi i męskimi wprowadzono również koedukacyjny model nauczania. Jednym z uczestniczących w konkursach na budowę gmachów szkolnych był Juliusz Hochberger, zaprojektował:

• Gimnazjum nr III im. Franciszka Józefa I (w latach 1919-1939 im. Stefana Batorego), ulica Kniazia Romana 5 (Stefana Batorego), na elewacji rzeźby dłuta Tadeusza Barącza przedstawiające Mikołaja Kopernika, Jędrzeja Śniadeckiego, Adama Mickiewicza, Tadeusza Czackiego, Józefa Maksymiliana Ossolińskiego i Jana Długosza /1876/;
• Wyższa szkoła realna przy ulicy Wołodymyra Szuchewycza 2 (Ludwika Kubali) /1876/;
• Szkoła św. Marcina przy ulicy Żółkiewskiej 6 (św. Marcina) /1876/;
• Szkoła Marii Magdaleny u zbiegu Stepana Bandery 11 (Leona Sapiehy) i Generała Czuprynki (Andrzeja Potockiego) /1883/;
• Szkoła św. Anny przy ulicy Mykoły Łeontowycza 2 (św. Anny) przy Gródeckiej 28 /1884/;
• Szkoła im. Stanisława Staszica przy ulicy Łesi Ukrainki 45 (Skarbkowska), obecnie Ukraińska Akademia Drukarstwa /1892/;
• Szkoła im. Adama Mickiewicza przy ulicy Teatralnej 15 (Tadeusza Rutowskiego), na elewacji posąg Adama Mickiewicza dłuta Stanisława Romana Lewandowskiego /1891-1893/;

Instytucje

• Budynek firmy ubezpieczeniowej, później Austriacki Bank Kredytowy przy ulicy Strzelców Siczowych 14 (3 maja) /1883/;
• Gmach oddziału krakowskiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego "Florianka" przy ulicy Strzelców Siczowych 16 (3 maja) /1887/ (autorstwo tego gmachu przypisywano Ludwikowi Baldwin-Ramułtowi);

Inne budynki i budowle

• Własna willa przy ulicy św. Cyryla i Metodego 11 (Jana Długosza) /1880/, w 1913 dom nabył rzeźbiarz Stanisław Roman Lewandowski i zlecił jego przebudowę Kazimierzowi Teodorowiczowi, obecnie przedszkole;
• Plebania cerkwi świętej Paraskiewy przy ulicy Hajdamackiej 2 (Balonowa) /1873-1876/;
• Remiza straży pożarnej na placu Kniazia Światosława (Józefa Bema);
• Remiza straży pożarnej przy ulicy Wołodymira Winniczenki (Stefana Czarnieckiego) /1884/ – nie istnieje;
• Remiza straży pożarnej przy placu Daniela Halickiego (Plac Strzelecki), współautor Ignacy Brunek, na elewacji rzeźba św. Floriana dłuta Piotra Wójtowicza /1901/;
• Maneż wojskowy przy ulicy Generała Ołeksandra Hrekowa 1 (Arciszewskich) przy Weteranów /1889-1891/;
• Przytułek dla biednych fundacji Brata Alberta u zbiegu ulicy Złotej 2 i Kleparowskiej 15 /1892-1896/;
• Kompleks zabudowań szpitalnych dla nieuleczalnie chorych przy ulicy Stepana Smal-Stockiego (Bilińskich) fundacji Antoniego i Walerii Bilińskich, współautorzy Jan Lewiński, Józef Kajetan Janowski, Adolf Wiktor Weiss i Ignacy Brunek /1891-1897/;
• Pawilon Lwowa na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie w 1894, pomysł Juliusza Hochbergera został zrealizowany przez Karela Boublíka. Po zakończeniu wystawy został przebudowany na restaurację działającą w Parku Stryjskim /1894/;
• Projekt restauracji Bramy Prochowej /1895/;
• Neogotycka brama wejściowa na Cmentarz Łyczakowski /1875, przebudowa 1901/;
• Most na Obrze w Trzcielu.

Bibliografia

• S. Łoza, Słownik architektów i budowniczych polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracujących. Wydawnictwo Instytutu Popierania Nauki im. Mianowskiego Warszawa 1931 s. 131—132.
• S. Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce. Wyd. Budownictwo i Architektura Warszawa 1954.
• Jakub Lewicki, Między tradycją a nowoczesnością: architektura Lwowa lat 1893-1918. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami: Wydawnictwo Neriton Warszawa 2005 s. 590 ISBN 83-88372-29-7.
• Grzegorz Rąkowski, LWÓW. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Część IV. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2008, ISBN 978-83-89188-70-8.

Linki zewnętrzne

• Володимир Тимофієнко "Зодчі України кінця XVIII – початку XX століть. Біографічний довідник" /j.ukr/