Juliusz Isaak

Juliusz Isaak

Juliusz Isaak (ur. 8 czerwca 1870 w Pilicy, zm. 2 listopada 1923 w Porębie) – polski entomolog amator.

Życiorys

Jego rodzice prowadzili warsztat powroźniczy w Pilicy, odziedziczony potem przez brata Juliusza, Wilhelma. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował jako rysownik i rytownik w fabryce włókienniczej Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”. Zaprojektował pierwsze znaczki pocztowe, wyemitowane przez pocztę miejską w Zawierciu w 1915 roku[1]. Jako entomolog był samoukiem. Kolekcja Isaaka obejmowała głównie motyle (2654 gatunków) i chrząszcze (3872 gatunki), w tym rzadkie okazy chrząszczy jaskiniowych i myrmekofilnych. Łącznie liczyła około 15000 okazów[2]. W 1909 kolekcja Isaaka została wyróżniona na Wystawie Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie, w 1913 roku wyróżniono ją na Wystawie Entomologicznej w Warszawie. Zbiory zostały wtedy zakupione do Muzeum Instytutu Pedagogicznego. Isaak szczególnie interesował się hodowlą motyli, krzyżując je uzyskiwał nowe odmiany (bastardy), w tym hermafrodytyczne. Był członkiem Polskiego Związku Entomologicznego[3] i drezdeńskiego towarzystwa entomologicznego „Iris” (Entomologischer Verein „Iris” zu Dresden)[4]. Popularyzował wiedzę o owadach, jego uczniami byli Ludwik i Marian Masłowscy[5].

Isaak opublikował tylko jedną pracę naukową, dotyczącą zdolności świecenia u niedźwiedziówki kai (Arctia caja)[6]. Poza tym ogłosił popularny artykuł o owadach w czasopiśmie „Entomolog Polski”. Dwie prace opracował i opublikował po jego śmierci Witold Niesiołowski[7]. Zbiory motyli i chrząszczy w 1952 roku zakupiło Muzeum Narodowe w Kielcach, ich część (63 gabloty z owadami egzotycznymi) przejęło w latach 60. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk[8]Spuścizna Juliusza Izaaka przechowywana jest obecnie w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie[9].

Był dwukrotnie żonaty. Z małżeństwa z Emilią Kloss (1868–1914) urodziło się troje dzieci: Zofia, Henryka, po mężu Jaklicz (1892–1975), i Aleksander[10]. Drugie małżeństwo z Michaliną Hochbaum (1880–1937?) było bezdzietne. Michalina Isaakowa po śmierci męża kontynuowała objazdowe wystawy kolekcji entomologicznych.

Zmarł w 1923 roku, został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Porębie[11][12]. Grób nie zachował się[10]. Wspomnienie o nim napisał Witold Eichler[13].

Przypisy

  1. ↑ Gryżewski T. Znaczki poczty miejskiej w Zawierciu. Filatelista 19 (12), 1972
  2. ↑ Gabriel Brzęk. „Isaak Juliusz”. W: Polski Słownik Biograficzny t. 10 s. 170.
  3. ↑ Nowi członkowie. Polskie Pismo Entomologiczne 2 (1), s. i, 1923
  4. ↑ Vereins-Nachrichten. „Deutsche entomologische Zeitschrift” s. 10, 1889
  5. ↑ Józef Razowski. „Isaak Juliusz”. W: Stanisław Feliksiak (red.) Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987 s. 217. ISBN 83-01-00656-0
  6. ↑ Isaak J. Ein Fall von Leuchtfähigkeit bei einem europäischen Großschmetterling. „Biologisches Zentralblatt” 36, s. 216–218, 1916
  7. ↑ Niesiołowski W. Motyle większe (Macrolepidoptera) okolic Zawiercia i niektórych miejscowości b. Królewstwa Polskiego, według rękopisu śp. Juliusza Izaaka. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej 62, ss. 93–131, 1928
  8. ↑ Almanach entomologów polskich XX wieku. Poznań, 2001 s. 75
  9. ↑ Zespoły z Działu III – Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, pan.pl [dostęp 2020-12-29] (pol.).
  10. ↑ a b Kapuściński S. Bielewicz M. Pamięci Juliusza Isaaka (1870–1923). Wiadomości Entomologiczne 21, ss. 55–59, 1991
  11. ↑ Zgon zasłużonego entomologa. Gazeta Bydgoska R. 2 nr 257 (9.11.1923)
  12. ↑ Ś.p. Juljusz Isaak. Kurjer Warszawski nr 308 (6.11.1923) s.6
  13. ↑ Eichler W. Ś. p. Juliusz Isaak (Wspomnienie pośmiertne). „Polskie Pismo Entomologiczne” 2 (4), s. 1–2, 1923

Media użyte na tej stronie

Juliusz Isaak.jpg
Juliusz Isaak, polski entomolog