Juliusz Zaleski

Juliusz Zaleski
Ilustracja
Juliusz Zaleski podczas zjazdu z okazji 50-lecia sanockiego gimnazjum (12 czerwca 1938)
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1889
Sanok

Data i miejsce śmierci

listopad 1940
Kijów

Zawód, zajęcie

nauczyciel, pedagog

Tytuł naukowy

doktor

Edukacja

C. K. Gimnazjum w Sanoku

Uczelnia

Uniwersytet Lwowski

Stanowisko

wizytator szkół średnich

Pracodawca

Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego

Rodzice

Karol Zaleski
Wilhelmina z d. Leixner

Krewni i powinowaci

Tadeusz, Jakub, Karol, Zygmunt, Władysław, Maria, Jadwiga, Zofia (rodzeństwo)

Odznaczenia
Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Juliusz Zaleski
Julius v. Zaleski
Ilustracja
Juliusz Zaleski w mundurze c. i k. armii przed 1918
kapitan rezerwy piechoty kapitan rezerwy piechoty
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1889
Sanok

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Przebieg służby
Lata służby

1914–1920

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier,
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

45 Pułk Piechoty Austro-Węgier,
3 Batalion Strzelców Sanockich,
39 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Gwiazda Przemyśla
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Krzyż Obrońców Węzła Zagórskiego Odznaka Ofiarnych O.K.O.P.
AUT KuK Kriegsbande schwertern-gold BAR

Juliusz Adam Zaleski[a] (ur. 29 maja 1889 w Sanoku, zm. w listopadzie 1940 w Kijowie) – polski nauczyciel polonista z tytułem doktora, pedagog, historyk i krytyk literatury. Żołnierz, uczestnik trzech wojen, kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Rodzina Zaleskich (ok. 1906-1912)
Rodzina Zaleskich (ok. 1912-1918)
Upamiętnienie na Mauzoleum w Sanoku

Życiorys

Juliusz Adam Zaleski urodził się 29 maja 1889[1][b]. Był wnukiem Ludwika Zaleskiego z Mikuliczyna (powstaniec listopadowy)[2][3] oraz drugim dzieckiem lekarza i społecznika dr Karola Zaleskiego (1856–1941) oraz nauczycielki Wilhelminy z domu Leixner (1859–1912)[1] [4]. Miał ośmioro rodzeństwa: (pięciu braci i trzy siostry), byli to kolejno Tadeusz (ur. 1887), Karol (ur. 1890), Zygmunt Jan (ur. 1892[5][6]), Władysław (ur. 1894), Maria Elżbieta (1896-1967[7][8], po mężu Hanus[2]), Jakub (ur. 1899), Jadwiga (ur. 1900) i Zofia Ludwika (1903–1906, zmarła w dzieciństwie[9][10][11] na zapalenie opon mózgowych[2][12]). Rodzina zamieszkiwała w tzw. Willi Zaleskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie był m.in. Wojciech Stepek)[4][13][14][15]. Następnie kształcił się na studiach filozoficznych na kierunku filologii polskiej na Wydziale Filozoficznego Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie do 1912[4]. W 1910 był stypendystą w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich (wówczas stypendystą był także Władysław Dajewski, późniejszy profesor sanockiego gimnazjum)[16][17]. Na początku 1910 został uznany przynależnym do gminy Sanok[17]. Od 1912/1913 był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[18]. Należał do Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza[19].

Jako kandydat stanu nauczycielskiego w roku szkolnym 1911/1912 przysłuchiwał się lekcjom szkolnym w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[20]. 29 sierpnia 1912 został mianowany zastępcą nauczyciela w tej szkole i złożył przysięgę służbową 10 września tego roku[21]. Uczył tam języka polskiego, języka łacińskiego, języka greckiego[22]. W roku szkolnym 1913/1914 do kwietnia 1914 przebywał na urlopie[23].

Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 podjął decyzję o wstąpieniu do formowanych Legionów Polskich, jednak nie powiodło się usiłowanie przystąpienia w szeregi Legionu Wschodniego[4]. Jesienią 1914 został asenterowany do C. K. Armii, w szeregach której służył początkowo jako jednoroczny ochotnik[24][25]. Najpierw był kadetem-aspirantem w Wiedniu[4]. Został awansowany na stopień podporucznika rezerwy z dniem 1 sierpnia 1916[26]. Służył w rezerwowej kompanii w Przemyślu[4]. Brał udział w działaniach wojennych na froncie litewskim, bukowińskim, siedmiogrodzkim oraz włoskim, gdzie został ciężko ranny, po czym przebywał w szpitalu polowym[4][25]. W 1917, 1918 pozostawał podporucznikiem rezerwy 45 Pułku Piechoty Austro-Węgier w Sanoku[27][28][29]. W służąc w tej jednostce w Przemyślu w 1918 przystąpił do struktur Polskiej Organizacji Wojskowej, organizowanych przez por. Leona Kazubskiego (także sanoczanina)[30]. Na skutek zdrady sierżanta Mżika był objęty śledztwem, rewizją oraz inwigilacją[30].

Po zwolnieniu ze służby i otrzymaniu urlopu powrócił na Uniwersytet Lwowski, gdzie zdał rygorozum i na podstawie dysertacji pt. Monolog w dramacie 18 kwietnia 1918 uzyskał tytuł doktora filozofii (promotorem przewodu doktorskiego był prof. Wilhelm Bruchnalski)[4]. Pierwotnie przygotowywał się do pracy nauczycielskiej w macierzystym lwowskim gimnazjum przed rokiem szkolnym 1918/1919[4]. U kresu wojny na przełomie października i listopada 1918 przebywał w Sanoku i był organizatorem Wojska Polskiego tamże polskiego garnizonu w mieście i powiecie sanockim (z tego czasu zachowały się notatki i zapiski Juliusza Zaleskiego oraz jego artykuł opublikowany w tygodniku Ziemia Sanocka z 7 grudnia 1918)[4][31]. W listopadzie 1918 został dowódcą kompanii tzw. „Batalionu Dzieci Sanockich”[32][33] (później był autorem wspomnień tej jednostki publikowanych w 1919/1920 na łamach czasopisma „Ziemia Sanocka”[34][35]). W szeregach tej jednostki brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej[4][36]. Był także w składzie pociągu pancernego „Kozak”[37]. Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1918 (mianowanie na ten stopień uzyskał tym samym rozkazem także jego brat Władysław)[38] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera mianowany komendantem Szkoły Podoficerskiej w Sanoku od 1 listopada 1918[39]. Później uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, odbywając służbę w Obozie Warownym „Przemyśl”[4]. Został zwolniony z czynnej służby w sierpniu 1920[4]. Został awansowany do stopnia kapitana rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[40][41]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich, stacjonującym w garnizonie Jarosław[42][43]. W 1934 jako kapitan rezerwy piechoty był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I jako oficer po ukończeniu 40 roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[44].

W okresie II Rzeczypospolitej pozostawał nauczycielem. W roku szkolnym 1912/1922 odbył praktykę w Miejskim Gimnazjum Herbertów w Dobromilu[4]. Od roku szkolnego był profesorem w macierzystym gimnazjum we Lwowie, przemianowanym na III Państwowe Gimnazjum im. Stefana Batorego, w którym uczył języka polskiego, historii i był zawiadowcą biblioteki nauczycielskiej, opiekunem Kółka Polonistycznego[4][45][46]. W maju 1924 uzyskał dyplom kwalifikacyjny uprawniający do nauczania języka polskiego w szkołach średnich ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich[4]. Poza gimnazjum równolegle pracował także w Zakładzie Naukowym Żeńskim z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej we Lwowie (ucząc języka polskiego do ok. 1926)[47][48], w wyższych kursach nauczycielskich oraz wykładał historię literatury na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej[4]. W 1926 otrzymał tytuł profesora gimnazjalnego[4]. W III Gimnazjum pracował do 26 maja 1930, po czym od 1 czerwca 1930 pełnił obowiązki okręgowego wizytatora szkół w Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego[49][50][51]. Następnie, od 1 grudnia 1930 pełnił obowiązki ministerialnego wizytatora szkół w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[4][52][53]. Z tej funkcji został zwolniony z dniem 31 sierpnia 1932 i ponownie powierzono mu pełnienie obowiązków okręgowego wizytatora szkół w KOSL – w tym czasie pozostawał na stanowisku profesora Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie[4][54]. Stanowisko wizytatora szkół średnich KOSL pełnił do 1939[55][56][57][57][58]. W czerwcu 1938 był przedstawicielem lwowskiego kuratorium na I Zjazd Absolwentów z okazji 50-lecia pierwszej matury w sanockim gimnazjum[59]. Publikował w zakresie historii i krytyki literatury zarówno wydawnictwa zwarte, jak również w czasopiśmie „Pamiętnik Literacki”[60], ponadto był wydawcą.

Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz nastaniu okupacji sowieckiej ziem polskich został aresztowany przez Sowietów 13 marca 1940 w miejscu swojego zamieszkania przy ulicy Józefa Piłsudskiego 23 we Lwowie[4] (późniejsza ul. Iwana Franki[61]). W listopadzie 1940 został zamordowany w siedzibie NKWD w Kijowie[4]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-24 oznaczony numerem 347, dosłownie określony jako Julian Zaleski)[c][62][63][64]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Juliusz Zaleski był żonaty z Jadwigą z domu Bursztyńską, z którą miał córkę Danutę (ur. ok. 1928)[4]. W kwietniu 1940 oboje zostały deportowane w głąb ZSRR na obszar Kazachskiej SRR[4]. Jego brat Jakub także został ofiarą zbrodni katyńskiej (został zamordowany w Katyniu). W artykule prasowym o rodzinie Zaleskich z 1982 roku na łamach czasopisma „Podkarpacie” podano, Juliusz zginął podczas II wojny światowej, a Jakub w trakcie kampanii wrześniowej[2].

Publikacje

  • Największy wróg ludzkości (1911)[4][65]
  • Ze studiów nad monologiem w dramacie: monolog w dramacie pseudoklasycznym w Polsce (1924)[4][66]
  • Barbara Radziwiłłówna: tragedia w 5 aktach (1925, współautorzy: Alojzy Feliński, Stefan Vrtel-Wierczyński)[67]
  • Program ministerialny nauki języka polskiego w szkole średniej w świetle dotychczasowej praktyki. Referat zbiorowy Sekcji Polonistycznej TNSW we Lwowie (1925, współautorzy: Zenon Aleksandrowicz, Juliusz Balicki, Ryszard Skulski)[68]
  • Wiek Oświecenia. Historja literatury wieku Oświecenia w Polsce. Z Rękopisu Pośmiertnego (wydawca, 1926, autor: Konstanty Wojciechowski)[69]
  • Przewrót w umysłowości i literaturze polskiej po roku 1863; Miłość w poezji polskiej; Ballady i romanse; Współzawodnik Sienkiewicza (Z Papierów Pośmiertnych wydali: Dr. Juliusz Balicki, Dr. Zygmunt Szweykowski, Dr. Juliusz Zaleski, 1926, autor: Konstanty Wojciechowski)[70]
  • Zwięzły podręcznik historii literatury polskiej (1930, współautor: Konstanty Wojciechowski)[71]
  • Sienkiewicz jako wychowawca (ze zbioru materiałów dla organizacji Dnia Sienkiewiczowskiego, 1933)[4]

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Juliusza Zaleskiego zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[72] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum (wskazany w gronie zmarłych na terenie Z. S. R. R.)[73][74].

W 1962 Juliusz Zaleski został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji wojskowej c. i k. armii był określany jako „Julius v. Zaleski”.
  2. ↑ Datę urodzenia 29 maja 1889 podały np. Roczniki Oficerskie. Inny dzień urodzenia, 25 września 1889, wskazał Jan Zaleski, zob. Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 363, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  3. ↑ Ukraińska Lista Katyńska podała jako imię „Julian”, jednak zgadza się zarówno rok urodzenia (1889), jak i imię ojca (Karol). Ponadto Juliusz Zaleski został wymieniony podczas Apelu Poległych w trakcie obchodów „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” w 1958 jako poległy z lat 1939–1945 (obok swojego brata Jakuba) – Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.

Przypisy

  1. ↑ a b Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 215 (poz. 142).
  2. ↑ a b c d Czesław Skrobała / Jadwiga Zaleska. Opowieść wigilijna. „Podkarpacie”, s. 1, 6, nr 43 z 23 grudnia 1982. 
  3. ↑ Wpoić młodzieży patriotyzm. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, nr 28 (193) z 1–19 października 1980. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 363-365, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  5. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 82 (poz. 224).
  6. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 548.
  7. ↑ Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 173 (poz. 75).
  8. ↑ Maria Hanus. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-10-20].
  9. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 30 (poz. 73).
  10. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 125, s. 3, 27 maja 1906. 
  11. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 78.
  12. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 78. ISBN 83-909787-0-9.
  13. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 62, 78.
  14. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Sanocka”, s. 3, 23 czerwca 1907. 
  15. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2017-10-23].
  16. ↑ Sprawozdanie z czynności Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich za rok 1910. Lwów: 1910, s. 33.
  17. ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 590 (poz. 15).
  18. ↑ XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1912 do 31 marca 1913. 1913, s. 55.
  19. ↑ Sprawozdanie z czynności wydziału Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza we Lwowie za lata 1911–1913. Lwów: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, 1914, s. 16.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1912. Lwów: 1912, s. 61.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 36.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 35.
  23. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1914. Lwów: 1914, s. 34.
  24. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 41, 49.
  25. ↑ a b c Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1916/17. Lwów: 1917, s. 10.
  26. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 309.
  27. ↑ a b Kronika. Odznaczenia w c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 142 z 24 czerwca 1917. 
  28. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 597.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1917/18. Lwów: 1918, s. 7.
  30. ↑ a b Jednodniówka 37 P. P. 1929 ↓, s. 5.
  31. ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności. Życie gospodarcze społeczne i polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 504, 505, 506.
  32. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 2, 7 grudnia 1919. 
  33. ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności. Życie gospodarcze społeczne i polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 505.
  34. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 1-2, 7 grudnia 1919. 
  35. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 33, s. 2, 4 kwietnia 1920. 
  36. ↑ Działalność patriotyczna TG „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl, 7 grudnia 2009. [dostęp 2014-06-27].
  37. ↑ Według Jana Zaleskiego służył jako dowódca pociągu pancernego „Kozak”, zob. Jan Zaleski. Biografie. Juliusz Adam Zaleski (1889–1940). „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 12-13, s. 364, 2000-2002. Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Przemyślu. ISSN 0860-0317. 
  38. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 647, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  39. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 654, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  40. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 478.
  41. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 419.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 240.
  43. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 222.
  44. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 10, 809.
  45. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szk. 1927/28. Z uwzględnieniem Dziesięciolecia 1918-1928. Lwów: 1928, s. 20, 22.
  46. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego III. Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930. Lwów: 1930, s. 5, 14, 20.
  47. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1925/6. Lwów: 1926, s. 64.
  48. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1926/7. Lwów: 1927, s. 41.
  49. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego III. Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930. Lwów: 1930, s. 7.
  50. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 362, nr 7 z 1 lipca 1930. 
  51. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 289, nr 6 z 15 lipca 1930. 
  52. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 619, nr 12 z 29 grudnia 1930. 
  53. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 609, nr 12 z 17 stycznia 1931. 
  54. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 74, 80, nr 5 z 23 grudnia 1932. 
  55. ↑ Pierwsza część wspomnień z roku 1991. lwow.com.pl. [dostęp 2014-06-27].
  56. ↑ J.W.P. Wizytatorowi Dr Juliuszowi Zaleskiemu Koło Rodzicielskie Państwowego Gimnazjum w Brzeżanach z okazji odsłonięcia popiersia Marszałka E. Śmiegłego-Rydza i poświęcenia sztandaru w dniu 7.XI.1937 r.. sbc.org.pl. [dostęp 2014-06-27].
  57. ↑ a b Projekt kursów wiedzy o Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 12 z 17 stycznia 1939. 
  58. ↑ Ogłoszenia. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 554, 565, nr 10 z 25 października 1932. 
  59. ↑ Wielki zjazd sanoczan. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 140 z 24 czerwca 1938. 
  60. ↑ Juliusz Zaleski. bazhum.pl. [dostęp 2014-06-27].
  61. ↑ Nazwy ulic Lwowa. lwow.com.pl/. [dostęp 2017-10-22].
  62. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 110. [dostęp 2016-04-26].
  63. ↑ Polscy oficerowie i policjanci zamordowani przez NKWD i pochowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej. katedrapolowa.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
  64. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2014)].
  65. ↑ Największy wróg ludzkości (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  66. ↑ Ze studjów nad monologiem w dramacie: monolog w dramacie pseudoklasycznym w Polsce (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  67. ↑ Barbara Radziwiłłówna. Tragedja w 5 aktach (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  68. ↑ Publikacje książkowe - Teoria kształcenia literackiego w latach 1918–1939. Antologia, Cz. 1. ljazownik.pl. [dostęp 2015-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 kwietnia 2015)].
  69. ↑ Wiek oświecenia (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  70. ↑ Przewrót w umysłowości i literaturze polskiej po roku 1863; Miłość w poezji polskiej; Ballady i romanse; Współzawodnik Sienkiewicza (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  71. ↑ Zwięzły podręcznik historji literatury polskiej (ang.). worldcat.org. [dostęp 2014-06-27].
  72. ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.
  73. ↑ Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 119.
  74. ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Medal Za Długoletnią Służbę Brązowy BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Juliusz Zaleski (1938-06-12)a.JPG
Zjazd absolwentów Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku w jubileusz 50-lecia szkoły w 1938. Juliusz Zaleski (wizytator szkół średnich kuratorium lwowskiego). Autor fotografii: Franciszek Strachocki
Zaleski family of Sanok.jpg
Rodzina Zaleskich w Sanoku (1906-1912 - na zdjęciu brak jest córki Zofii, żyjącej w latach 1903-1906, natomiast jest na zdjęciu Wilhelmina Zaleska, zm. 1912).
Juliusz Zaleski (-1918).jpg
Juliusz Zaleski w mundurze c. i k. armii (ok. 1912-1918).
AUT KuK Kriegsbande schwertern-gold BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) z okuciem złotych mieczy dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
Krzyż Obrońców Węzła Zagórskiego (MH).jpg
Krzyż Obrońców Węzła Zagórskiego
Zaleski family in Sanok (-1918).jpg
Rodzina Zaleskich w Sanoku (ok. 1912-1918).
Mausoleum in Sanok, Zaleski.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
POL Odznaka Honorowa Orląt.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka honorowa "Orląt Lwowskich"
Odznaka Ofiarnych OKOP.jpg
Odznaka Ofiarnych Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa 1920 roku