Junkers Ju 290

Junkers Ju 290
(dane dla wersji A-5[1])
Ilustracja
Junkers Ju 290A-7
Dane podstawowe
Państwo

 III Rzesza

Producent

Junkers Flugzeug und Motorenwerke A. G.

Typ

wojskowy samolot wielozadaniowy (rozpoznanie morskie, długodystansowy samolot transportowy)

Konstrukcja

czterosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej, kabina zakryta, podwozie chowane w locie

Załoga

9

Historia
Data oblotu

16 lipca 1942

Lata produkcji

1942-1944

Liczba egzemplarzy

52

Dane techniczne
Napęd

cztery czternastocylindrowe, gwiazdowe silniki BMW 801D chłodzone powietrzem

Moc

startowa: 1250 kW
maksymalna: 1066 kW na wys. 2000 m

Wymiary
Rozpiętość

42,00

Długość

28,64

Wysokość

6,83

Powierzchnia nośna

204 m2

Masa
Własna

33 000 kg

Startowa

45 000 kg

Osiągi
Prędkość maks.

440 km/h na wys. 6000 m

Prędkość przelotowa

360 km/h

Prędkość wznoszenia

4,2 min. na wys. 1000 m

Pułap

6000 m

Zasięg

6150 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
sześć działek MG 151 kalibru 20 mm (umieszczone w dwóch wieżyczkach na grzbiecie kadłuba, w bocznych okienkach kadłuba, w przedniej części podkadłubowej gondoli i w ogonie samolotu), jeden karabin maszynowy MG 131 kalibru 13 mm (umieszczony w tylnej części podkadłubowej gondoli)
Użytkownicy
Niemcy

Junkers Ju 290 – niemiecki samolot transportowy, samoloty rozpoznawczy i bombowy dalekiego zasięgu, który jest przebudowaną wersją wojskową czterosilnikowego samolotu pasażerskiego Ju 90.

Historia

Junkers Ju 290 powstał w ramach rozwoju i przystosowania dla celów wojskowych czterosilnikowego samolotu pasażerskiego Ju 90 w wojskowy samolot transportowy, który rozpoczął się na początku 1941 roku. Z powodu dużego zapotrzebowania na samoloty rozpoznawcze dalekiego zasięgu, szczególnie w zakresie rozpoznania morskiego, jako samolot współpracujący z okrętami podwodnymi (Ju 290 A-5), od lutego 1943 były prowadzone dalsze prace nad przystosowaniem go do tych celów z jednoczesną możliwością przenoszenia pocisków kierowanych, np. Fritz X do niszczenia celów morskich. Od Ju 90 różnił się przede wszystkim mocniejszymi silnikami, powiększonymi płatami nośnymi, oraz pionowymi i poziomymi statecznikami. Jednocześnie jego zasięg zwiększył się znacznie.

W czasie dalszych prac rozwojowych powstało kilka dalszych projektów, z których tylko powiększony Ju 390 z sześcioma silnikami w 1943 wszedł do produkcji. Nieliczne egzemplarze Ju 290, które przetrwały II wojnę światową, zostały przejęte przez aliantów do dalszego użytku.

(c) Bundesarchiv, Bild 146-1976-092-21 / CC-BY-SA 3.0
Ju-290 wersja V1
Ju 290 A-7 – przejęty i używany przez Siły Powietrzne Armii Stanów Zjednoczonych, USAAF
Ju 290 podczas za- i wyładunku z opuszczoną rampą
Silnik BMW 801 eksponowany w MLP w Krakowie

Wersje

  • V1: numer fabryczny: 290000001; Motor: BMW 801 A; pierwszy lot: 16.07.1942; uległ katastrofie 13.01.1943 w kotle stalingradzkim. W dniu tym wylądował pod dowództwem kapitana Häniga na ostrzeliwanym przez artylerię lotnisku Pitomnik (jedno z niemieckich lotnisk w kotle stalingradzkim) i po rozładowaniu zaopatrzenia zabrał na pokład 75 rannych. Podczas startu z powodu ostrzału samolot gwałtownie wzbił się w powietrze i nieprawidłowo zamocowane nosze z rannymi przesunęły się do tylnej części samolotu. Samolot utracił sterowność i spadł na ziemię. Życie straciło 5 członków sześcioosobowej załogi i 40 rannych z 75 zabranych. Była to jedna z największych katastrof w Luftwaffe[2][3].
  • A-1: nieuzbrojona wersja transportowa; Motor: BMW 801 L; numer fabryczny: 110151–110154, 110156–110159, z których trzy ostatnie przebudowano na wersję rozpoznawczą A-2; V2: numer fabryczny: 110151; V4: numer fabryczny: 110153
  • A-2: wersja rozpoznawcza przebudowana z A-1; Motor: BMW 801 L; numer fabryczny: 110157–110159 (zbudowano 3 egzemplarze)
  • nie ukończono: numer fabryczny: 110155
  • A-3: wersja rozpoznawcza; Motor: BMW 801 L/D; numer fabryczny: 110160–110164. Siedmiu członków załogi, wzmocniono opancerzenie (fotele pilotów, osłony silników, stanowiska ogniowe), dla wypoczynku podczas długich lotów samolot wyposażono w cztery fotele wypoczynkowe. Zbudowano 5 egzemplarzy i wszystkie skierowano do Mont-de-Marsan we Francji do grupy dalekiego morskiego rozpoznania [4]
  • A-4: wersja rozpoznawcza z wzmocnionym uzbrojeniem o dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe MG 131 kalibru 13 mm; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110165–110169 (zbudowano 5 egzemplarzy); V7: numer fabryczny: 110165[4]
  • A-5: ulepszona wersja A-4; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110170–110180 (zbudowano 11 egzemplarzy i wszystkie skierowano do bojowej eskadry 200 (niem. Kampfgeschwader 200))[4]
  • A-6: wersja transportowa, nie wszedł do produkcji
  • A-7: wersja rozpoznawcza z wzmocnionym uzbrojeniem w stosunku do A-5. Posiadał sześć działek MG 151/20 i dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe MG 131. Motor: BMW 801 D; numery fabryczne: 110181, 110184 (został przebudowany na Ju 290 B), 110186–110202 (28 zaplanowano, zbudowano 19 egzemplarzy, 6 z nich zostało przed przekazaniem do służby zniszczonych podczas bombardowań)[4].
  • A-8: wersja samolotu bombowego dalekiego zasięgu dostosowana do przenoszenia pocisków kierowanych, nie zbudowano całego egzemplarza, a tylko kadłuby (od numeru fabrycznego: 110211, prawdopodobnie zbudowano 4 kadłuby)
  • A-9: wersja rozpoznawcza; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110182, 110183 und 110185 (zbudowano 3 egzemplarze)
  • B (V8): Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110184 przebudowano; pierwszy lot: 10.05.1944
  • nie ukończono: Ju 290 B; numer fabryczny: 110213; zbudowano tylko kadłub

Przypisy

  1. Marek J. Murawski: Samoloty Luftwaffe 1933-1945. T. II. Warszawa: Wydawnictwo „Lampart”, 1997. ISBN 83-86776-03-X.
  2. Sanitäts-Flugbereitschaft. www.balsi.de. [dostęp 2021-05-07].
  3. Wolfgang Dierich, Chronik des Kampfgeschwader 55 „Greif“., Stuttgart: Motorbuch-Verlag, 2012, ISBN 978-3-613-03425-9.
  4. a b c d Junkers Ju 290. www.lexikon-der-wehrmacht.de. [dostęp 2021-05-07].

Bibliografia

Zbigniew Jankiewicz: Powstanie i upadek Luftwaffe. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1972, s. 98. (pol.)

Media użyte na tej stronie

Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Bundesarchiv Bild 141-2472, Flugzeug Junkers Ju 290 A-7.jpg
Ju 290 A-4, s/n 0165, PI+PS, was the prototype for the, renumbered "A3+HB", of KG 200. It had been equipped with attachments for FX 1400, Hs 293, and Hs 294 missiles, and fitted with FuG 203e radar, and was surrendered to the USA. Renamed "Alles Kaputt", and numbered "FE 3400", it was flown to the USA by USAAF Colonel Harold E. Watson from Orly, Paris to Wright Field, Ohio (USA), on 28 July 1945, via the Azores. The captured aircraft, with its German insignia repainted, was a frequent performer at air shows at Freeman Field and Wright Field. When the aircraft was scrapped at Wright Field in 1946, an plastic explosive device of German manufacture was discovered in the wing near to a fuel tank.
Ju290-1s.jpg
A captured German Junkers Ju 290 with US Foreign Evaluation number. It was test flown in the USA.
BMW 801D-2 MLP 01.jpg
Autor: Zala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Niemiecki 14-cylindrowy silnik gwiazdowy BMW 801D-2 z 1941 r. ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Bundesarchiv Bild 146-1976-092-21, Flugzeug Junkers Ju 290 V 1.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 146-1976-092-21 / CC-BY-SA 3.0