Jupiter Icy Moon Explorer
 | Ten artykuł dotyczy przyszłego wydarzenia. Informacje w nim zawarte mogą się zmienić wraz z pojawieniem się nowych faktów, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie aktualizacje tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji. |
 | |
| Zaangażowani | |
|---|---|
| Rakieta nośna | Ariane 62 |
| Miejsce startu | |
| Cel misji | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Czas trwania | |
| Początek misji | kwiecień 2023 |
| Wymiary | |
Jupiter Icy Moon Explorer (JUICE) – planowana sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) mająca dotrzeć do układu Jowisza, w celu przebadania trzech jego księżyców: Ganimedesa, Kallisto i Europy[1]. Sonda ma przeprowadzić poszukiwania płynnej wody znajdującej się pod powierzchnią tych obiektów, pod kątem możliwości występowania na nich życia. Ogłoszenie wyboru misji nastąpiło 2 maja 2012[2].
Historia
Projekt misji został opracowany na podstawie wcześniejszego projektu Jupiter Ganymede Orbiter, który miał stanowić wkład ESA do misji Europa Jupiter System Mission – Laplace (EJSM/Laplace)[3]. Stanie się pierwszą misją klasy L (Large mission), L1 w Wizji Kosmicznej ESA. W kwietniu 2012 r. misja JUICE została wybrana przez ESA do realizacji, konkurując z projektem LISA (Laser Interferometer Space Antenna lub New Gravitational Wave Observatory), mającym na celu bezpośrednie wykrycie fal grawitacyjnych[4][5].
Plany
Według planu start ma odbyć się w 2023 za pomocą rakiety nośnej Ariane 6. Sonda ma wykonać przelot obok Wenus. Natomiast dotarcie do systemu Jowisza ma nastąpić około 7 lat po starcie[1]. Trzy lata później, po przeprowadzeniu manewrów wokół Jowisza i jego księżyców, sonda wejdzie na orbitę księżyca Jowisza – Ganimedesa. W aparaturze badawczej znajdą się kamery, spektrometry i radar.
Cele naukowe
Misja Jupiter Icy Moon Explorer (JUICE) przeprowadzi szczegółowe badania Ganimedesa jako obiektu planetarnego oraz dokona oceny potencjału do występowania na nim życia. Badania pozostałych księżyców galileuszowych, Europy i Kallisto, pozwolą na przeprowadzenie analiz porównawczych[6]. Uważa się, że te trzy księżyce mogą zawierać wewnętrzne oceany ciekłej wody, a ich zbadanie pomogłyby w zrozumieniu możliwości występowania życia w lodowych światach.
Główne cele naukowe przewidziane dla badań Ganimedesa i (w mniejszym stopniu) dla Kallisto są następujące:
- zbadanie powierzchniowych oceanów oraz wykrycie przypuszczalnych podpowierzchniowych zbiorników wodnych;
- zmapowanie topograficzne, geologiczne oraz wyglądu powierzchni;
- zbadanie fizycznych właściwości skorupy lodowej;
- zbadanie wewnętrznego rozkładu masy księżyca, dynamiki i ewolucji jego wnętrza;
- zbadanie jego atmosfery;
- zbadanie jego pola magnetycznego oraz jego oddziaływania z magnetosferą Jowisza.
Badania Europy będą skupiały się na określeniu składu chemicznego atmosfery pod kątem możliwości występowania życia, w tym istnienia w niej cząsteczek organicznych, oraz właściwości ukształtowania powierzchni i niewodnego lodu. Ponadto JUICE przeprowadzi po raz pierwszy podpowierzchniowe sondowanie tego księżyca, w tym badanie minimalnej grubości pokrywy lodowej w najbardziej obecnie aktywnych regionach.
Sonda
Główne założenia projektu sondy wynikają z dużych odległości od Słońca, wykorzystaniu energii słonecznej oraz wysokiego promieniowania Jowisza. Parametry orbit Jowisza i Ganimedesa oraz duża liczba manewrów przelotowych (ponad 25 asyst grawitacyjnych i dwa przeloty w pobliżu Europy) wymagają, by sonda miała duży zapas paliwa chemicznego w ilości około 3 ton[7].
Instrumenty sondy
21 lutego 2013 ESA ogłosiła listę eksperymentów, które ma przeprowadzić sonda JUICE. Na jej pokładzie znajdzie się dziesięć instrumentów naukowych. Dodatkowy eksperyment wykorzysta system telekomunikacyjny sondy i sieć radioteleskopów na powierzchni Ziemi[8][9].
Dwa z instrumentów naukowych sondy: eksperyment fal submilimetrowych (SWI) oraz eksperyment fal radiowych i plazmowych (RPWI) powstają z udziałem Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk[10] oraz firmy Astronika[11].
| Instrument | Opis instrumentu
|
|---|---|
| JANUS (Jovis, Amorum ac Natorum Undique Scrutator) | Kamera optyczna przeznaczona do badania globalnej, regionalnej i lokalnej morfologii i procesów na księżycach oraz obserwacji chmur na Jowiszu. Kamera wyposażona w 13 filtrów barwnych. Pole widzenia 1,3°. Rozdzielczość przestrzenna do 2,4 m na powierzchni Ganimedesa i ok. 10 km na Jowiszu.
|
| MAJIS (Moons and Jupiter Imaging Spectrometer) | Hiperspektralny spektrometr obrazujący w podczerwieni przeznaczony do obserwacji struktury chmur troposferycznych na Jowiszu oraz scharakteryzowania lodów i minerałów na powierzchni księżyców lodowych. Obserwacje w zakresie długości fal 0,4 - 5,7 µm z rozdzielczością spektralną 3 - 7 nm. Rozdzielczość przestrzenna do 25 m na powierzchni Ganimedesa i ok. 100 km na Jowiszu.
|
| UVS (UV imaging Spectrograph) | Spektrometr obrazujący w ultrafiolecie przeznaczony do scharakteryzowania składu i dynamiki egzosfer księżyców lodowych, badania jowiszowych zórz polarnych oraz składu i struktury górnych warstw atmosfery. Instrument posłuży do wykonywania obserwacji zarówno w nadirze, jak i do sondowania podczas okultacji słonecznych i gwiazdowych. Obserwacje w zakresie długości fal 55 - 210 nm z rozdzielczością spektralną < 0,6 nm. Rozdzielczość przestrzenna do 0,5 km na powierzchni Ganimedesa i 250 km na Jowiszu.
|
| SWI (Sub-millimeter Wave Instrument) | Instrument do obserwacji w zakresie fal submilimetrowych przeznaczony do badania rozkładu temperatury, składu i dynamiki stratosfery i troposfery Jowisza oraz egzosfer i powierzchni księżyców lodowych. Spektrometr heterodynowy z anteną o średnicy 30 cm, pracujący w dwóch zakresach widmowych (1080 - 1275 GHz i 530 - 601 GHz) ze spektralną zdolnością rozdzielczą ok. 107.
|
| GALA (GAnymede Laser Altimeter) | Wysokościomierz laserowy służący do badania deformacji pływowych Ganimedesa oraz morfologii i topografii powierzchni księżyców lodowych. Rozdzielczość pozioma 20 m i pionowa 0,1 m z wysokości 200 km.
|
| RIME (Radar for Icy Moons Exploration) | Radar penetrujący lód przeznaczony do badania podpowierzchniowej struktury księżyców lodowych do głębokości 9 km z rozdzielczością pionową do 30 m wewnątrz lodu. Radar pracujący na częstotliwości centralnej 9 MHz (szerokość pasma 1 i 3 MHz) z anteną o rozmiarze 16 m.
|
| J-MAG (A magnetometer for JUICE) | Magnetometr przeznaczony do scharakteryzowania jowiszowego pola magnetycznego, jego interakcji z wewnętrznym polem magnetycznym Ganimedesa oraz do zbadania podpowierzchniowych oceanów na księżycach lodowych. Magnetometry transduktorowe (bliższy i dalszy) umieszczone na wysięgniku.
|
| PEP (Particle Environment Package) | Zestaw instrumentów przeznaczony do scharakteryzowania środowiska plazmowego w układzie Jowisza. Pomiary gęstości i strumieni dodatnich i ujemnych jonów, elektronów, neutralnych gazów egzosferycznych, plazmy termicznej i wysokoenergetycznych atomów neutralnych w zakresie energii od < 0,001 eV do > 1 MeV. Skład egzosfer księżyców zostanie zmierzony ze zdolnością rozdzielczą powyżej 1000.
|
| RPWI (Radio & Plasma Wave Investigation) | Instrument do odbioru fal radiowych i plazmowych przeznaczony do scharakteryzowania emisji radiowych i środowiska plazmowego Jowisza i jego księżyców lodowych. W skład RPWI wchodzą cztery eksperymenty: GANDALF, MIME, FRODO i JENRAGE. Zestaw czujników, w tym dwie sondy Langmuira, posłuży do pomiarów wektorów pola elektrycznego prądów stałych aż do częstotliwości 1,6 MHz oraz do scharakteryzowania plazmy termicznej. Anteny i odbiorniki średniej i wysokiej częstotliwości posłużą do pomiarów pól elektrycznych i magnetycznych w emisjach radiowych w zakresie częstotliwości 80 kHz - 45 MHz.
|
| 3GM (Gravity & Geophysics of Jupiter and Galilean Moons) | Eksperyment radiowy składający się z transpondera w paśmie Ka i ultrastabilnego oscylatora. Pomiary pola grawitacyjnego Ganimedesa (do 10. stopnia), rozmiarów podpowierzchniowych oceanów na księżycach lodowych oraz badania struktury neutralnych atmosfer i jonosfer Jowisza (w zakresie 0,1 - 800 mbar) i jego księżyców.
|
| PRIDE (Planetary Radio Interferometer & Doppler Experiment) | Eksperyment wykorzystujący system telekomunikacyjny sondy JUICE i system obserwatoriów VLBI do wykonania precyzyjnych pomiarów pozycji i prędkości sondy, w celu zbadania pól grawitacyjnych Jowisza i księżyców lodowych.
|
Zobacz też
- lista naturalnych satelitów Jowisza
- galileuszowe księżyce Jowisza
Przypisy
- ↑ a b ESA – Selection of the L1 mission (ang.). Europejska Agencja Kosmiczna, 2012-04-17. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ Jonathan Amos: Esa selects 1bn-euro Juice probe to Jupiter (ang.). BBC News Online, 2012-05-02. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ JUICE (JUpiter ICy moon Explorer): a European-led mission to the Jupiter system (ang.). 2011. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ Emily Lakdawalla: JUICE: Europe's next mission to Jupiter? (ang.). The Planetary Society, 2012-04-18. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ Jonathan Amos: Disappointed astronomers battle on (ang.). BBC News Online, 2012-04-19. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ JUICE. Science objectives (ang.). Europejska Agencja Kosmiczna, 2012-03-16. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ JUICE. Spacecraft (ang.). Europejska Agencja Kosmiczna, 2012-03-16. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ ESA: ESA chooses instruments for its Jupiter icy moons explorer (ang.). 2013-02-21. [dostęp 2013-03-07].
- ↑ ESA: JUICE. Science Payload (ang.). 2013-03-07. [dostęp 2013-03-07].
- ↑ Polskie instrumenty kosmiczne w misji JUICE (pol.). Ministerstwo Gospodarki, 2014-03-26. [dostęp 2014-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-27)].
- ↑ Departament Komunikacji, Polskie firmy uczestniczą w międzynarodowych misjach kosmicznych - Ministerstwo Rozwoju, www.mr.gov.pl, 19 kwietnia 2017 [dostęp 2017-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-16] (pol.).
Bibliografia
| Przeloty | |
|---|---|
| Orbitery | |
| Wejście w atmosferę | |
| Przyszłe misje |
|
| Misje planowane | |
| Misje anulowane |
|
.jpg)
- Pogrubieniem zaznaczono misje aktualnie prowadzone.
Media użyte na tej stronie
Autor: David Vignoni (globe, clock face/ring), Anomie (clock hands), David Göthberg (making the clock red, shadows). Anomie and David G (putting all the parts together)., Licencja: LGPL
Globe with clock to represent a "current event"
Jupiter's moon Ganymede.
Bright scars on a darker surface testify to a long history of impacts on Jupiter's moon Callisto in this image of Callisto from NASA's Galileo spacecraft. The picture, taken in May 2001, is the only complete global color image of Callisto obtained by Galileo, which has been orbiting Jupiter since December 1995. Of Jupiter's four largest moons, Callisto orbits farthest from the giant planet. Callisto's surface is uniformly cratered but is not uniform in color or brightness. Scientists believe the brighter areas are mainly ice and the darker areas are highly eroded, ice-poor material.
This artist's rendering shows the Galileo orbiter arriving at Jupiter on Dec. 7, 1995. A few hours before arrival, the orbiter will have flown within about 1,000 kilometers (600 miles) of Jupiter's moon lo, shown as the crescent to the left of the spacecraft. The sun is visible between Io and the spacecraft, near the spacecraft's long magnetometer. Jupiter is to the right. A faint white streak above the planet's clouds shows the atmospheric probe beginning to decelerate before it deploys a parachute for its scientific mission to collect data. About an hour after the probe mission, Galileo fired its rockets and entered orbit around Jupiter. The mission ended on Sept. 21, 2003, when the orbiter was deliberately destroyed in Jupiter's crushing atmosphere.
Artystyczna wizja sondy JUICE na orbicie Ganimedesa.
View of Europa taken from a range of 2,869,252 kilometers (1.6 million miles) on March 2 at 2:00 PM. The color composite is made from three black and white images taken through the orange, green and violet filters. The 170 longitude is at the center of the picture; this is the face away from Jupiter. Irregular dark and bright patches on the surface are different from the patterns on the other satellites of Jupiter and those on the Moon, Mars and Mercury. Dark intersecting lines may be faults that break the crust. JPL manages and controls the Voyager Project for NASA's Office of Space Science.