Jurand ze Spychowa

Jurand ze Spychowa
Postać z Krzyżaków
Twórca

Henryk Sienkiewicz

Wystąpienia

Krzyżacy (powieść),
Krzyżacy (film)

Grany przez

Andrzej Szalawski

Dane biograficzne
Data urodzenia

XIV wiek

Jurand ze Spychowa – fikcyjna postać z powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza (1887–1900); polski rycerz, który po śmierci swej żony stał się pogromcą odpowiedzialnych za jej zgon Krzyżaków; ojciec Danusi.

Życiorys

Jego żona zginęła z rąk krzyżackich rycerzy, podczas napadu Krzyżaków na Spychów. Od tamtej pory poświęcił się zemście i stał się postrachem rycerzy zakonu.

Był ojcem Danusi, ukochanej i pierwszej żony Zbyszka z Bogdańca. Krzyżacy (Zygfryd de Löwe) za zabicie kilku rycerzy zakonnych, w tym Rotgiera, wypalili mu jedyne oko (drugie stracił już wcześniej podczas jednej z bitew), obcięli język, prawą dłoń i przetrzymywali w lochach. Zygfryd, aby wyrządzić mu jeszcze większą krzywdę, wypuścił go[1]. Jurand idąc przez las, spotkał Maćka z Bogdańca i Jagienkę. Rozpoznał go Czech Hlawa, giermek Zbyszka z Bogdańca[2]. Opiekowała się nim przez dłuższy czas w Spychowie Jagienka, podczas gdy Maćko wraz ze Zbyszkiem szukali porwanej Danusi. Rycerze wzięli wówczas Zygfryda do niewoli i posłali Jurandowi, aby go osądził, bowiem to on upokorzył Juranda. Tymczasem Jurand postanowił darować mu życie[3].

Zmarł wkrótce po śmierci córki Danusi, a Spychowem zajął się Hlawa wraz ze swoją żoną Anulą Sieciechówną[4].

Charakterystyka

Jurand ze Spychowa „[...] był to człowiek mający nie tylko ciało, lecz i duszę z żelaza. Umiał łamać innych, umiał i siebie”[5]. W wyniku walk z Krzyżakami stracił jedno oko, w miejscu którego nosił przepaskę.

W adaptacji filmowej

W ekranizacji Krzyżaków z 1960 roku (reż. Aleksander Ford) rolę Juranda zagrał Andrzej Szalawski[6].

Upamiętnienia

Jedna z ulic na warszawskiej Białołęce nosi imię i nazwisko bohatera[7]. Ulica Juranda ze Spychowa mieści się także w Łodzi[8], Olsztynie[9] i Starogardzie Gdańskim[10].

Przypisy

  1. ↑ Sienkiewicz 2004 ↓, Tom II. Rozdział 7.
  2. ↑ Sienkiewicz 2004 ↓, Tom II. Rozdział 19.
  3. ↑ Sienkiewicz 2004 ↓, Tom II. Rozdział 25.
  4. ↑ Sienkiewicz 2004 ↓, s. 391-393.
  5. ↑ Sienkiewicz 2004 ↓, Rozdział 32.
  6. ↑ Krzyzacy (1960) (ang.). Internet Movie Database (imdb.com). [dostęp 2017-11-06].
  7. ↑ Juranda ze Spychowa (ul). mapa.targeo.pl. [dostęp 2017-11-13].
  8. ↑ Juranda ze Spychowa (ul). mapa.targeo.pl. [dostęp 2021-08-10].
  9. ↑ Juranda ze Spychowa (ul). mapa.targeo.pl. [dostęp 2017-11-13].
  10. ↑ Juranda ze Spychowa (ul). mapa.targeo.pl. [dostęp 2017-11-13].

Bibliografia