Jurewicze (obwód homelski)

Jurewicze
Klasztor Jezuitów
Państwo	Białoruś
Obwód	homelski
Rejon	kalinkowicki
Sielsowiet	Jurewicze
Populacja (2009) • liczba ludności	708[1]
Kod pocztowy	247722
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jurewicze
51°56′N 29°31′E/51,933333 29,516667
Portal Białoruś

Jurewicze (błr. Юравічы, Jurawiczy; ros. Юровичи, Jurowiczi) – wieś na Białorusi, w obwodzie homelskim, w rejonie kalinkowickim, nad rzeką Prypeć, siedziba sielsowietu Jurewicze.

Prywatne miasto duchowne położone było w końcu XVIII wieku w powiecie mozyrskim województwa mińskiego^[2].

W miejscowości znajdują się barokowe zabudowania kościoła i klasztoru Jezuitów działającego w latach 1673–1832.

Jurewicze — wcześniej miasteczko historycznej Mozyrszczyzny, jeden z religijnych centrów Wschodniego Polesia. Do dziś dzień zachował się kompleks kolegium jezuitów z kościołem Odwiedzin Najświętszej Marii Panny w stylu barok, pomnik architektury XVIII wieku. W kościele kiedyś znajdował się cudowny obraz Matki Boskiej, który cieszył się wielkim szacunkiem wśród lokalnych mieszkańców.

Historia

Ta sekcja od 2021-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Starożytność

Znalezione przez archeologów osada wczesnego wieku żelaznego (na terytorium ogrodu) i cmentarz na kurhanie — z 14 nasypów zachowały się 6 (na południe od osady), osiedla późnego paleolitu (w centrum wioski), epoki mezolitu (1— 1,5 km na południowy zachód od centrum wsi) i epoki neolitu (1 km na zachód od wsi) świadczą o zaludnieniu tej miejscowości w głębokiej starożytności.

Według legendy tutaj (ok. w 1170 roku) istniało miasto Miżmoście, ale wojny i rabacje tatarów zrujnowały go na koniec. Zgodnie z innymi wiadomościami, tutaj istniał zamek Widolicze, który w 1240 roku został spalony przez tatarów.

Wielkie Księstwo Litewskie

Pierwsze wspomnienie na piśmie o Jurewiczach datuje się między 1430—1432 rokiem. W 1510 roku wielki książę Zygmunt Stary przekazał "na zawsze" wioskę Bohdanu Sierbinu. W 1552 roku Jurewicze były wspominane w inwentarzu Zamku Mozyrskiego jako posesja właściciela ziemskiego Kościuszkowicza, później zostały przekazane we własność S. Askierko. Zgodnie z administracyjno-terytorialną reformą 1565—1566 osiedle weszło w skład powiatu Mozyrskiego.

W drugiej połowie XVII w. w Jurewiczach pojawili się przedstawiciele katolickiego orderu jezuitów, z działalnością których wiąże się pojawienie cudownego obrazu Matki Boskiej i wprowadzenie tutaj kompleksu sakralnego. 8 września 1673 roku odbyła się konsekracja kaplicy, do której uroczyście wniesiono obraz. W 1683 roku król i wielki książę Jan Sobieski wydał przywilej, według którego osiedle otrzymało status miasteczka.

Według jednych świadectw, murowany kościół w Jurewiczach zaczęto budować w 1701 roku i skończono w 1715 roku, zgodnie z innymi — założono go w 1717 roku i budowano prawie 40 lat. 27 kwietnia 1727 roku król i wielki książę August II Mocny nadał miasteczku przywilej na cotygodniowe targi w poniedziałki, a także 4 kiermasze co roku: pierwszy na świętego Jerzego ruskiego wiosną, a drugi — na świętego Jerzego jesienią, trzeci — na narodzenie Panny Marii święto rzymskie, a czwarty — na Pokrowy ruskie. W 1742 roku w Poznaniu wydano książkę "Źródło łask duchowych Panny Marii z pagórków Jurewickich". W 1756 roku w Jurewiczach została otwarta szkoła, przebudowana w 1778 roku w kolegium. 5 września 1758 roku obraz Matki Boskiej został przeniesiony z drewnianego kościoła w murowany. W 1778 roku król i wielki książę Stanisław August Poniatowski odnowa powiększył status na tamte czasu wsi do miasteczka.

Pod władzą Imperium Rosyjskiego

W wyniku drugiego rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1793 r.) Jurewicze okazały się w składzie Imperium Rosyjskiego, w powiecie rzeczyckim guberni mińskiej. Po likwidacji orderu jezuitów w 1820 roku klasztor przeszedł do bernardynów z Mozyrzu. W 1836 roku w miasteczku została zbudowana drewniana cerkiew Świętej Bogurodzicy.

Po uduszeniu powstania wyzwoleńczego władze rosyjskie zamknęły Jurewicki klasztor, jednak w 1841 roku budynki zostały zwrócone katolikom. W 1834 roku istniały miasteczko (51 dwór), i wieś (66 dworów), w 1848 roku — 115 dworów, w 1866 roku — 134. W 1865 roku w celu rusyfikacji kraju władze rosyjskie zbudowały uczelnię narodową (w 1885 roku — 45 uczniów), w 1875 roku — kobiecą (w 1885 roku — 28 uczennic). Po uduszeniu narodowego wyzwoleńczego powstania w 1866 roku władze gwałtownie przebudowali kościół pod cerkiew Moskiewskiego patriarchatu. W latach 1873—1876 w granicach polityki rusyfikacji na świątynię nadbudowano 12 kopuł-cebulek. W 1890 roku w Jurewiczach otworzono przechodnię. Według wyników spisu 1897 roku, istniały jednoimienne miasteczko (201 dwór, cerkiew, kaplica, 2 szkoły modlitewne, 40 sklepów, 4 warsztaty obróbki skóry, 2 karczmy), wieś (108 dworów; kaplica, 2 uczelnie narodowe, zakład pocztowo-telegrafowy, apteka, magazyn z chlebem, 2 wiatraki, młyn konny, karczma) i folwark. Na początku XX wieku działała szkoła i apteka, w 1901 roku z miejskiego mola wyruszyło 501 tys. pudów towarów (las, produkcja żywnościowa i gospodarcza) i na nim wyładowano 4 tys. pudów.

Dzisiejsze czasy

25 marca 1918 roku zgodnie z Trzecim Ustawowym Listem, według którego Białoruska Republika Ludowa obwieściła swoją niepodległość, Jurewicze obwieszczały się częścią Białoruskiej Republiki Ludowej. 1 stycznia 1919 roku zgodnie z rozporządzeniem I zjazdu Partii Komunistycznej bolszewików Białorusi miasteczko weszło w skład Białoruskiej SRR, do powiatu Mozyrskiego Homelskiego rejonu, jednak 16 stycznia Moskwa odebrała miasteczko wraz z innymi etnicznymi terenami białoruskimi do RFSRR. W dniu 6 grudnia 1926 roku Jurewicze zostały przywrócone do BSRR, gdzie stały się one centrum rejonu (od 8 lipca 1931 roku w Rzeczyckim rejonie). W roku 1930. istniały wsie Jurewicze-1, Jurewicze-2 (ogółem 2300 dworów) i miasteczko (114 dworów). W 1936 roku utworzono chór ludowy, który niebawem otrzymał szeroką popularność. 27 września 1938 roku status miasteczka obniżono do wioski.

Według wyników spisu 1959 roku, w Jurewiczach istniały cegielnia, zakład szewski i pracownia obuwia, leśnictwo, technikum, szkoła średnia, szkoła-internat, przedszkole, muzeum krajoznawcze, klub, biblioteka, przychodnia, apteka, ośrodek weterynaryjny, poczta, 5 sklepów. W 1958 roku na rozkaz miejskiego starosty kołchozu kościół rozpoczęto rozbierać na cegły. Obecnie prowadzi się odnowienie świątyni jako własności Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego. W roku 2004 w wiosce istniały 333 gospodarstwa.

Populacja

Demografia

• XVI wiek: 1552 rok — 23 os.
• XIX wiek: 1845 rok — 528 os.; 1882 rok — 900 os.; 1897 rok — 1320 os. w miasteczku Jurewicze i 500 os. w wiosce Jurewicze
• XX wiek: 1930 rok — 1537 os. w wioskach Jurewicze-1 i Jurewicze-2 i 463 os. w miasteczku Jurewicze; 1939 rok — 2546 os.; 1959 rok — 1861 os.
• XXI wiek: 2003 rok — 751 os.; 2004 rok — 743 os.

Infrastruktura

W Jurewiczach działają szkoła średnia i przedszkole, przychodnia, zakłady ambulatoryjne, apteka, biblioteka, dom kultury, poczta.

Zabudowa

Plan Jurewicz składa się z długiej, w kształcie łuku ulicy, bliskiej do orientacji merydionalnej, która w środku krzyżuje się z prawie prostą szeroką ulicą. Dwuboczna zabudowa, przeważnie drewniana, typu siedzib.

Transport

Istnieje połączenie transportowe polową drogą z szosą P35 (Homel - Łuniniec), która biegnie 2 km na wschód od wioski.

Przypisy

.