Jurij Artiuchin

Jurij Artiuchin
Юрий Петрович Артюхин
Misje

Sojuz 6, Sojuz 7, Sojuz 8, Sojuz 9, Sojuz 10, Sojuz 11, Sojuz 14,

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Lotnik Kosmonauta ZSRR
Order Lenina Order Czerwonej Gwiazdy Medal za Wybitne zasługi w ochronie granic państwowych ZSRR

Jurij Pietrowicz Artiuchin , ros. Юрий Петрович Артюхин (ur. 22 czerwca 1930 w Pierszutinie, obwód moskiewski (ZSRR), zm. 4 sierpnia 1998 w Gwiezdnym Miasteczku) – pułkownik lotnictwa, kosmonauta radziecki, Lotnik Kosmonauta ZSRR.

Wykształcenie i służba wojskowa

W 1948 ukończył 10-klasową szkołę kolejową w mieście Klin, a w 1950 został absolwentem wojskowej szkoły służb specjalnych o profilu techniczno-lotniczym. Otrzymał kwalifikacje technika w zakresie specjalnego wyposażenia samolotów, po czym w latach 1951–1952 był technikiem w różnych jednostkach wojskowych 45 Armii Powietrznej Zabajkalskiego Okręgu Wojskowego.

W 1958 ukończył Wojskową Akademię Inżynieryjno-Lotniczą im. N. Żukowskiego (ВВИА). Po jej ukończeniu (do momentu przyjęcia do oddziału kosmonautów), na różnych stanowiskach, kontynuował służbę na uczelni. W 1980 otrzymał stopień kandydata nauk technicznych po obronie pracy poświęconej wywiadowi kosmicznemu. 3 marca 1988 – z uwagi na wiek – opuścił wojsko i został przeniesiony do rezerwy.

Kariera kosmonauty i służba w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów

  • 10 stycznia 1963 – został przyjęty do oddziału kosmonautów radzieckich (grupa WWS 2). Był jednym z 15 pilotów wojskowych jacy znaleźli się w tej grupie.
  • 1963-1965 – przeszedł ogólne przeszkolenie dla kosmonautów. Zapoznał się z konstrukcją statków kosmicznych typu Wostok i Woschod.
  • 1965 – razem z innymi kosmonautami przygotowywał się do lotu statku kosmicznego Woschod 3. Pod koniec roku trenował w trzeciej (rezerwowej) załodze wspólnie z Władimirem Szatałowem.
  • jesień 1966 – Artiuchin i inni kosmonauci przechodzili szkolenie w ramach programu „Zwiezda” (statek kosmiczny Sojuz typu 7K-WI o przeznaczeniu wojskowym).
  • 1967 – styczeń 1970 – trenował w grupie kosmonautów przygotowujących się do lotu wokółksiężycowego na statkach kosmicznych „7K-Ł1” i „7K-OK”. Ostatecznie program lotów nie został zrealizowany.
  • 1969-1970 – podczas lotu statków kosmicznych Sojuz 6, Sojuz 7 i Sojuz 8 oraz Sojuz 9 był operatorem łączności na statku „Kosmonauta Władimir Komarow”.
  • 1970-1971 – był w grupie kosmonautów przygotowujących się do lotu w ramach programu „Kontakt” (przygotowania do załogowych misji księżycowych).
  • 1971 – ponownie był operatorem łączności podczas misji Sojuz 10 i Sojuz 11 na statku „Akademik Siergiej Korolow”.
  • 1971 – pod koniec roku został skierowany do programu wojskowej załogowej stacji kosmicznej Ałmaz, gdzie początkowo trenował w załodze z Anatolijem Fiodorowem, a później z Pawłem Popowiczem.
  • kwiecień 1973 – razem z Pawłem Popowiczem był wyznaczony do lotu w pierwszej stałej załodze stacji kosmicznej Ałmaz (ОПС-101 «Алмаз»). Niestety kilkanaście dni po starcie stacja uległa dehermetyzacji i wszystkie loty załogowe w jej kierunku zostały odwołane. Nieczynna stacja otrzymała oficjalnie nazwę Salut 2.
  • sierpień 1973 – rozpoczął przygotowania do lotu na pokładzie drugiej stacji kosmicznej typu Ałmaz (ОПС-101-2 «Алмаз»). Podobnie jak poprzednio – razem z Pawłem Popowiczem mieli stanowić pierwszą stałą załogę tej stacji.
  • 3-19 lipca 1974 – uczestniczył w locie kosmicznym na pokładzie statku Sojuz 14 oraz stacji kosmicznej Salut 3 (ОПС-101-2 «Алмаз»).
  • 1975-1979 – z grupą innych kosmonautów kontynuował szkolenie do lotu w ramach wojskowego programu Ałmaz. Od 1977 trenował w załodze razem z Władimirem Kozielskim w ramach doświadczalnego programu lotu na statku kosmicznym TKS – transportowy statek dostawczy (ТКС – Траспортный корабль снабжения). W 1981 statki TKS miały cumować do stacji kosmicznej Ałmaz 4. Artiuchin i Kozielski tworzyli załogę dublerów lotu TKS 1 i podstawową załogę TKS 2. Obaj byli również w drugiej załodze misji TKS 2 i TKS 3, podczas których statek miał przycumować do stacji kosmicznej Salut 7. Ostatecznie wspomniane trzy statki użyte zostały w wersji bezzałogowej. TKS 1 jako Kosmos 1267 połączył się ze stacją Salut 6, a TKS 2 i TKS 3 jako statki Kosmos 1443 i Kosmos 1686 połączyły się ze stacją Salut 7. W 1982 – prace nad stacją orbitalną Ałmaz oraz statkiem TKS zostały przerwane. Tym samym odwołano wszystkie zaplanowane loty.
  • 26 stycznia 1982 – z uwagi na wiek odszedł z korpusu kosmonautów Sił Powietrznych ZSRR.
  • 1982-1987 – po opuszczeniu oddziału kosmonautów służył w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina. Pełnił funkcję zastępcy naczelnika Wydziału ds. naukowo-badawczych.

Loty załogowe

  • „Sojuz 14”

3 lipca 1974 Jurij Artiuchin (inżynier pokładowy) oraz Pawło Popowicz (dowódca) wystartowali w kosmos na pokładzie statku Sojuz 14. Obaj kosmonauci mieli dotrzeć na pokład wystrzelonej wcześniej stacji kosmicznej Salut 3 i przeprowadzić na niej badania oraz eksperymenty. Taka była oficjalna wersja ogłoszona wówczas przez władze radzieckie. W rzeczywistości stacja Salut 3 była wojskową stacją kosmiczną zbudowaną w ramach programu Ałmaz. Podczas misji sprawdzano m.in. jakie cele wojskowe można realizować podczas lotów załogowych oraz wykonano cały szereg zadań o charakterze wywiadowczym. Poza tym załoga przetestowała wyposażenie stacji i wykonała eksperymenty z dziedziny medycyny i biologii. W celu zniwelowania wpływy stanu nieważkości na organizm ludzki kosmonauci przez dwie godziny dziennie wykonywali ćwiczenia fizyczne. 19 lipca 1974 statek Sojuz 14 pomyślnie wylądował w odległości około 140 km od miejscowości Dżezkazgan. Załoga ukończyła lot w zdecydowanie lepszej kondycji niż załoga Sojuza 9 w 1970, która nie realizowała takiego programu ćwiczeń, ponieważ Popowicz i Artiuchin mogli opuścić kapsułę Sojuza 14 o własnych siłach.

Po opuszczeniu oddziału kosmonautów

Od maja 1988 w Zjednoczeniu Naukowo-Przemysłowym Mołnia (НПО „Молния”) został naczelnikiem działu zajmującego się matematycznym zabezpieczeniem symulatora wahadłowca Buran. W maju 1992 przeszedł na emeryturę.

Zmarł w Gwiezdnym Miasteczku 4 sierpnia 1998, po długiej chorobie.

Nagrody i odznaczenia

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Jurij P. Artiuchin
Data startuData lądowaniaStatek kosmicznyFunkcjaCzas trwania
1
03.07.1974
19.07.1974
«Sojuz 14»
Inżynier pokładowy
15 dni 17 godzin 30 minut i 28 sekund.
Łączny czas spędzony w kosmosie – 15 dni 17 godzin 30 minut i 28 sekund.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”
Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
SU Order of the Red Star ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Star‎. The Soviet Union (USSR).
Pilot-Cosmonaut of the USSR.png
Pilot-Cosmonaut of the USSR badge
GuardRibbon.gif
Soviet Distinguished Service In Guarding The State Border Ribbon.