Jurij Awerbach

Jurij Awerbach

Jurij Awerbach, 2002
Państwo	ZSRR  Rosja
Data i miejsce urodzenia	8 lutego 1922 Kaługa
Data i miejsce śmierci	7 maja 2022 Moskwa
Tytuł szachowy	arcymistrz (1952)
Odznaczenia
a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h System Awerbacha w obronie królewsko-indyjskiej

Jurij Awerbach, ros. Юрий Львович Авербах (ur. 8 lutego 1922 w Kałudze, zm. 7 maja 2022 w Moskwie^[1]) – rosyjski szachista, sędzia klasy międzynarodowej (International Arbiter od 1969), dziennikarz i publicysta, arcymistrz od 1952, pretendent do tytułu mistrza świata w szachach.

Kariera szachowa

W latach 50. XX wieku był czołowym zawodnikiem świata. Największym sukcesem Awerbacha było zajęcie V miejsca na turnieju międzystrefowym w Sztokholmie w roku 1952^[2] i awans do turnieju pretendentów w Zurychu w roku 1953. W turnieju tym (z wynikiem 13½ pkt z 28 partii) zajął X miejsce, co odpowiadało wówczas jedenastej pozycji na świecie^[3]. W turnieju międzystrefowym wystąpił ponownie w roku 1958, ale w Portoroż nie zdołał powtórzyć sukcesu ze Sztokholmu i nie awansował do kolejnego etapu zmagań o szachową koronę (w turnieju tym zajął VIII lokatę)^[4].

W roku 1954 zanotował kolejny bardzo udany występ, zwyciężył w rozegranych w Kijowie XXI mistrzostwach ZSRR^[5]. Na podium mistrzostw kraju stanął jeszcze raz, w roku 1956, zajmując po dogrywce II miejsce (za Markiem Tajmanowem, a przed Borysem Spasskim)^[6]. Do innych jego sukcesów indywidualnych należą:

• I m. w mistrzostwach Moskwy (1949; 1950, I-II),
• I-II m. w Dreźnie (1956, wspólnie z Ratmirem Chołmowem),
• I m. w Dżakarcie (1956 i 1960),
• II-III m. w Hastings (1959/60, za Svetozarem Gligoriciem),
• I m. w Adelaide (1960),
• I m. w Wiedniu (1961),
• I-II m. w Moskwie (1962),
• III m. w Mar del Placie (1965, za Miguelem Najdorfem i Leonidem Steinem),
• I m. w Rio de Janeiro (1965),
• I-II m. w Bukareszcie (1971, wspólnie z Arturem Henningsem),
• I-II m. w Polanicy-Zdroju (1975, memoriał Akiby Rubinsteina, wspólnie z Janem Plachetką),
• I-III m. w Dżakarcie (1979).

Dwukrotnie reprezentował barwy Związku Radzieckiego na drużynowych mistrzostwach Europy w latach 1957 i 1965, w obu startach zdobywając złote medale^[7].

Najwyższy ranking w karierze osiągnął 1 lipca 1971 r., z wynikiem 2550 punktów dzielił wówczas 32-37. miejsce na światowej liście FIDE^[8]. Retrospektywny system rankingowy Chessmetrics najwyższą punktację i najwyższe miejsce przypisuje mu w lutym 1957 r. (8 m. na świecie z wynikiem 2715 punktów)^[9].

W 1959 r. Międzynarodowa Federacja Szachowa przyznała mu tytuł sędziego klasy międzynarodowej. Poza grą i sędziowaniem, Awerbach wiele czasu poświęcał pracy publicystycznej i dziennikarskiej. Pod jego redakcją ukazała się w latach 1956–1962 trzyczęściowa praca zbiorowa o końcowej grze szachowej (w latach 1983–1987 Awerbach wziął udział w reedycji tej encyklopedii końcówek, wydanej w pięciu tomach). W latach 1958–1991 był dziennikarzem lub redaktorem naczelnym następujących czasopism szachowych: Szachmatnyj biuleteń, Szachmaty w SSSR, Szachmatnaja Moskwa oraz Szachmatnaja szkoła. W latach 1971–1977 zajmował stanowisko przewodniczącego federacji szachowej Związku Radzieckiego. Jest autorem popularnego systemu w obronie królewsko-indyjskiej:

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Ge2 0-0 6.Gg5

System charakteryzuje się tym, iż białe rozwijają swoje gońce na e2 i g5, a po zablokowaniu centrum rozpoczynają atak pionkami h i g.

W 1981 został odznaczony Orderem Przyjaźni Narodów.

Pochowany na Cmentarzu Trojekurowskim w Moskwie^[10].

Wybrane publikacje

• Chess Endings: Essential Knowledge, 1966 & 1993, ISBN 1-85744-022-6.
• Comprehensive Chess Endings 1: Bishop Endings, Knight Endings, 1983, ISBN 0-08-026900-1.
• Chess Tactics for Advanced Players, 1985, ISBN 0-87568-218-9.
• Comprehensive Chess Endings 2: Bishop vs Knight Endings, Rook vs Minor Piece Endings, 1985, ISBN 0-08-026901-X.
• Comprehensive Chess Endings 3: Queen Endings, 1986, ISBN 0-08-026904-4.
• Comprehensive Chess Endings 4: Pawn Endings, 1987, ISBN 0-08-032043-0.
• Comprehensive Chess Endings 5: Rook Endings, 1987, ISBN 0-08-032048-1.

Przypisy

Bibliografia

• W.Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom I, Warszawa 1986, s. 55
• ChessBase Megabase 2008
• Jurij Awerbach – wybrane partie szachowe (ang.)
• Jurij Awerbach – profil na stronie FIDE (ang.)
• Congratulations – Yuri Averbakh turns ninety! (ang.)