Jurij Szewczuk

Jurij Szewczuk
Юрий Юлианович Шевчук
Ilustracja
Imię i nazwiskoJurij Julianowicz Szewczuk
Data i miejsce urodzenia16 maja 1957
Jagodnoje
Instrumentywokal, gitara
Typ głosubaryton
Gatunkirock, jazz
Zespoły
DDT
Odznaczenia
Medal „Uczestnikowi operacji humanitarnych” BB – For Combat Valour rib.png Narodowy artysta Republiki Baszkirostan
Faksymile
Strona internetowa
Jurij Szewczuk występuje na koncercie rosyjskiej opozycji

Jurij Julianowicz Szewczuk (ros. Юрий Юлианович Шевчук; ur. 16 maja 1957 w Jagodnoje) – rosyjski muzyk i poeta, założyciel i lider grupy DDT, jednego z najstarszych wciąż aktywnych rosyjskich zespołów rockowych.

Życiorys

Urodził się we wsi Jagodnoje w obwodzie magadańskim, a wychowywał się w Ufie w Baszkirskiej ASRR. Przed założeniem DDT pracował jako nauczyciel plastyki. Zanim ukazał się trzeci album grupy, Perifierija, Szewczuk znalazł się pod silną presją radzieckiej cenzury[1]. W 1985 roku czasowo rozwiązał zespół i przeniósł się do Leningradu z żoną Elmirą. W Leningradzie zebrał nowy skład i został członkiem Leningradzkiego Rock Klubu. W 1989 roku DDT koncertowało na Węgrzech, a w 1990 po raz pierwszy w USA i Japonii. W 1992 roku Szewczuk stracił żonę z powodu raka; album Aktrisa Wiesna zawierał wspomnienia o niej i był jej dedykowany.

W styczniu 1995 roku, podczas I wojny czeczeńskiej, udał się z misją pokojową do Czeczenii[2], gdzie wykonał 50 koncertów zarówno dla wojsk rosyjskich, jak i ludności czeczeńskiej[3]. W 1999 roku odwiedził Jugosławię z koncertami w obronie jej integralności terytorialnej, ostro skrytykował USA za bombardowanie suwerennego państwa i nakręcił dla UNESCO kilka raportów o zniszczonych cerkwiach w serbskim regionie Kosowa[3].

W pierwszej dekadzie XXI wieku Szewczuk wypowiadał się bardzo krytycznie wobec niedemokratycznego charakteru rządów prezydenta Władimira Putina (patrz: putinizm) i był jednym z niewielu celebrytów, którzy otwarcie przedstawiali zarzuty opozycjonistów wobec Putina w okresie bierności politycznej wiodących postaci rosyjskiej kultury. 3 marca 2008 roku wziął udział w marszu dysydentów w Petersburgu przeciwko nadużyciom w organizacji wyborów prezydenckich, w których żaden z kandydatów prawdziwej opozycji nie mógł wystartować[4]. Jedna z jego kontrowersyjnych piosenek z tamtego okresu, Kogda zakonczitsja nieft' („Kiedy skończy się ropa”), zawiera słowa „Kiedy ropa wyschnie, nasz prezydent umrze”[5].

W dniach 24 i 26 września 2008 roku w proteście przeciwko wojnie rosyjsko-gruzińskiej zorganizował dwa koncerty pokojowe w Moskwie i Petersburgu. Nazwa koncertu „Don't Shoot” została zaczerpnięta z jego piosenki Nie Strieljaj, którą napisał w 1980 roku w odpowiedzi na radziecką interwencję w Afganistanie. Wraz ze swoim zespołem DDT występował z gruzińskim wokalistą jazzowym Nino Katamadze, osetyjską grupą Iriston i ukraińskim zespołem Bratja Karamazowy. Część zysków z koncertów została przekazana ludziom, którzy ucierpieli na skutek wojny, zarówno Osetyjczykom, jak i Gruzinom[6].

W maju 2010 roku Szewczuk wzbudził duże zainteresowanie mediów po zdecydowanym dialogu z ówczesnym premierem Rosji Władimirem Putinem, w którym otwarcie stawiał mu (w telewizji państwowej) pytania dotyczące tak kontrowersyjnych tematów, jak demokracja, wolność słowa, zgromadzeń i wolność prasy w Rosji[7]. W wywiadzie z 2017 roku przyznał, że dzień po tej rozmowie „dostał telefon z Kongresu Stanów Zjednoczonych z zaproszeniem do wygłoszenia jakiegoś wykładu…”, a jego odpowiedź brzmiała: „[my] załatwimy to sami”. Stwierdził również, że część jego pytań była rozpatrywana i została zaakceptowana przez administrację Kremla[8].

25 sierpnia 2010 roku wykonał piosenkę Boba Dylana Knockin’ on Heaven’s Door wraz z zespołem U2 na Stadionie Łużniki w Moskwie; był to pierwszy koncert tej grupy w Rosji[9]. 4 stycznia 2011 roku wystąpił w amerykańskim programie radiowym Morning Edition na antenie stacji NPR[10].

18 czerwca 2014 roku podczas koncertu w Zielonym Teatrze w Moskwie zadeklarował, że cały dochód z koncertu zostanie przekazany na fundusz „Dr Lisa” na pomoc poszkodowanym mieszkańcom Donbasu[11][12].

Przypisy

  1. Ольга Бычкова: Своими глазами (ros.). Echo Moskwy, 22.05.2012. [dostęp 2021-03-13].
  2. Мёртвый город. Рождество (ros.). World Electric Guitar. [dostęp 2021-03-13].
  3. a b Личность - Юрий Шевчук (ros.). orod.tomsk.ru, 13.02.2008. [dostęp 2021-03-13].
  4. Юрий Шевчук: „Эти выборы мне не оставили выбора” (ros.). BBC, 4.04.2008. [dostęp 2021-03-13].
  5. Alexander Bratersky: Shevchuk Sings for the Preservation of Moscow (ang.). The Moscow Times, 28.08.2009. [dostęp 2021-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-07)].
  6. Марина Тимашева: «Не стреляй!» Музыканты требуют мира (ros.). Radio Swoboda, 24.09.2008. [dostęp 2021-03-13].
  7. Michael Schwirtz: Break in Protocol for a Rock Star With Putin (ang.). The New York Times, 31.05.2010. [dostęp 2021-03-13].
  8. вДудь: Шевчук - о батле с Путиным и войне в Чечне / вДудь (ros.). YouTube, 7.12.2017. [dostęp 2021-03-13].
  9. U2 Leader Bono Sings Duet with DDT Frontman Yury Shevchuk at Moscow Concert (ang.). Guarant-InfoCentre, 26.08.2010. [dostęp 2021-03-13].
  10. Morning Edition: Yuri Shevchuk: Russia's Musical Advocate For Democracy (ang.). npr, 4.01.2011. [dostęp 2021-03-13].
  11. Наталия Трищенко: Группа «ДДТ» отказалась от «Осени» и перевела средства от концерта жителям Донецкой области (ros.). InterMedia, 19.06.14. [dostęp 2021-03-13].
  12. ДДТ направит 500 тысяч рублей беженцам (ros.). Дни.ру, 5.06.2014. [dostęp 2021-03-13].

Media użyte na tej stronie

BB – For Combat Valour rib.png
Ribbon bar for Medal “For Combat Valour”, established in 2000 by Boevoe Bratstvo, a non-governmental veterans’ organization, led by Boris Gromov.
Moscow rally 4 February 2012, Yakimanka Street, Bolotnaya Square 24.JPG
Autor: Bogomolov.PL, Licencja: CC BY-SA 3.0
Yuri Shevchuk sings his song "Yedu ya na Rodinu" at Bolotnaya Square
Participant in Emergency Humanitarian Operations rib.png
Лента к медали МЧС «Участнику чрезвычайных гуманитарных операций»
BashNarodArt1.jpg
State Prize of Soviet Union medal
Yuri-shevchuk-signature.gif
Autor: Håkan Henriksson (Narking), Licencja: CC BY 3.0
Scanned signature of Yuri Shevchuk.