Kálmán Tihanyi

Kálmán Tihanyi
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 kwietnia 1897
Üzbég

Data i miejsce śmierci

26 lutego 1947
Budapeszt

Zawód, zajęcie

elektronik

Kálmán Tihanyi (ur. 28 kwietnia 1897 w Üzbégu zm. 26 lutego 1947 w Budapeszcie[1]) – węgierski fizyk i elektronik, pionier telewizji.

Życiorys

Urodził się w powiecie Nitra w Üzbégu (obecnie Zbehy na Słowacji). Studiował elektrotechnikę i fizykę w Pozsonyu (ob. Bratysława) i Budapeszcie. Jego patenty i wynalazki zostały zakupione i wykorzystane przez firmy jak Loewe czy RCA[2]. W 1913 roku złożył pierwszy wniosek patentowy, a w 1914 roku po raz pierwszy sprzedał wiedeńskiej firmie patent dotyczący oświetlenia ulicznego[3]. Podczas I wojny światowej zgłosił się na ochotnika do wojska. Najpierw służył jako oficer artylerii na froncie wschodnim, a potem jako inżynier radiowy[4].

W 1926 roku opatentował swój elektroniczny system telewizyjny, a w 1928 roku jego ulepszoną wersję. W porównaniu do wcześniejszych mechanicznych lub mechaniczno–elektronicznych systemów (firm Siemens czy Telefunken), był on bardziej nowoczesny. Na swój wynalazek uzyskał patenty w Niemczech, Francji, Anglii i Stanach Zjednoczonych[5]. Od 1929 pracował w Londynie nad możliwościami zastosowania telewizji w technice militarnej, budując prototyp samolotu zdalnie sterowanego dla angielskiego ministerstwa lotnictwa, prototyp ten zaadaptowano później na potrzeby włoskiej marynarki. W latach 1935-1940 pracował nad ultradźwiękowym nadajnikiem o zasięgu 8 km, jego prototyp zbudował po powrocie na Węgry w latach 1940–1944[2].

Pamięć świata

W 2000 roku Węgry zgłosiły przechowywany w Węgierskim Archiwum Narodowym wniosek patentowy z 20 marca 1926 roku noszący nazwę Radioskop[5] do wpisu na listę „Pamięć Świata” (Memory of the World), która obejmuje najcenniejsze zabytki światowego piśmiennictwa[6]. Wpisu dokonano w 2001 roku[7].

Przypisy

  1. Tihanyi Kálmán, Fókusz - VAJDASÁGI ISMERETTERJESZTŐ ÉS TUDOMÁNYNÉPSZERŰSÍTŐ PORTÁL [dostęp 2022-04-28] (węg.).
  2. a b KÁLMÁN TIHANYI, Hungarian Intellectual Property Office, 5 lutego 2015 [dostęp 2020-04-02] (ang.).
  3. TIHANYI KÁLMÁN, Szellemi Tulajdon Nemzeti Hivatala, 20 listopada 2014 [dostęp 2020-04-02] (węg.).
  4. Tihanyi Kálmán, Fókusz - VAJDASÁGI ISMERETTERJESZTŐ ÉS TUDOMÁNYNÉPSZERŰSÍTŐ PORTÁL [dostęp 2020-04-02] (węg.).
  5. a b 120 éve született a modern, nagy felbontású televíziórendszer feltalálója, Tihanyi Kálmán, Magyar Nemzeti Levéltár, 25 kwietnia 2017 [dostęp 2020-04-02] (węg.).
  6. Kalman Tihanyi’s 1926 Patent Application "Radioskop". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, www.unesco.org [dostęp 2020-04-02].
  7. 2001. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, www.unesco.org [dostęp 2020-04-02].

Media użyte na tej stronie

Tihanyi Kálmán-1.jpg
Tihanyi Kálmán magyar feltaláló kb. 30 évesen