Köneürgenç

Köneürgenç

Mauzoleum
Państwo	Turkmenistan
Wilajet	daszoguski
Populacja • liczba ludności	34 677 (2009)
Położenie na mapie Turkmenistanu Köneürgenç
42°20′00,00″N 59°09′00,00″E/42,333333 59,150000

Köneürgenç (znana również jako Kunia-Urgencz, Kunya Urgench, Konya-Urgench, Stary Urgench lub Urganj) jest 30-tysięcznym miastem w północno-wschodnim Turkmenistanie. Jest miejscem, gdzie znajdują się nieodkryte ruiny stolicy Chorezmu, starożytnego miasta Urgencz z XII w. Od 2005 roku ruiny Starego Urgench są chronione przez UNESCO i wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO^[1].

Niegdyś położony nad rzeką Amu-daria, Stary Urgench był jednym z największych miast na Jedwabnym Szlaku. Data jego powstania jest nieznana, ale istniejące ruiny twierdzy Kyrkmolla wskazują na okres panowania dynastii Achemenidów.

XII i początek XIII stulecia określa się „złotym wiekiem Urgench”, ponieważ przewyższał pod względem ludności i sławy wszystkie inne miasta Azji Środkowej, z wyjątkiem Buchary. W 1221 roku miasto zostało zrównane z ziemią przez Czyngis-chana, w jednej z najbardziej krwawych masakr w ludzkiej historii^[2].

Miasto zostało ponownie odbudowane po ataku Czyngis-chana, jednak zmiana biegu rzeki Amu-Daria na północ i ponowne zniszczenie miasta, tym razem przez Timura, spowodowały opuszczenie terenu przez żyjących mieszkańców, na zawsze. Nowe miasto Urgencz wybudowano na południowym wschodzie, w dzisiejszym Uzbekistanie. Pierwsze badania archeologiczne na miejscu starego miasta zostały przeprowadzone przez Aleksandra Jakubowskiego w 1929.

Większość zabytków jest całkowicie lub częściowo zrujnowana. Obecnie znajdują się tam trzy małe mauzolea z XII w. i bardziej znane z XIV w. mauzoleum Turabek-Khanum, które zostało odrestaurowane w latach 90. ub. wieku.

Najbardziej niesamowitym istniejącym obiektem Starego Urgench jest wybudowany w początkach XI w. minaret Temüra Kutługa, który ma 62 m wysokości^[3]. Do jego budowy wykorzystano wysokie cegły, wcześniej aniżeli użyto takich do budowy minaretu w Dżam. Warto też wspomnieć o mauzoleum Il Arslan – najstarszym istniejącym zabytku: stożkowej kopule z 12 fasetami, osłaniającej grób dziadka Mohammeda II, Il-Arslana, którzy zginęli w 1172 roku.

Przypisy