Kępice

Kępice

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ul. Niepodległości w Kępicach
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	słupski
Gmina	Kępice
Prawa miejskie	1 stycznia 1967[1]
Burmistrz	Magdalena Majewska
Powierzchnia	6,11 km²
Wysokość	33,2 do 113 m n.p.m.
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość	3524[2][3] 596,7 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 59
Kod pocztowy	77–230
Tablice rejestracyjne	GSL
Położenie na mapie gminy Kępice Kępice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kępice
Położenie na mapie województwa pomorskiego Kępice
Położenie na mapie powiatu słupskiego Kępice
54°14′28″N 16°53′23″E/54,241111 16,889722
TERC (TERYT)	2212054
SIMC	0977344
Urząd miejski ul. Niepodległości 6 77–230 Kępice
Strona internetowa

Kępice (do 1946 Businko^[4], kaszub. Hômer, niem. Hammermühle^[5]) – miasto w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, położone na skraju Wysoczyzny Polanowskiej w dolinie rzeki Wieprzy, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kępice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. słupskiego, teraz należy do woj. pomorskiego.

Miasto, otoczone lasami Puszczy Słupskiej, leży na trasie linii kolejowej Piła Główna – Ustka, z przystankiem Kępice i przy drodze wojewódzkiej 208.

W okolicy znajduje się kilka jezior np. Obłęskie, Kryształek (nazwa gwarowa z powodu bardzo czystej wody), Łętowo, Jezioro Korzybie, Przyjezierze, Nakło. Przez miasto przepływa rzeka Wieprza.

Według danych z 31 grudnia 2021 Kepice liczyły 3 524 mieszkańców^[6]

Historia

Kępice ok. 1890 roku

W X–XII w. poniżej zakładu garbarskiego w zakolu Wieprzy znajdował się gródek, po którym pozostał obrys wałów, czyli grodzisko. Przez wieki był to teren puszczy. Przyspieszony rozwój osadnictwa zaczął się w drugiej połowie XIX w.

W dolinie Wieprzy na wschód od Warcina znajdowała się kuźnia. 7 lipca 1867 ówczesny pruski premier Otto von Bismarck zakupił od Wernera Ewalda von Blumenthala majątek Warcino, dzięki dotacji w wysokości 400 tys. talarów uzyskanej po zwycięskiej wojnie prusko-austriackiej. W 1868 Bismarck zlecił wybudowanie nad Wieprzą papierni "Papierfabrik Hammermühle". Następnie powstał większy zakład w Kruszce (Fuchsmühle). Papiernie te, które od 1889 funkcjonowały pod nazwą "Varziner Papierfabrik A.G.", stały się największym przedsiębiorstwem przemysłowym na niemieckim Pomorzu Wschodnim i znaczącym producentem banknotów. Obok zakładów powstały nowe osiedla. Wraz z zakończeniem budowy linii kolejowej ze Szczecinka przez Miastko do Słupska miejscowość uzyskała dworzec kolejowy, a przez położone 7 km na północ Korzybie połączenie z linią Sławno-Bytów. W roku 1898 nowym właścicielem został Wilhelm von Bismarck, syn kanclerza Rzeszy i nadprezydent Prus Wschodnich. Po jego śmierci dobra warcińskie odziedziczył jego jedyny syn Wilhelm Nikolaus von Bismarck (1896–1940).

Po roku 1890 na potrzeby papierni i tartaku zostały uruchomione elektrownie wodne. W 1918 r. na Wieprzy istniał system czterech elektrowni: w Kępce (Kampmühle), Kruszce (Fuchsmühle), Biesowicach (Beßwitz) i Kępicach (Hammermühle). Wszystkie one, oprócz elektrowni w Kępce (obecnie zabytek), zostały zniszczone w czasie II wojny światowej.

Centrum Kępic zimą (2020)

W wyniku reformy administracyjnej w 1928 doszło do scalenia osiedli znajdujących się na terenie niwy warcińskiej (Varziner Flur), czyli Kruszki, Kępic, Kępki i dworca kolejowego w jedną gminę w ramach powiatu miasteckiego pod nazwą Kępice. Coraz więcej ludzi znajdowało zatrudnienie w przemyśle. Liczba mieszkańców w 1939 wzrosła do 2169 osób.

W czasie II wojny światowej w papierniach na przymusowych robotach pracowało wielu Polaków. Wytwarzano w nich fałszywe amerykańskie dolary i angielskie funty szterlingi, służące destabilizacji gospodarek USA i Wielkiej Brytanii. Oprócz tego w czasie wojny produkowano w Kępicach i Kruszce śmigła i szyby na wyposażenie samolotów myśliwskich.

Wśród polskich robotników przymusowych istniała komórka organizacji konspiracyjnej Odra, która została rozbita przez Gestapo w 1944.

Po ciężkich walkach w okresie między 2 i 4 marca 1945 Kępice zostały zdobyte przez Armię Czerwoną. Urządzenia fabryczne zostały zdemontowane przez Rosjan w latach 1946/47.

Po zakończeniu wojny miejscowość przeszła pod polski zarząd. Rozpoczął się proces wysiedlania ludności niemieckiej i zastępowania jej przez przesiedleńców z głębi kraju i kresów wschodnich spoza linii Curzona. Przez pierwsze powojenne miesiące ówczesna wieś nosiła nazwę Businko^[7];, a stacja kolejowa Businko Korzybskie. Nazwę Kępice wprowadzono rozporządzeniem Ministerstwa Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 roku^[8].

W miejsce zdemontowanej papierni i fabryki celulozy uruchomiono w 1957 garbarnię. Kępickie Zakłady Garbarskie Kegar zatrudniały do 1000 pracowników i posiadały zakłady filialne w Białogardzie i Dębnicy Kaszubskiej. Zostały sprywatyzowane w 1996. W 1958 pracownicy garbarni odbudowali zdemontowaną elektrownię wodną w Kępicach. W 1980 elektrownia została przekazana w użytkowanie do Zakładu Energetycznego w Słupsku. W 1996 dokonano gruntownej modernizacji jej urządzeń.

Przez pierwsze 15 powojennych lat Kępice były grupą niewielkich osiedli. Dopiero w styczniu 1959 otrzymały status osiedla robotniczego. Dzięki garbarni miejscowość szybko się rozwijała i 1 stycznia 1967 r. Kępice otrzymały prawa miejskie.

Demografia

• Piramida wieku mieszkańców Kępic w 2014 roku^[6].

Gminy partnerskie

• Bomlitz
• Bystra-Sidzina
• Cegłów

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia Matki Bożej Różańcowej
• Świadkowie Jehowy
  • zbór^[10]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Kępice On-line Serwis Gminy Kępice
• Kępice Info Serwis Informacyjny Gminy Kępice. kepice.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-22)].