Kłębek

Kłębki na pędzie buraka

Kłębek – owocostan powstający z kilku (zwykle od 2 do 6) drobnych owoców, które podczas dojrzewania tkwią w drewniejącym okwiecie, charakterystyczny dla roślin z rodzaju burak (Beta)^[1][2]. To samo określenie stosowane jest w niektórych źródłach także w odniesieniu do kwiatostanu o skróconej osi i krótkoszypułkowych lub siedzących kwiatach typowych dla buraków^[1]. W literaturze botanicznej kwiatostany takie określane są nazwą kłębik^[3][4].

Poszczególne owoce typu torebki zawierają jedno nasiono i otoczone są zdrewniałymi pięcioma listkami okwiatu. Owoce po kilka (rzadko wyrastają pojedynczo) osadzone są na skróconych szypułkach tworząc razem owocostan kanciastokulisty o nierównej powierzchni. Dojrzewające kłębki są zielone, z czasem zielonobrunatne, po dojrzeniu żółtawobrunatne lub ciemnobrunatne. Z powodu drewnienia dojrzałe kłębki są twarde^[2] i łatwo się osypują^[1]. Średnica kłębków waha się od 3 do 7 mm, przy czym wielkości i masa, a także kolor są różne u różnych odmian buraków^[2].

Kłębki stanowią materiał siewny buraków. Ponieważ kłębki kilkunasienne dają po skiełkowaniu splątane i różniące się wielkością rośliny – konieczna jest ich przerywka^[1] i ręczne pojedynkowanie, które przy tradycyjnym siewie buraków wymaga 20–24 dniówek na hektar^[5]. Dlatego w celu ograniczenia pracochłonności w uprawach buraków stosuje się siew rozrzedzony oraz preferuje się materiał siewny uzyskany z wyselekcjonowanych odmian dających kłębki jedno- lub dwunasienne. Kłębki kilkunasienne bywają rozdzielane maszynowo (w tzw. segmentatorach), co pozwala na uzyskanie nasion preparowanych, zwykle szlifowanych dla nadania im zaokrąglonego kształtu i otaczanych masą zawierającą nawozy mineralne i fungicydy^[2].

Przez kłębki przenoszą się czynniki zakaźne kilku chorób buraków: zgorzel siewek buraka, mączniak rzekomy buraka i chwościk buraka^[2].

Przypisy