Kłamstwo oświęcimskie

Żydowskie matki i dzieci zmuszane do przejścia do komór gazowych, obok baraków i drutu kolczastego pod napięciem w Auschwitz-Birkenau.

Kłamstwo oświęcimskie (negacjonizm, rewizjonizm Holocaustu; ang. Holocaust denial, niem. Holocaustleugnung, fr. négationnisme, hiszp. negacionismo) – twierdzenie w języku prawnym przyjmujące, że powszechnie przyjęta interpretacja Holocaustu jest albo w dużym stopniu przesadzona, albo całkowicie zafałszowana. Zwolennicy, na przykład były prezydent Iranu Mahmud Ahmadineżad[1][2], twierdzą, że „dominujące w świecie zachodnim poglądy to w rzeczywistości efekt ideologicznej manipulacji”[3]. Manipulacja ta miałaby służyć legitymizacji tezy o moralnej wyższości zwycięskich idei demokracji liberalnej nad narodowym socjalizmem[4].

Kłamstwo oświęcimskie jest powszechnie potępione, jako niezgodne z prawdą historyczną oraz niezgodne z pamięcią i czcią dla ofiar Holocaustu. W wielu krajach, w tym w Polsce, istnieją obostrzenia prawne, nakładające na organy państwowe obowiązek ścigania z urzędu osób szerzących kłamstwo oświęcimskie. Według byłego prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Leona Kieresa i szefa pionu śledczego IPN Witolda Kuleszy także mówienie o „polskich obozach zagłady” zalicza się do kłamstwa oświęcimskiego[5][6].

Polska

Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu to polska ustawa z 1998 roku, która utworzyła Instytut Pamięci Narodowej. Nowelizacja z 2018 r., art. 55a, określana przez krytyków różnie jako „polska ustawa o Holokauście”, „Polska ustawa o Holokauście” itp., wywołała międzynarodowe kontrowersje[7]. Artykuł 55a zakazywał szkodzenia „dobremu imieniu” Polski, co, zdaniem krytyków, zdławiłoby debatę na temat polskiej kolaboracji z nazistowskimi Niemcami[8]. Artykuł 2a, dotyczący zbrodni popełnionych przeciwko Polsce lub Polakom przez ukraińskich nacjonalistów, wywołał kontrowersje na Ukrainie[7].

Prof. Daniel Blatman(ang.) główny historyk tworzonej wystawy stałej Muzeum Getta Warszawskiego za przykład rewizjonizmu Holokaustu[9] uznaje fałszywą teorię głoszącą, że niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Warschau (KL) był obozem zagłady, w którym zamordowano przy użyciu komór gazowych 200 tys. Polaków[9]. Christian Davies i dziennikarze stacji France 24 opisywali jednak polskich nacjonalistów upamiętniających poprzez tablice pamiątkowe, pomniki i uroczystości te rzekome polskie ofiary[10][11]. Jelena Subotić(ang.) analizując tę nieprawdziwą teorię napisała, że działania te wykorzystują znane obrazy symboliczne Holokaustu takie jak zabijanie za pomocą komór gazowych, by „uwznioślić” cierpienia nieżydowskich ofiar wojny, próbują też zrównać liczbę polskich ofiar z liczbą żydowskich ofiar Holokaustu i podważyć tym samym dominującą pozycję pamięci o Holokauście[12]. W 2019 roku dziennik Haaretz opisał historię artykułu obozie Warschau (KL) w anglojęzycznej Wikipedii. Do czasu poprawy błędów w sierpniu 2019 roku przez 15 lat artykuł ten przedstawiał fałszywe informacje o liczbie ofiar, rzekomych komorach gazowych i charakterze obozu, które prof. Jan Grabowski określił teorię spiskową. Omer Benjakob w artykule Haaretz określił tę sytuację jako „najdłuższe oszustwo Wikipedii”[13].

Kontrowersje

Zwolennicy używają najchętniej określenia rewizjonizm historyczny lub potocznie rewizjonizm, ponieważ obydwa te pojęcia używane są od dawna w innym, szerszym zakresie, jako pewne stanowisko w historii. Przeciwnicy używają raczej określenia negacjonizm, rewizjonizm polityczny lub „kłamstwo oświęcimskie”. Tak też jest to definiowane w oficjalnych komunikatach lub dokumentach. Kluczowym punktem sporu o termin jest pytanie, czy negacjonizm/rewizjonizm (w kontekście Holocaustu) jest stanowiskiem naukowym, czego – jak dotąd bezskutecznie – domagają się jego zwolennicy. Twierdzą też oni, że przyjmowanie „oficjalnej” wersji historii bez żadnej weryfikacji może mieć niekorzystny wpływ na swobodę badań naukowych. Krytycy zaś zaliczają go do spiskowych teorii dziejów.

Propagowanie kłamstwa oświęcimskiego

W szeregu krajów zachodnich, w tym w Polsce, rozpowszechnianie kłamstwa oświęcimskiego jest karalne. W Iranie i wielu krajach arabskich negacjonizm jest oficjalnie uznawany i propagowany, tam też organizacje poszukują dodatkowych funduszy na swoją działalność. Obecnie większość organizacji, wydawnictw i stron internetowych negacjonistów ma swoje oficjalne siedziby w krajach o wysokim stopniu tolerancji dla „kontrowersyjnych poglądów”.

Kłamstwo oświęcimskie jako przestępstwo

Na podstawie art. 55 Ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zaprzeczanie publicznie i wbrew faktom zbrodniom, o których mowa w art. 1 pkt 1 powyższej ustawy, jest przestępstwem ściganym z urzędu zagrożonym grzywną lub karą pozbawienia wolności do lat 3. Wyrok podawany jest do publicznej wiadomości[14].

Czynami określonymi w art. 1 pkt 1 ustawy są:

a) popełnione na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 31 lipca 1990 r.:
zbrodnie nazistowskie,
zbrodnie komunistyczne,
– inne przestępstwa stanowiące zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne.
b) inne represje z motywów politycznych, jakich dopuścili się funkcjonariusze polskich organów ścigania lub wymiaru sprawiedliwości albo osoby działające na ich zlecenie, a ujawnione w treści orzeczeń zapadłych na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego[15].

Ustawa zabrania negacji wszelkich zbrodni popełnionych przez systemy totalitarne, zarówno w mutacji faszystowskiej, jak komunistycznej. Równie zasadnie wolno zatem mówić o „kłamstwie katyńskim”[16].

W Polsce za kłamstwo oświęcimskie w 1999 r. usunięty został z uczelni w Opolu Dariusz Ratajczak[17].

Zobacz też

Przypisy

  1. Szewach Weiss: Banalizacja zła. Wprost, 9/2006. [dostęp 2009-10-22].
  2. Dlaczego Iran wybiela historię Europy?. [dostęp 2009-10-22].
  3. Holocaust to mit? Egipscy fundamentaliści popierają prezydenta Iranu. [1].
  4. Franciszek Piper Negowanie zbrodni Holocaustu i ludobójstwa.
  5. Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 21.07.04.
  6. Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 20.07.04.
  7. a b Poland’s Senate passes Holocaust complicity bill despite concerns from U.S., Israel, „Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2021-09-15] (ang.).
  8. Jörg Hackmann, Defending the “Good Name” of the Polish Nation: Politics of History as a Battlefield in Poland, 2015–18, „Journal of Genocide Research”, 20 (4), 2018, s. 587–606, DOI10.1080/14623528.2018.1528742, ISSN 1462-3528 [dostęp 2021-09-22].
  9. a b Daniel Blatman, Israel, It's Time to Call Off the anti-Polish Hunt, „Haaretz [dostęp 2021-12-18], Cytat: "Now to the story of the denial. The nonsense about gas chambers and 200,000 Poles being murdered in the Warsaw concentration camp is but one of numberless stories that Holocaust deniers around the world are posting online. [...] This is another instance of Holocaust denial and should be treated as such." (ang.).
  10. Christian Davies, Under the Railway Line, „London Review of Books”, 41 (09), 9 maja 2019, ISSN 0260-9592 [dostęp 2021-09-15] (ang.).
  11. Gulliver Cragg, Patrick Lovett, Focus - In Polish capital Warsaw, nationalists want to rewrite history of World War II, France 24, 8 stycznia 2020 [dostęp 2022-02-03] (ang.).
  12. Jelena Subotić, The Appropriation of Holocaust Memory in Post-Communist Eastern Europe, „Modern Languages Open” (1), 2020, s. 22, DOI10.3828/mlo.v0i0.315, ISSN 2052-5397 [dostęp 2022-02-03] (ang.).
  13. The Fake Nazi Death Camp: Wikipedia’s Longest Hoax, Exposed, „Haaretz” [dostęp 2021-09-15] (ang.).
  14. Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. z 2021 r. poz. 177).
  15. Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1820).
  16. Andrzej Zoll, Nazywać kłamstwo po imieniu, „Znak”, lipiec 2000, Nr 542.
  17. Dorota Wodecka-Lasota: Kłamca nie ma już siły. wyborcza.pl, 25 grudnia 2007. [dostęp 2011-03-22].

Bibliografia

  • Paweł Janowski, Kłamstwo Oświęcimskie, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”. Suplement, red. E. Gigilewicz, Radom 2005, t. XIX, s. 172–175.

Linki zewnętrzne

Scale of justice gold.png Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Unbalanced scales lighter one blue.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Ikonka wagi o nie zrównoważonych szalach, gdzie lżejsza szala została nieco podkoloryzowana gwoli dalszego podkreślenia zaistnienia braku równowagi
Birkenau Jewish mothers and their children walking to the gas chambers.jpg
Birkenau, Poland, Jewish mothers and their children walking to the gas chambers, 05/1944. Photographs documenting the arrival process of Hungarian Jews from the Tet Ghetto in Auschwitz-Birkenau extermination camp during the second half of 1944.