Kłodne

Ten artykuł od 2019-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kłodne

wieś
Kłodne
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
Gmina	Limanowa
Wysokość	793 m n.p.m.
Liczba ludności (2013)	1034[1]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-654[2]
Tablice rejestracyjne	KLI
SIMC	0438498
Położenie na mapie gminy wiejskiej Limanowa Kłodne
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kłodne
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kłodne
Położenie na mapie powiatu limanowskiego Kłodne
49°41′06″N 20°33′58″E/49,685000 20,566111

Kłodne – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Limanowa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Położenie

Kłodne leży w Kotlinie Sądeckiej u podnóży części wschodniej Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym u podnóży góry Chełm (793 m n.p.m.) oraz Babiej Góry (727 m n.p.m.), w środkowym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca), który stanowi południową granicę wsi. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa Limanowa – Chełmiec, oraz linia kolejowa nr 104 relacji Nowy Sącz – Chabówka. Kłodne graniczy z miejscowościami: od wschodu: Zawadką, Chomranicami, od zachodu: Męciną, od północy: Skrzętlą-Rojówką oraz Stańkową, od południa: Krasnem Potockiem.

Szlaki turystyki pieszej

– szlak koloru żółtego prowadzący z Męciny przez Kłodne na Babią Górę i Jaworz.

Droga na Chełm nie jest wytyczona szlakiem turystycznym, jednak można dotrzeć na szczyt drogą asfaltową lub ścieżkami leśnymi.

Nazwa

Miejscowość nosiła w historii różne nazwy. Po raz pierwszy wymieniona w kodeksie dyplomatycznym Małopolski: w 1367 jako Glodna, 1408 Gloddna, 1429 Glodno, 1439 Glodnye, 1529 Clodna, 1581 Slodna, 1680 Głodna, 1779-1782 Kłodno, 1883 Kłodne^[5].

Pierwotnie nazwa wsi pochodzi od stanu niedostatku głodu z dodanym sufiksem -na co językoznawcy uznają za aluzję do ubóstwa na nieurodzajnych terenach górskich pasma Jaworzyny, gdzie leży miejscowość. Z czasem w wyniku procesu adideacji nazwa zmieniła się na Kłodne nawiązując do wyrazu kłoda oznaczającej surowiec budowlany powstały w wyniku ścięcia drzewa^[5].

Historia

Średniowiecze

Wieś Kłodne w dokumentach parafii Męcina była wymieniona już w 1320 roku, a w 1367 roku występuje w Kodeksie dyplomatycznym Małopolskim „Kazimierz z łaski Bożej Król Polski... etc. potwierdza, że rycerz Krystyn pan na Mikluszowicach, chorąży Krakowski przekazuje swoim synom Stanisławowi i Andrzejowi Wiczdze... swoje włości... w tym pół Męciny z wolą zwaną Głodne Kilkadziesiąt lat później bo w 1439 roku dochodzi do sprzedaży Kłodnego: „Stachna, żona Mikołaja z Gniewęcina, część wsi Wydżyce, Mikluszowice, Męcina i Głodnia sprzedała Piotrowi z Ciczkowic za 60 grzywien”

Jak wynika z akt wizytacji kościelnych Kłodne wymieniano w 1581 roku w obszarze parafii Chomranice. Jest to akurat okres pobytu arian (braci polskich) w Męcinie i Chomranicach^[6].

Jeden z Krzeszów – Sebastian przeszedł na arianizm, co spowodowało zatarg z proboszczem Męciny. Bracia Krzeszowie podzielili się majątkiem ojcowskim. Mogło właśnie wtedy dojść do oddzielenia Kłodnego od Męciny. Był to prawdopodobnie rok 1545. Przez długi czas jednak ludność Kłodnego chrzciła dzieci w Męcinie, tam także zawierano związki małżeńskie^[7].

W wyniku I rozbioru Polski Kłodne znalazło się w granicach Austrii.

I wojna światowa

Jak podaje kronika szkoły podstawowej w Kłodnem 12 listopada 1914 roku wojska zaborcze rozpoczęły interwencję zbrojną we wsi, dla mieszkańców Kłodnego rozpoczęła się I wojna światowa. Podczas działań wojennych w okolicy (bitwa pod Limanową), "potyczek w wiosce nie było".

Powracające wojsko witano w wiosce z wielkim entuzjazmem i ochoczo goszczono w domostwach. W kilku domach ukrywano legionistów, w czasie kiedy wrogie siły nieprzyjaciela wzmocniły patrol wojskowy w okolicy. Kronika szkoły podaje: "Na Kleniu przeprowadzili nasi chłopcy zagubionych żołnierzy do swoich pułków – wśród wszystkich niebezpieczeństw, powyżej rozstawionych patroli rosyjskich – za co otrzymali po 10 koron nagrody".

II wojna światowa

Wojska niemieckie wkroczyły do Kłodnego 5 września 1939 roku, a tym samym rozpoczął się okres okupacji niemieckiej. Od początku naznaczonej różnego rodzaju represjami wobec mieszkańców.

Trzech mieszkańców wioski brało udział w wojnie jako żołnierze Wojska Polskiego m.in. Piotr Dudzik w stopniu strzelca, który walczył w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Jan Leśnik również w stopniu strzelca, został wzięty do niewoli, następnie zwolniony do prac cywilnych. W kampanii wrześniowej 1939 roku wziął udział Jan Świerczek w stopniu kaprala, który został wzięty do niewoli w październiku 1939 roku, następnie zwolniony w lipcu 1940 roku.

W czasie okupacji hitlerowcy w sposób okrutny obchodzili się również miejscową ludnością, wiele osób aresztowano i deportowano na roboty przymusowe jak również do obozów koncentracyjnych m.in. do Auschwitz-Birkenau oraz Buchenwaldu.

Stosowano także inne formy represji wobec mieszkańców wioski. Zabroniono m.in. uboju trzody chlewnej, która często stanowiła jedno z niewielu źródeł pożywienia dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Okupant również surowo zakazał mielenia zboża w żarnach, często były one plombowane. Wszystkie te restrykcje i im podobne obowiązywały często pod karą śmierci, a każde postanowienia władz okupacyjnych były skrupulatnie egzekwowane. Ponadto z polecenia władz niemieckich ludność musiała oddawać zarówno zboże, bydło, jak i ziemniaki oraz mleko i inne produkty rolne na kontyngenty.

12 stycznia 1944 hitlerowcy zamordowali 28 zakładników w odwecie za wysadzenie pociągu na trasie linii kolejowej Nowy Sącz – Chabówka. Część zakładników została rozstrzelana, a część powieszona na słupach telegraficznych znajdujących przy torach. W miejscu zbrodni stoi pomnik upamiętniający ofiary tamtego wydarzenia.

Okupacja niemiecka zakończyła się 19 stycznia 1945 roku, kiedy miejsce cofających się wojsk hitlerowskich zajęła Armia Czerwona.

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2001, s. 523. ISBN 83-87623-36-9.
• Kłodne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 183 .