KDE

Ten artykuł wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

KDE

Logo programu
KDE Plasma w wersji 5.25
Autor	The KDE Community
Pierwsze wydanie	20 października 1997; ponad 25 lat temu
Aktualna wersja stabilna	KDE Plasma 5.25
Aktualna wersja testowa	KDE Plasma 5.26 Beta
Język programowania	Qt
Platforma sprzętowa	arm, amd64
System operacyjny	Linux
Rodzaj	środowisko graficzne
Licencja	GPL, LGPL
Strona internetowa

KDE – środowisko graficzne zrealizowane jako wolne oprogramowanie dla systemów operacyjnych Unix i GNU/Linux. Zawiera bogaty system bibliotek do tworzenia aplikacji w środowisku graficznym. Obok GNOME jest jednym z dwóch najpopularniejszych uniksowych środowisk graficznych.

KDE korzysta z biblioteki graficznej Qt, a także z systemu obiektowego KParts. System ten pozwala na współdzielenie elementów danego programu pomiędzy różnymi aplikacjami KDE, np. emulator terminala Konsole może zostać osadzony w Konquerorze.

W KDE menedżerem okien jest KWin, jednak aplikacje można uruchamiać także pod innymi menedżerami takimi jak Openbox.

Wersja KDE 5.23 została wydana na 20-lecie projektu KDE.

Historia

Projekt KDE został założony w 1996 roku przez Matthiasa Ettricha^[1]. Pierwotnie projekt nosił nazwę Kool Desktop Environment zaś skrót KDE był też grą słowną z nazwą uniksowego środowiska graficznego CDE. Obecnie skrót rozwija się jako K Desktop Environment, gdzie litera K nie ma określonego znaczenia.

Główne wydania

Numeracja KDE jest związana z numeracją zestawu bibliotek Qt, tj. wersje 1.x KDE bazowały na wersjach 1.x bibliotek Qt itd.

Wersje Plasma 4.x

KDE 4 zostało przeniesione na Qt 4, co powinno powodować wzrost wydajności o 20–30% w porównaniu do KDE 3.5.x^[3]. KDE zawiera środowisko multimedialne, nazwane Phonon, zintegrowane środowisko sprzętowe Solid i schemat kolorów systemu i ikon Oxygen. Zawiera też zmieniony interfejs pulpitu i pasek zadań, nazwany Plasma, który zawiera widżety w stylu SuperKaramba lub Apple Dashboard. Udostępniono również wersje KDE 4 na Microsoft Windows i Mac OS X.

Najważniejszymi cechami KDE 4 są:

• Zmieniony wygląd środowiska dzięki zastosowaniu Oxygen
• Architektura zawierająca udoskonaloną integrację z multimediami i sprzętem (Solid i Phonon, moduł sprawdzania pisowni i gramatyki)
• Programy udoskonalone dzięki doświadczeniom użytkowników, takie jak Dolphin, menedżer plików i Okular, program służący do przeglądania dokumentów

KDE Plasma 5

Wraz z przejściem na Qt 5, środowisko KDE uległo podziałowi na trzy części o niezsynchronizowanej numeracji:

• KDE Frameworks 5 (żargonowo zwany też KF5) – zestaw bazowych bibliotek KDE (wersja 5.0 została wydana 7 lipca 2014^[4]; nowe wydania ukazują się co miesiąc);
• KDE Plasma 5 – nowa wersja powłoki graficznej Plasma (wersja 5.0 została wydana 15 lipca 2014^[5]; nowe wydania ukazują się co trzy miesiące);
• KDE Applications (wersja 14.12 została wydana 15 kwietnia 2015 i jest to pierwsza wersja aplikacji KDE używająca KDE Frameworks 5; numeracja KDE Applications jest typu rok-miesiąc; nowe wydania ukazują się co cztery miesiące^[6]); obecnie nie wszystkie aplikacje są przeportowane do KDE Frameworks 5^[7].

Aplikacje KDE

Do najważniejszych aplikacji środowiska KDE zaliczyć można przeglądarkę internetową i menedżer plików Konqueror. Aplikacje korzystające z KDE często mają nazwy rozpoczynające się od litery „K” lub zawierają literę „k” zamiast „c” w środku nazwy, ale nie jest to ścisłą regułą.

• DigiKam – zarządzanie zbiorami zdjęć, przeglądarka i edytor grafiki, obsługa aparatów cyfrowych
• Dolphin – menedżer plików w KDE 4
• K3b – program do nagrywania płyt CD/DVD
• Kandy – narzędzie do komunikacji z telefonem komórkowym
• Kate – zaawansowany edytor tekstu
• KDevelop – zintegrowane środowisko programistyczne dla wielu języków programowania
• KDesktop – menedżer pulpitu w KDE 3
• KGet – menedżer pobierania plików
• Kicker – menedżer panelu w KDE 3
• KMail – klient pocztowy
• KNode – klient grup dyskusyjnych
• KolourPaint – tworzenie grafiki rastrowej
• Konsole – emulator terminali wyposażony w zakładki
• Kontact – zarządzanie informacjami osobistymi (poczta, kalendarz, notatki, książka adresowa)
• Kopete – multikomunikator internetowy (obsługuje m.in. IRC, Jabber i Gadu-Gadu)
• Okular – przeglądarka plików PDF (następca programu KPDF)
• KPovModeler – program do tworzenia trójwymiarowej grafiki
• KTTS – syntezator mowy; np. potrafi czytać zawartość strony WWW
• Kview – przeglądarka plików graficznych
• KTorrent – program p2p – klient sieci Torrent
• KPPP – pozwala na połączenia Dial-Up i sieciowe
• KSig – edytor podpisów pocztowych
• KWrite – uproszczona wersja edytora Kate
• Odtwarzacze multimedialne
  • Amarok – zaawansowany odtwarzacz muzyki
  • JuK – odtwarzacz multimedialny z zaawansowaną obsługą playlist
  • Kaffeine, KMPlayer, KPlayer, Dragon Player – odtwarzacze filmów i muzyki
  • Noatun – odtwarzacz multimedialny rozszerzany za pomocą wtyczek

Czarodziej Kandalf

Konqi

• KOffice – pakiet programów biurowych
  • KWord – procesor tekstu WYSIWYG
  • KSpread – arkusz kalkulacyjny
  • KPresenter – edytor prezentacji
  • Kexi – aplikacja do wygodnego budowania baz danych
  • Kivio – tworzenie diagramów przepływu
  • Karbon14 – grafika wektorowa
  • Krita – grafika rastrowa
  • KChart – rysowanie wykresów
  • KFormula – edytor wzorów matematycznych
• Plasma – przestrzeń robocza KDE (pulpit i panel)

Środowisko KDE zawiera również programy narzędziowe, edukacyjne oraz gry.

Logo i maskotki

Maskotką środowiska graficznego KDE był Kandalf, używany do wersji 2.x. Imię Kandalf nawiązuje do postaci z powieści J.R.R. Tolkiena Władca Pierścieni o imieniu Gandalf.

W wersjach powyżej 2.x. maskotką KDE jest smok Konqi (dokładniej: Konqi the Konqueror). Jego imię pochodzi od nazwy przeglądarki Konqueror dla tego środowiska graficznego^[8]. Można go zobaczyć na stronach poświęconych temu środowisku oraz w wielu aplikacjach, m.in. podczas wyboru opcji wylogowania (KDE 3) czy w oknie „informacje o KDE”.

Zobacz też

• GNOME
• Xfce
• Fluxbox
• Blackbox
• Window Maker
• Enlightenment
• Jak można spatchować KDE2 pod FreeBSD?

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona KDE