Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu

KFPP Opole

Amfiteatr Tysiąclecia
Pełna nazwa	Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu
Lata aktywności	1963–1981, od 1983
Miejsce	Amfiteatr Tysiąclecia
Organizator	Polskie Radio, Telewizja Polska
Strona internetowa

Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu (KFPP Opole) – polski festiwal muzyczny organizowany od 1963 roku, corocznie w Opolu, najczęściej w czerwcu. Stanowi podsumowanie sezonu artystycznego (od Opola do Opola) polskiego środowiska twórców i wykonawców piosenek. Najpopularniejszy festiwal muzyczny organizowany w Polsce (wraz z posiadającym formułę festiwalu międzynarodowego festiwalem w Sopocie).

Miejscem organizacji festiwalu jest Amfiteatr Tysiąclecia (w 2010 roku na błoniach Politechniki Opolskiej). Festiwal tylko raz się nie odbył – w 1982 roku nie odbył się z powodu wprowadzenia w Polsce stanu wojennego^[1]. Natomiast w 1986, 2017, 2020 i 2021 roku odbyły się w późniejszym terminie, niż pierwotnie planowano. Podczas festiwalu dokonywane są prezentację utworów premierowych (konkurs Premiery), debiutów estradowych (konkurs Debiuty), a w przeszłości przegląd osiągnięć mijającego sezonu (koncert Superjedynki) oraz kabaretów (Kabareton).

W latach 2005–2010, 2012–2015 oraz w 2017 roku festiwal był organizowany w formule trzydniowej (piątek, sobota, niedziela), w 2012 roku w formule dwudniowej (piątek, sobota), natomiast w 2016 roku oraz 2018 roku w formule czterodniowej (piątek, sobota, niedziela, poniedziałek – organizowany przez TVP Kultura, poświęcony tzw. muzyce alternatywnej).

Festiwal ma swój sygnał, skomponowany przez Bogusława Klimczuka, który otwiera festiwal oraz rozpoczyna każdy jego koncert.

Festiwal poprzedzają okołofestiwalowe, takie jak m.in.: Hip-Hop Opole, Kawiarenka z Gwiazdami, Rajd Festiwalowy. Jest to impreza sztandarowa miasta Opole i produkt, z którym to miasto jest kojarzone w Polsce. Opole zostało określone przez Jerzego Waldorffa podczas 1. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej jako Stolica Polskiej Piosenki, co jest mottem rozpoznawczym miasta^[2].

Nagrody

Głównymi nagrodami festiwalu są obecnie:

Karolinka – Nagroda im. Anny Jantar – nagroda za zajęcie 1. miejsca w konkursie Debiuty, przyznawana przez jury:

Grand Prix – nagroda Prezesa TVP dla zasłużonych wykonawców, autorów tekstu, kompozytorów, przyznawana zazwyczaj za całokształt twórczości:

Super Premiera – Nagroda im. Karola Musioła – nagroda za zajęcie 1. miejsca w konkursie Premiery, dawniej przyznawana przez jury, obecnie wybierana podczas głosowania telewidzów:

Superjedynka – nagroda przyznawana od 2000 roku do 2016 roku, w różnych kategoriach (m.in. najlepszy wokalista, wokalistka, zespół, piosenka, płyta pop, płyta rock, płyta hip-hop, płyta alternatywna, płyta z muzyką literacką, płyta z muzyką taneczną, teledysk, wydarzenie muzyczne roku).

Historia

Pomnik poświęcony pomysłodawcom festiwalu.

Festiwal powstał w 1963 z inicjatywy dziennikarzy i redaktorów Programu III Polskiego Radia: Jerzego Grygolunasa i Mateusza Święcickiego oraz ówczesnego burmistrza Opola – Karola Musioła w odpowiedzi na konserwatyzm w Polskim Radiu^[16]. Celem stworzenia festiwalu były: promocja nowych wykonawców w Polsce, promocja bardziej zróżnicowanych stylów artystycznych niż w Polskim Radiu, konfrontacja nowych piosenek z publicznością i zmiana polityki repertuarowej radiowych redakcji muzycznych^[2][16]. Jerzy Grygolunas zauroczony Opolem, kojarzonym w tamtym okresie z ziemiami odzyskanymi oraz pyłem cementowni, postanowił zrealizować ideę festiwalu w tym mieście. Pomimo braku ukończonego budynku amfiteatru (jeszcze na dzień przed rozpoczęciem wydarzenia kończono budowę sceny^[16]), Karol Musioł zapewnił prasę, że festiwal się odbędzie. Musioł codziennie o godz. 5:00 i pilnował prac. Architekt obiektu Florian Jesionowski wspominał, że potem co rok przed festiwalem odwiedzała go milicja i kazała podpisywać oświadczenie, że płoty i ściany wokół się nie zawalą^[2]. Amfiteatr został na tyle ukończony, by móc pomieścić publiczność^[16].

1. edycja festiwalu odbyła się 19 czerwca 1963, w 15 koncertach wzięło udział 102 wykonawców oraz ponad 100 dziennikarzy i fotoreporterów, a także nagrodzono 37 piosenek^[16]. Podczas 1. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej padły historyczne słowa, używane dzisiaj jako motto miasta Opole, wypowiedziane przez Jerzego Waldorffa, który stwierdził:

Organizatorami następnych edycji festiwalu zostali: Komitet „Polskie Radio i Telewizja” oraz Towarzystwo Przyjaciół Opola, natomiast główne koncerty (nie licząc amfiteatru) odbyły się w szkole muzycznej i teatrze im. Jana Kochanowskiego, jako towarzyszące festiwalowi w różnych salach klubowych miasta Opola. 12. edycja festiwalu, rozpoczynająca się 26 czerwca 1974, została opóźniona z powodu meczu piłkarskiej reprezentacji Polski z reprezentacją Szwecji w ramach drugiej rundy mistrzostw świata 1974 w RFN (1:0)^[17]. W 1982 festiwal nie odbył się z powodu wprowadzenia w Polsce stanu wojennego^[1]. Inauguracja 23. edycji festiwalu została przesunięta na 22 lipca 1986 z powodu trwających piłkarskich mistrzostw świata 1986 w Meksyku, by nie stawiać Polaków przed dylematem: piłka nożna czy muzyka^[18].

Do 1989 program festiwalu, zwłaszcza występy kabaretowe, był kontrolowany przez komunistycznych cenzorów z GUKPPiW. Zabezpieczeniem festiwalu, przeciw ewentualnym niepożądanym wystąpieniom politycznym, zajmowała się lokalna SB w ramach sprawy obiektowej kryptonim „Amfiteatr”^[19]. Kontrola tekstów piosenek i scenariuszy programów kabaretowych przebiegała dwustopniowo, najpierw wszystkie teksty były przedstawiane do akceptacji w Warszawie w GUKPPiW, a następnie występy artystów w Opolu nadzorowali lokalni cenzorzy, którzy obecni byli zarówno na próbach, jak i podczas festiwalowych koncertów^[20]. W 1992 organizatorem była firma Brawo, znana z piractwa fonograficznego, jak również promocji disco polo. Ze względu na kontrowersje z tym związane kilkoro wykonawców (m.in. Armia, Ireneusz Dudek czy Formacja Nieżywych Schabuff) odmówiło udziału^[21].

W 2010 roku z powodu modernizacji amfiteatru, inauguracja 47. edycji festiwalu odbyła się 10 września 2010 roku na błoniach Politechniki Opolskiej. 14 czerwca 2013 roku odbyła się inauguracja jubileuszowej – 50. edycji festiwalu, podczas której zamiast tradycyjnego Grand Prix nagrody Prezesa TVP, wręczono nagrody ponad 100 osobom związanym z festiwalem: wokalistom, muzykom, kompozytorom, autorom tekstów podczas gali jubileuszowej pt. Opole! Kocham Cię!, która odbyła się w dwóch częściach i prowadziły je dwie pary: Joanna Moro i Piotr Polk oraz Maria Szabłowska i Paweł Sztompke. Wykonawcom towarzyszyła Polska Orkiestra Radiowa pod kierownictwem Tomasza Szymusia. Koncert otworzyła Irena Santor z piosenką Powrócisz tu. Następnie zebranych powitał Jacek Fedorowicz – prowadzący 1. edycji festiwalu oraz minister kultury – Bogdan Zdrojewski. Na koncercie przeplatały się ze sobą wykonania oryginalne gwiazd polskiej muzyki, piosenki z występami gwiazd młodszego pokolenia śpiewających utwory nieobecnych lub nieżyjących już twórców, a także komentarze, anegdoty, wspomnienia i materiały archiwalne. Koncert trwał ponad 5 godzin. Według danych Nielsen Media Research koncerty oglądało średnio ponad 3,7 mln widzów jednakże pierwsza część w grupie 4+ przyciągnęła aż 5,616 mln widzów (udziały 39,4 proc.), a w grupie młodych widzów – 1,735 mln osób (udziały 28,8 proc.). Także w TVP Polonia koncert oglądało 761 tys.^[22]

W 2017 roku z powodu konfliktu władz miasta Opola z Telewizją Polską oraz bojkotu wielu artystów, inauguracja 54. edycji festiwalu, odbyła się 15 września 2017 roku^[1]. W 2020 roku z powodu pandemii COVID-19 władze miasta Opola z Telewizją Polską podjęły decyzję o przeniesieniu inauguracji 57. edycji festiwalu z 5 czerwca 2020 roku na 3 września 2020 roku^[23].

Muzeum

W 2007 roku powstało Muzeum Polskiej Piosenki w celu przechowywania informacji i pamiątek dotyczących kolejnych edycji opolskiego festiwalu. Po kilku lata rozszerzono formułę o archiwizowanie informacji o całym nurcie polskiej piosenki. Muzeum wchodzi w skład Narodowe Centrum Polskiej Piosenki i od sierpnia 2016 roku można zwiedzać muzeum, mieszczące pod Amfiteatrem Tysiąclecia^[24].

Edycje Festiwalu

Zobacz też

• Amfiteatr Tysiąclecia w Opolu
• Rajd Festiwalowy
• Aleja Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki
• Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu
• Hip-hop Opole

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona festiwalu