KNM B-3

KNM B-3
Ilustracja
Bliźniaczy okręt podwodny B-4
Klasaokręt podwodny
TypB
ProjektEB 406B (EB 64B)
Historia
StoczniaKarljohansvern, Horten
Wodowanie25 stycznia 1924
 Norweska KMW
Wejście do służby1 czerwca 1926
Los okrętusamozatopiony 9 kwietnia 1940
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu
standardowa: 420 ton
545 ton
Długość51 metra
Szerokość5,33 m
Zanurzenie3,5 m
Zanurzenie testowe60 m
Rodzaj kadłubajednokadłubowy
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 900 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 700 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu
14,5 węzła
10,5 w.
Zasięgpowierzchnia: 2900 Mm przy 9 w.
zanurzenie: 150 Mm przy 3 w.
Uzbrojenie
6 torped, 1 działo kal. 76 mm
Wyrzutnie torpedowe4 × 450 mm
Załoga23

KNM B-3 – norweski okręt podwodny z okresu dwudziestolecia międzywojennego, jedna z sześciu zbudowanych jednostek typu B. Zwodowany 25 stycznia 1924 roku w krajowej stoczni Karljohansvern w Horten, został przyjęty do służby w marynarce norweskiej 1 czerwca 1926 roku. Podczas kampanii norweskiej w kwietniu 1940 roku jednostka została zatopiona przez własną załogę.

Projekt i budowa

Po wybuchu I wojny światowej i przejęciu przez Niemcy ostatniej jednostki typu A – A-5 Norwegowie rozpoczęli poszukiwania innych dostawców w celu pozyskania kolejnych okrętów[1]. Pod uwagę brano stocznie brytyjskie, włoskie i amerykańskie, z których zdecydowano się na położoną na terenie neutralnych w tym momencie Stanów Zjednoczonych stocznię Electric Boat, co miało dać gwarancję dostawy okrętów mimo toczących się działań wojennych[1]. Rząd Norwegii w 1915 roku zamówił więc sześć okrętów według projektu EB 406B (EB 64B), bardzo zbliżonego do koncepcji amerykańskich jednostek typu L, które miały powstać w krajowej stoczni w Horten z materiałów dostarczonych z USA[1][2]. Tocząca się na Atlantyku wojna podwodna spowodowała jednak zatrzymanie dostaw amerykańskich podzespołów i materiałów do Norwegii, a przez to budowa okrętów po położeniu stępek została przerwana[1]. W zamian stocznia usiłowała sprzedać Norwegom sześć nieodebranych przez Rosję z powodu wybuchu rewolucji okrętów typu H, jednak zostały one przejęte przez US Navy[1]. W rezultacie okręty zostały ukończone długo po wojnie, wchodząc do służby w latach 1923–1930[1][3].

KNM[a] B-3 został zbudowany w stoczni Karljohansvern w Horten[2][4]. Okręt został zwodowany 25 stycznia 1924 roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne

B-3 był jednokadłubowym okrętem podwodnym o długości całkowitej 51 metrów, szerokości 5,33 metra i zanurzeniu 3,5 metra[3][4]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 420 ton, a w zanurzeniu 545 ton[4][5][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 900 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym o łącznej mocy 700 KM (zarówno silniki Diesla, jak i elektryczne wyprodukowano w Horten)[4][5][c]. Dwa wały napędowe poruszające dwoma śrubami zapewniały prędkość 14,5 węzła na powierzchni i 10,5 węzła w zanurzeniu[3][6][d]. Zasięg wynosił 2900 Mm przy prędkości 9 węzłów w położeniu nawodnym i 150 Mm przy prędkości 3 węzłów w zanurzeniu[3][e]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 60 metrów[3].

Okręt wyposażony był w cztery dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm z łącznym zapasem sześciu torped[3][4][f]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło pokładowe działo przeciwlotnicze Bofors kal. 76 mm L/28[2][3].

Załoga okrętu składała się z 23 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][5][g].

Służba

Po ukończeniu, 1 czerwca 1926 roku KNM B-3 został przyjęty do służby w marynarce wojennej[3][7]. Okręt wraz z bliźniaczymi jednostkami B-1, B-2, B-4, B-5 i B-6 operował na Morzu Północnym[8]. W chwili rozpoczęcia II wojny światowej okręt był już przestarzały[3]. W momencie ataku Niemiec na Norwegię w kwietniu 1940 roku okręt należał do 3. dywizjonu okrętów podwodnych i stacjonował w porcie Liland koło Narwiku[9]. W drugiej połowie maja B-3 wraz z B-1 i brytyjskim okrętem podwodnym HMS „Truant” operował w okolicach Harstad[10]. 6 czerwca w trakcie rejsu z Harstad do Tromsø na jednostce nastąpił wybuch baterii akumulatorów[11]. Ponieważ odniesione uszkodzenia uniemożliwiały przejście do Wielkiej Brytanii, 9 kwietnia 1940 roku B-3 został samozatopiony w Gavlfjorden nieopodal Tromsø[6][11].

Uwagi

  1. ↑ KNM – Kongelige Norske Marine – Norweski Okręt Jego Królewskiej Mości.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że wyporność wynosiła 450/548 ton.
  3. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że moc silników wysokoprężnych wynosiła 1200 KM, zaś silników elektrycznych 800 KM.
  4. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 380 podają, że prędkość na powierzchni wynosiła 14 węzłów, zaś pod wodą 11 węzłów.
  5. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że zasięg na powierzchni wynosił 3300 Mm przy prędkości 11 węzłów, a pod wodą 150 Mm przy prędkości 5 węzłów.
  6. ↑ Parkes 1933 ↓, s. 384 i Preston 1989 ↓, s. 216 podają, że okręt był wyposażony w dwie dziobowe i dwie rufowe wyrzutnie torped.
  7. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że liczebność załogi wynosiła 28 osób.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Friedman 1995 ↓, s. 72.
  2. ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 166.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Gogin 2014 ↓.
  4. ↑ a b c d e f g Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 380.
  5. ↑ a b c Parkes 1933 ↓, s. 384.
  6. ↑ a b Lipiński 1999 ↓, s. 607.
  7. ↑ Helgason ↓.
  8. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 167.
  9. ↑ Kindell 1940A ↓.
  10. ↑ Kindell 1940B ↓.
  11. ↑ a b Kindell 1940C ↓.

Bibliografia

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
  • Norman Friedman: U.S. submarines through 1945: an illustrated design history. Annapolis: U.S. Naval Institute, 1995. ISBN 1-55750-263-3. (ang.)
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.)
  • Ivan Gogin: B1 submarines (1923-1930) (ang.). Navypedia. [dostęp 2019-08-07].
  • Guðmundur Helgason: HNoMS B-3 (ang.). uboat.net. [dostęp 2019-08-07].
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, APRIL1940 (Part 2 of 4) Monday 8th - Sunday 14th (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2019-08-07].
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, MAY 1940 (Part 3 of 4) Wednesday 15th – Tuesday 21st (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2019-08-06].
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, JUNE 1940 (Part 1 of 4) Saturday 1st – Friday 7th (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2019-08-06].
  • Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1933. London: Sampson Low, Marston & Co., 1933. (ang.)
  • Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.)
  Norweskie okręty podwodne typu B

Media użyte na tej stronie

Flag of Norway, state.svg

The state flag of Norway. (See also the image of the national flag of Norway.)

The proportions of the state flag are 27:16, or 6:1:2:1:6:11 horizontally and 6:1:2:1:6 vertically.
Norsk undervannsbåt "B4" - Telemark politikammer vol.2 - 32.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bildet er hentet fra Arkivverket.

Tatt i Valløbukten

  • Arkivinstitusjon : Statsarkivet i Kongsberg
  • Arkivnavn : Telemark politikammer
  • Sted : Norge, Vestfold, Tønsberg, Valløbukten
  • Emneord: Skip, Hav, Båt, Ubåt
  • Avbildet: